Back 

Peddelen... is dat wat?

De keren dat Hildo in een kano gezeten heeft, is op de vingers van één hand te tellen. Een keertje in Zweden en deze zomer (2009) in Duitsland, beide in een open kano, en hij heeft zelfs een keertje een kajak gehuurd. Van zowel de kano's als van de kajak was Hildo snel zat. Er moet gepeddeld worden, Hildo is niet sportief aangelegd en echt opschieten doet het ook al niet. Niks aan dus.... maar is dat wel zo?

Hildo in een kajak. Waarom?

Kajak varen, of een open kano, behoeft een bepaalde manier van denken. Hildo heeft zijn denkwijze moeten aanpassen voordat hij het leuk kon vinden. Op zich kan het varen erg leuk zijn, u komt op plekken waar men zonder boot nooit zou kunnen komen. De natuur in alle rust beleven kan fantastisch zijn, mits u er oog voor heeft, èn u vaart zonder eindeloos brullende motoren met stinkende uitlaatgassen. Een beetje fysieke inspanning? Het is in ieder geval gezond.

Wat wil Hildo met een kajak?

Het avontuur, dat is wat Hildo wil. Tochten maken in onbekende gebieden. En dat hoeft helemaal niet ver weg te zijn of betekenen dat er door woest stromende rivieren gevaren moet worden. Ook gewoon in Nederland is er heel veel water en zijn er mooie omgevingen genoeg die hem allemaal onbekend zijn. Alleen de Groningse maren zijn al zeer de moeite waard, maar u kunt bijvoorbeeld ook door oude stadjes varen of zelfs meerdaagse trips ondernemen compleet met tent. Wellicht zelfs ooit een echte kajak vakantie?

Van plastic of polyester?

Hier een paar foto's van wat kajaks binnen in de winkel bij Jan van Daalen. Kajaks zijn leverbaar in polyethyleen (kunststof) en polyester. Meer exotische materialen als carbon/kevlar geven een superieure stijfheid in combinatie met een zeer laag gewicht, maar zijn vanwege de astronomische kosten voor Hildo niet interessant.

Polyethyleen boten - De kliko kajak!

Zie de foto hierboven. Deze zijn dus gemaakt van plastic (kunststof), net als uw afvalcontainer, en behoorlijk mishandelbestendig in verhouding tot polyester kajaks. In combinatie met de lagere aanschafprijs zorgt dit ervoor dat de polyethyleen boot behoorlijk populair is. Vanwege hun robuustheid is dit het soort boten dat u huurt bij een kanoverhuurbedrijf. Nadelen zijn er ook. 'Ze zien er alvast niet uit', aldus Hildo. Bovendien is polyethyleen vrij zacht en daarom moeten de boten van wat dikker materiaal gemaakt worden om voldoende rompstijfheid te verkrijgen. Dat maakt ze over het algemeen iets zwaarder dan hun polyester evenknie. Desondanks blijft een polyethyleen boot over het algemeen toch iets flexibeler, wat een wat minder hoge vaarsnelheid zou geven. Een ander nadeel is dat ze, in vergelijking met polyester, niet erg vormvast zijn. Ze kunnen in de warmte, als ze in de zon liggen, op den duur blijvend vervormen als ze, bijvoorbeeld, op steunen liggen. Dat de vaareigenschappen dan ook achteruitgaan, behoeft geen betoog. Het materiaal zelf is niet zo glad als van een polyesterboot, dus zou het, alweer in theorie, toch iets minder goed door het water glijden.

Kajak types

Hildo heeft zich al een beetje georiënteerd, dus hij weet al wel een beetje wat er op de markt te krijgen is. Pas als u echt weet wat u eigenlijk met een kajak wilt, kunt u een keus maken die het best bij u persoonlijk past. Het prijstechnische aspect speelt natuurlijk ook nog een woordje mee, want het kan financieel behoorlijk uit de hand lopen. Voor een mooie boot is 1500 euro, of meer, zo uitgegeven. Maar gelukkig kan het goedkoper. De verschillende kajak uitvoeringen overlappen elkaar vaak ook nog, wat de uiteindelijke keuze toch best lastig maakt.

Recreatieve kajak

Beetje spelevaren en het is al leuk. De boot is breed, zodat ie mooi stabiel is en meestal niet erg lang en daardoor gemakkelijk te manoeuvreren. Iedereen kan hier mee overweg. Dat de kajak daardoor wat minder snel is, maakt niet uit. Echt ver varen doet u toch niet.

Tourkajak

Wilt u gewoon een recreatieve tocht maken, dan neemt u een tourkajak. Soms iets breder voor een goede stabiliteit, maar ook smallere uitvoeringen zijn leverbaar. Soms voorzien van een dekluik om iets op te kunnen bergen.

Expeditie kajak

Misschien wilt u een langere tocht maken die af en toe misschien ook wel over wat groter open water gaat, dan heeft u wat meer bergruimte nodig. Die krijgt u in de vorm van meestal twee dekluiken met daaronder waterdichte compartimenten. Een wat hoger oplopende boeg om de golven iets beter te kunnen trotseren, is standaard. Deze boot zal ook al wel iets zwaarder zijn.

Zeekajak

Voor het grote werk neemt u de zeekajak. Ziet er stoer uit, soms zelfs met kompas, en is voorzien van  twee of drie dekluiken met waterdichte compartimenten tegen het zinken. De extra compartimenten bieden tevens de noodzakelijke opbergruimte voor een langere trip. Hij is extra stevig uitgevoerd, breder voor extra stabiliteit, en met een hoge boeg en steven om metershoge golven van alle kanten de baas te blijven. Het grote nadeel is, dat deze kajaks zwaar en vaak tamelijk breed zijn. 'Dit kunnen hele kolossen zijn hoor', meent Hildo.

Wildwater kajak

De naam zegt het al, voor de woeste rivieren. Deze kajaks zijn kort en breed voor maximale stabiliteit en de noodzakelijke snelle manoeuvres. Om gewoon mee te varen, in ieder geval wat Hildo voor ogen heeft, is dit helemaal niets.

Ruime kuip voor lange benen

Het zitje is verstelbaar van voor naar achteren, een rugleuning ontbreekt. De kuip is ruim genoeg voor Hildo om eerst te kunnen gaan zitten, om vervolgens zijn benen benedendeks te kunnen schuiven. Dat lukt bij de meeste boten niet in verband met zijn lange benen.

Zitten

Na een schuimrubber campingmat op het gras gelegd te hebben, kan Hildo wel even in de kajak zitten zonder dat de boot 'krak' zegt. Een spatzeil, u ziet Hildo er hier mee worstelen, wordt om de rand van de kuip geklemd door middel van een stevig erin verwerkt elastieken koord. Een spatzeil houdt het water buiten de boot tijdens het peddelen. Mocht u omslaan, dan kunt u het spatzeil eenvoudig lostrekken aan de voorkant door middel van een eraan vastzittende lus.

De Groninger maren

Hildo staat al aan een echte Groninger maar. Oh, u weet niet wat maren zijn? Het zijn door eb en vloed uitgesleten waterwegen, stammend uit de tijd dat er nog geen dijken bestonden. Uit zijn hoofd meent Hildo dat de dijken gebouwd zijn iets voor het jaar 1300. Het land overstroomde destijds regelmatig en het bij eb terugstromende water vormde de rustiek meanderende Groninger maren. Ze liggen er na al die eeuwen nog steeds en zijn perfect om te kajakken. Vanwege het riet heeft u weinig uitzicht op de omgeving, maar juist daardoor heeft het iets... sprookjesachtigs. Veel last van zijwind zult u ook niet hebben omdat deze voornamelijk over u heen waait. Gelukkig hebben alle niet-Groningers geen benul van het bestaan van deze waterwegen en bijgevolg heeft Hildo de fantastische maren bijna helemaal voor zich alleen.

Luchtzak

Een luchtzak wordt in de kajak geduwd om ervoor te zorgen dat de boot blijft drijven, mocht u onverhoopt omslaan. Luchtzakken kunt u natuurlijk kopen, maar Hildo doet het eerst wel met een vuilniszak.

Instappen

Dit is lastig hoor. Gelukkig weet Hildo al een beetje hoe het moet. Eerst de ene voet, daarna de andere voet en ervoor zorgen dat u de voeten constant in het midden van de boot houdt in verband met het evenwicht. De ene hand op de wal, daar heeft u steun. De andere hand in het midden van de boot, dan kunt u stevig op de boot steunen zonder dat u de boot scheef drukt. Uw voeten of handen niet in het midden van de kajak betekent een grote kans op een nat pak en eventueel dijenkletsende toeschouwers.

Piepschuim

Dit stukje piepschuim, of polystyreen voor de techneuten, gaat gebruikt worden als rugsteun. Zonder steuntje varen ziet Hildo niet echt zitten. Veel comfort biedt de boot sowieso al niet, dus alles is meegenomen.

De eerste meters zijn een feit

Varen met een kajak is een beetje wiebelig, in ieder geval in eerste instantie, maar het went al snel. De cowboyhoed, een echte Stetson zowaar, is ook in gebruik bij Hildo's zwartkruit schiethobby. Deze vilten hoed zit bijzonder comfortabel en houdt het hoofd koel in de brandende zon en warm in een koude wind. Het felle zonlicht krijgt minder de kans om uw oogjes te bereiken en de naar beneden lopende achterkant beschermt uw nek tegen verbranding. In een regenbui heeft u een mini paraplu en volgens Hildo is de hoed zelfs onzinkbaar. Een prima kajak-accessoire die een gewoon petje op alle fronten het onderspit doet delven.

Het gedemonteerde roer

Zonder deze constructie blijkt de boot niet rechtuit te kunnen varen.

Eagle Eski 520

U dacht misschien, wat weet Hildo nu van kajak varen? Dat hij zijn eigen kajak niet op koers kan houden, ligt er gewoon aan dat ie niet kajakken kan! Wel, in deze Eski 520 heeft Hildo ook even mogen peddelen... en wat vaart deze kajak fantastisch, in ieder geval voor zover Hildo het kan beoordelen! De boot is lang, slank en vaart moeiteloos snel èn perfect rechtuit door de aangebouwde scheg. Wel wat lastiger door scherpe bochten, maar verder een echt super schip! Helaas voor Hildo is de cockpit te klein, hij krijgt zijn benen niet rechtuit als ie in het zitje zit.

          ________________________________________________

Waterkaart

Als voorbereiding heeft Hildo alvast een waterkaart aangeschaft, hij kreeg zelfs twee kwartjes korting van de ANWB omdat hij lid is. Goed voor een gratis kauwgombal. De kaart laat de waterwegen zien in de provincies Groningen en Drenthe. Dat lijkt voldoende, voor dit moment, om leuke tochten te kunnen plannen.

De kajak aanschaf

Op marktplaats.nl zijn er genoeg te vinden. Hildo gaat ergens kijken, het valt een beetje tegen en de prijzen liggen toch vrij hoog, zelfs voor de al wat oudere modelletjes. Hildo oriënteert zich verder op het wereldwijde web over de verschillende soorten, merken, prijsklassen. Om in het wilde weg, weekend na weekend te spenderen aan het rijden naar allerlei, wellicht leuke kajaks die naderhand toch niet zo leuk blijken te zijn, lijkt Hildo niet verstandig. Behalve dat hij zich wel leukere dingen kan voorstellen, zijn alleen al de brandstofkosten om van hot naar her te rijden een niet te onderschatten factor, want alle leuke bootjes zijn natuurlijk net ver weg. Een lege benzinetank vol gooien van Hildo's slurpende Volvo 940, want de aangeschafte boot moet wel mee naar huis genomen kunnen worden, kost minstens 70 euro en de tank is leeg voor u het weet.

Kanocentrum Jan van Daalen

Jan van Daalen heeft een kanowinkel met een behoorlijke voorraad aan nieuwe en gebruikte kajaks en, niet onbelangrijk, een redelijk informatieve website met onder andere aanbiedingen en verscheidene tweedehandsjes. Het lijkt de moeite waard voor een bezoekje, dus op naar het Friese Oudega.

Polyester boten - Klasse en stijl

Wat een pareltjes! De polyester boten zien er ontegenzeggelijk veel mooier uit dan de plastic exemplaren. De onderste gele is van polyethyleen, dat ziet u van een kilometer afstand. Polyester is een veel harder materiaal dan polyethyleen, en bovendien vormvast. Omdat de stijfheid van polyester veel groter is, kunnen de kajaks gebouwd worden met een dunnere wanddikte en zodoende kan een polyester kano, ondanks dat het materiaal zelf vrij zwaar is, toch minder wegen dan een polyethyleen exemplaar van gelijke grootte. Een polyester kajak is niet gespoten in kleur, maar behandeld met gelcoat. Gelcoat is een harsrijke oppervlaktelaag, van een paar millimeter dik, dat een mooi glad oppervlak geeft en daardoor minder wrijving in het water dan een veel ruwere polyethyleen boot. Door pigmenten toe te voegen aan de gelcoat is vrijwel elke kleur mogelijk. De coating beschermt het polyester tegen chemische en weersinvloeden. De levensduur van een polyester boot is zeer lang, tientallen jaren is geen uitzondering, mits u hem niet beschadigt. De gelcoat laag is harder dan het polyester, dus bij een onverhoedse klap of andere piekbelasting knapt de coating al snel, wat u duidelijk kunt zien aan de scheuren in de harde laag. Het beschadigde materiaal geheel wegschuren tot aan het polyester en een nieuwe gelcoat laag aanbrengen is de oplossing. Een polyester kajak is mooi, maar het is en blijft een boot waar u zeer voorzichtig mee dient om te gaan. Als ie op de grond ligt, hoort u er niet eens in te gaan zitten vanwege mogelijke piekbelastingen en knappende gelcoat. Er in zitten mag eigenlijk alleen als de boot in het water ligt.

Hildo's grootte is een probleem!

Al gauw komt Hildo erachter dat een lichaamslengte van 1.91 meter, met bijbehorende lange benen, hem tamelijk ongeschikt maakt voor veel kajaks. Tijdens het instappen is het de bedoeling dat u eerst gaat zitten in het zitje, om vervolgens uw benen onder het voordek te schuiven. Dat lukt niet als de kuip (het mangat) te klein is, want dan komt u gewoon shocking klem te zitten met uw knieën tegen de kuiprand aan. U krijgt uw benen gewoon niet naar binnen! Bij een polyester kajak kunt u niet eerst op het achterdek gaan zitten, om dan uw benen gestrekt naar binnen te schuiven, want een polyester kajak is daarvoor niet stevig genoeg, tenzij u eentje heeft waarvan het achterdek ondersteund word door compartimenten, zoals bij een zeekano het geval is. Een polyethyleen kajak kan natuurlijk wel wat hebben.

Hildo's kajak!

Dit is het geworden. Na een fikse schoonmaakbeurt ziet ie er weer redelijk uit. Het is een oude Granta van Engelse makelij. Een lichtgele polyester boot van 5 meter lang en 61 centimeter breed, niets spectaculairs. Het betreft een zogenaamde vlakwater tourkajak, hij is niet gemaakt voor hoge golven maar voor rustige binnenwateren. Kostte 200 euro, daarbij een spatzeil van 19 euro en een set deelbare peddels van 39. Totaal 259 euro lichter en Hildo is klaar om het kajak leerproces te kunnen starten..

Roer verwijderd

Het roer heeft Hildo direct verwijderd. De steun bleek aan één kant al gescheurd, op zich geen probleem, want dat zou prima weer vast te popnagelen zijn. Het roer moet eraf omdat het behoorlijk uitsteekt en het ligt eraf voor u het weet. Kajakken kan prima zonder roer, dus weg ermee.

Voetsteun

Binnenin de boot ziet het er zo uit. De, best riante, voetsteun is verstelbaar. U kunt hem naar voren en naar achteren schuiven en zodoende afstellen op de juiste lengte voor uw benen. Hildo's cowboylaarzen hoeft hij niet aan te trekken tijdens het varen want daarvoor is geen ruimte. Gelukkig heeft hij nog een paar gympies liggen van zijn catamarancursus.

Spatzeil

Eerst het spatzeil aantrekken. Hildo kan u al wel verklappen dat u er op moet letten dat u het achterste gedeelte van het zeil niet tussen uw zitvlak en het zitje krijgt. Het is verrekte lastig om het er weer tussenuit te trekken als u eenmaal in de boot zit.

Tewaterlating

U bent in het nadeel met uw super zeekajak in dit soort situaties. Deze boot weegt misschien iets van 20 kilo en hij is nog goed te hanteren. Een boot van 30 kilo, toch een flinke emmer vol water extra aan gewicht, maakt het beslist niet gemakkelijker, tenzij uw armomvang stukken groter is dan die van Hildo.

Gaan zitten

De laatste etappe van het instappen is gelukt. Dan uw benen naar voren schuiven. Dat lukt alleen als de kuip van de boot groot genoeg is.

Spatzeil vastzetten

Het elastiek in het spatzeil zit strak om de rand van de kuip en houdt het water buiten. Ziet u de lus aan de voorzijde? Hieraan kunt u het zeil gemakkelijk lostrekken als u omslaat en de boot wilt verlaten. Eskimoteren is ook een mogelijkheid. Dat is gewoon weer overeind komen als u omgekiept bent... Maar iets zegt Hildo dat hem dat niet gaat lukken. Kajakken is nog niet zo eenvoudig, tenminste als u het goed wilt doen. Een beetje peddelen kan iedereen, maar de juiste peddeltechnieken goed onder de knie krijgen gaat niet zo snel. Goed (effectief) leren peddelen is belangrijk. Er is nog heel veel te leren, weet Hildo. Op You-tube heeft hij al wat leuke instructievideo's gezien en ook zijn er genoeg interessante websites te vinden die hem het een en ander uit de doeken doen.

10 kilometer slingeren

De koersvastheid van de Granta is ver te zoeken. Eerst dacht Hildo nog even dat het aan hem zelf lag. Hildo heeft 10 kilometer met deze boot gevaren, maar het is en blijft hopeloos. Rechtuit lukt alleen met de grootste moeite, en dan gaat het alsnog verkeerd. Hildo heeft het roer verwijderd, en dat lijkt geen verstandig besluit geweest te zijn. De onderkant van de boot is niet voorzien van een scheg, dat is een soort van vast roer die aan de bodem van de boot vast zit, en dat verklaart de beroerde rechtuit-stabiliteit zonder roer. Het bijbehorende aluminium roer is zeer kwetsbaar

Geen scheg

Hier ziet u de reden waarom de boot niet op koers wil blijven. Dit is de achterkant, maar het had net zo goed de boeg kunnen zijn want er zit vrijwel geen verschil in. Met een vast 'roer', een scheg dus, was deze boot vast wel koersvast geweest.

               _______________________________________________

De Ultieme kajak

Hildo weer op bezoek bij Jan van Daalen en de gele Granta weer ingeleverd. De perfecte kajak moet er nu komen! Wat goed is verschilt natuurlijk van mens tot mens, maar Hildo's criteria zijn simpel: snel, licht, wendbaar, koersvast, onverwoestbaar, veel bergruimte en hartstikke goedkoop. U snapt al wel dat dit tegenstrijdige zaken zijn, dus concessies zijn onvermijdelijk.

DAG Miwok

U ziet Hildo hierboven zitten in de Franse DAG, type Miwok. Het is een low-end polyethyleen tour/zee kajak wat prijs betreft. Voor 695 euro is ie van Hildo. De lengte is 5 meter, breedte 60 cm, weegt 27 kilo en de boot is voorzien van 2 dekluiken. Probleem is, dat ook deze boot een kuip heeft die te klein is voor Hildo's benen. Hij moet dus met een gestrekt onderstel de boot inschuiven, en daarbij zitten de voetsteunen in de ver-weg stand, toch nog te dicht bij om ze te kunnen gebruiken. Maar op zich lijkt deze boot helemaal niet raar voor het geld. Prima voor een lange tourtocht door voldoende ruimte en minder fragiel omdat ie van plastic is.

Point 65 Five-O-Five

Nog een aanbiedingsoptie, maar de laatste had Jan gisteren net verkocht. De Point 65 is een Zweedse boot die in principe vergelijkbaar is met de Miwok. Kost eveneens 695 euro, is ongeveer gelijkwaardig uitgerust, maar is voor dat geld voorzien van een roer. In hoeverre er verschil zit tussen beide boten, en welke van deze twee het eventueel zou moeten worden, moet eerst worden bekeken.

Over twee weken

Dan gaat Hildo nogmaals bij Jan van Daalen langs om de Point 65 Five-O-Five (505 cm) in ogenschouw te nemen, en uiteraard om te zien of hij daar wèl normaal in kan stappen. Misschien wordt dát 'm dan wel.

Wordt vervolgd!

Afstandsmeter

De waterkaart geeft geen afstanden aan, zoals een wegenkaart dat wel doet. Tamelijk slordig van de kaartenmakers. Met de afstandsmeter kunt u eenvoudig over uw uitgestippelde route heen rollen om te zien wat de uiteindelijke totale vaarafstand ongeveer zal zijn. Als u ook uw gemiddelde snelheid weet, komt u minder snel voor verrassingen te staan.

Rotomod Ysak

De Zweedse Point 65 Five-O-Five bleek helaas niet meer leverbaar. Jan had wel een Rotomod Ysak liggen, een Franse boot, net als de DAG. Ook iets van 5 meter met twee luiken en iets smaller dan de DAG. Voor 995 euro, inclusief roer, al wel een stuk duurder. Op internet was er weinig over de Ysak te vinden. Vreemd. Zou ie niet zoveel verkocht worden? Zou ie niet goed zijn? De boot ziet er verder zeker niet raar uit, maar ook hier is de instap alweer te klein en kan Hildo alleen met gestrekte benen in het vooronder schuiven. Niet ideaal. Kajakfabrikanten lijken ergens het idee te hebben dat mensen van 1.91 meter of langer geen interesse hebben in kajakken. De kuiprand is scherp en slordig afgewerkt, en dat voor 995 euro? U ziet de frons op Hildo's voorhoofd, hij denkt na.

Prijon Kodiak

Nu wordt het serieus, want de prijzen lopen snel op. Van de 695 voor de DAG, de achterste gele boot, naar een bloedstollende 1195 euro, in de aanbieding, voor de Duitse Prijon Kodiak, een van de grotere boten in het Prijon expeditie assortiment. U ziet Hildo hier in de Kodiak zitten. Prijon is een bekend merk en hanteert navenante prijzen. Op het internet, Hildo gebruikt het graag om informatie bij elkaar te sprokkelen, is er veel over te vinden. Dat betekent in ieder geval dat het een populaire boot is. De berichten die er over te vinden zijn, zijn eigenlijk allemaal positief, dus echt beroerd kan het niet zijn. Een Prijon Seayak, u ziet de rode boot boven Hildo's hoofd hangen, zou ook een optie zijn. Zelfde geld, iets slanker, korter en wendbaarder, maar met minder binnenruimte en, wat heel belangrijk is, de kuip is kleiner. Met te kleine kuipen heeft Hildo het helemaal gehad.

De instap

Hildo kan gewoon gaan zitten in de Kodiak en vervolgens zonder problemen net zijn benen onder het voordek schuiven, precies zoals het hoort. Dat is erg mooi en erg belangrijk.

Het model

Echt mooi kan Hildo hem niet vinden. Een echt hippe lijn heeft het schip niet en de boot is tamelijk hoog. Vrij kolossaal zelfs, in ieder geval in verhouding tot bijvoorbeeld de Rotomod, die ziet er gewoon stukken appetijtelijker uit.

Het materiaal

Volgens de website van Prijon is de Kodiak, net als de meeste andere plastic Prijon boten, gemaakt van speciaal HTP (Hochleistungsthermoplast) polyethyleen, wat tien maal langere moleculen heeft dan gewoon polyethyleen. Daardoor is het stijver, lichter en slijtvaster. Een kajak van HTP kan alleen onder druk in model geblazen worden en kan daarom niet gebruikt worden in het goedkopere rotomolding productieproces, wat andere fabrikanten gebruiken. Dat betekent dat deze kajak een fijne is, hoopt Hildo in ieder geval.

De afwerking

De Kodiak is duur, maar dat is ook te zien aan de afwerking. De kuip ziet er erg verzorgd uit. Het is niet zomaar afgesneden plastic zoals bij de andere boten. De luiken zijn zeer groot en dat geeft een gemakkelijke toegang tot bagage. De boot is fors en geeft daardoor zeer veel ruimte onder het voordek voor benen en voeten. Er is eveneens een gigantische opbergruimte, zowel onder het voor- als achterdek.

Even slikken

Dit is een zeer net afgewerkte, uitermate stevige en relatief snelle expeditiekajak voor lange mensen waar héél veel inpast. Is dat niet precies wat Hildo wilde? Even slikken hoor, voor deze prijs is dit een kajak die minimaal de rest van zijn leven mee moet gaan. Vooruit dan maar... Hé Jan, hij is verkocht!