23 april 2012. De HK 450GT PRO 3D belt drive!

In eerste instantie wilde Hildo geen grotere helikopter, maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Over het algemeen is het zo, en hij weet dat van zijn zeilboten waarvan de grootste 2,20 m hoog is, dat grote dingen mooi maar lastig zijn en dat u daarom sneller het kleine spul pakt en daar uiteindelijk meer plezier aan beleeft. Eenmaal in het water, of in dit geval in de lucht, zien grote modellen er mooier en indrukwekkender uit naarmate ze groter zijn. Deze 450 klasse is wellicht het best verkochte modelletje. De reden? 'De helikopter is niet te groot en niet te klein en onderdelen en accu's zijn nog relatief betaalbaar', vindt Hildo. De diameter van de rotorbladen is iets van 70 cm en daarmee zal zijn keuken zal dit maal niet toereikend zijn. Buiten vliegen is noodzakelijk.

Brandstof of elektrisch?

Herrie, stinken, rook, lastiger te starten en duurder in aanschaf. Natuurlijk kleven er ook voordelen aan de brandstofmotor, maar Hildo houdt het bij elektrisch. U denkt dat elektrisch vliegen een beetje sneu is? Vergis u niet in de kracht van elektriciteit. Met sterke lipo's en een krachtige motor doet het niet onder voor brandstof. De grootste nadelen zijn, volgens Hildo, de relatief korte vliegduur en het moeten laden van de accu's, wat zeker niet zo snel gaat als het vullen van een brandstoftank. Ook de prijzen van lipo's lopen snel op als u met de écht grotere modellen aan de gang gaat, dan is een brandstofmotor zeker het overwegen waard.

Basishelikopter

Deze kit bevat een complete helikopter, minus alle elektronische componenten. U zult dus de noodzakelijke elektronica los moeten bijbestellen:

Vier servo's, drie voor de bediening van de swashplate en één staartservo. Dan de motor, een ontvanger, de ESC /Electronic Speed Controller/regelaar (kastje dat de stroom regelt voor de motor) en UBEC (regelt de stroom voor de ontvanger zodat de servo's hun werk kunnen doen), maar deze is meestal al ingebouwd in de ESC. Dan nog een gyro, een lipo accu en wat losse zaken als kabelstropjes, misschien wat stekkertjes. Verder zal er weinig of niets meer nodig zijn.

Wat u naast de helikopter nog nodig heeft, valt dus erg mee en is vrij overzichtelijk. Alleen de specifieke keuze van de onderdelen, welke motor, welke servo's, welke ESC etc., kan u haast nachtmerries bezorgen, al helemaal als u het goedkoop wilt houden. Hildo heeft gelezen, vergeleken en uiteindelijk zijn keuze bepaald. Of het allemaal goed komt? Dat is afwachten.

Elektrische componenten... de kwaliteit?

Hoe goed uw helikopter gaat vliegen, hangt af van uw eigen vlieg- en afstel capaciteiten, maar ook van de gebruikte componenten. Hildo is, zoals gezegd, gegaan voor budget. Het heeft immers ook geen zin om met een formule 1-auto te gaan lesrijden. En als hij dan toch gaat crashen, en dat gebeurt gegarandeerd, dan is het prettiger dat er goedkope onderdelen tegen de grond kwakken.

26 april 2012. Main drive gear

Er zitten twee grote tandwielen boven elkaar waarvan de bovenste main drive gear de hoofdas, met daarop de rotorkop, aandrijft. Het kleinere onderste tandwiel, de autorotation tail drive gear, drijft het kleine tandwieltje aan waar boven een pulley zit, waardoor de belt aangedreven wordt. De belt zorgt voor de aandrijving van de hekrotor.

Probleem

Het bovenste en onderste tandwiel slingeren ten opzichte van elkaar. Een bekend probleem dat gemakkelijk te tackelen is door de main gear van Align te bestellen. Dat doet Hildo niet. Beetje buigen en het lijkt al wat beter te gaan. Eerst maar eens even zien of het echt een probleem gaat worden, dan kan altijd nog het Align onderdeel aangeschaft worden.

Staartrotor. Te strakke belt?

Het spul zit in elkaar. Hildo draait de grote witte maindrive gear met zijn vingers rond. Het lijkt wat zwaar te gaan. Ook met de rotorkop gemonteerd geprobeerd. 'Draait wel wat zwaar hoor', meent ook Hildo. Op Youtube kijken en daar schijnen de rotorbladen toch een stuk langer door te draaien als ze een zwengel krijgen, dan wanneer Hildo het probeert.

Staart eraf

Dit is een leerproces, want een ervaren helimonteur had natuurlijk al lang in de gaten gehad dat het niet goed zat. Dit betekent de tailboom weer uit het frame halen. De buis moet iets heen en weer kunnen schuiven, maar Hildo kreeg hem tijdens montage niet verder naar voren. Iets vijlen aan de buis zodat ie wat verder naar voren kan en de belt wat losser komt te staan, is de volgende stap. Niet té los natuurlijk, dan schieten de tandjes over de pulleys. Bij zijn zijn Harley is de belt dan kapot voor u met uw ogen kunt knipperen. Nu zijn de krachten bij deze heli natuurlijk niet zo groot, maar het beltje zelf stelt ook niet veel voor... het is een miniatuurtje.

Tailboom mount

Wat gelige foto's vanwege de bureaulamp waaronder Hildo sleutelt en hij is te beroerd om de witbalans bij te stellen, dan krijgt u dit. Tussen twee van deze stukken wordt de staart ingeklemd. De langwerpige 'geleidingsrail' die u ziet, correspondeert met een gleuf in de aluminium staartbuis. Hildo heeft de geleidingrail iets ingekort, met een Stanley mes, aan de rechterkant zodat de staartbuis iets verder naar voren geschoven kan worden. Gemakkelijker dan vijlen aan de staartbuis zelf, zo'n klein vijltje heeft hij (nog) niet. Nu kan de belt aldus wat slapper afgesteld worden. Klaar alweer!

Pulley bevestiging

De belt is nu los genoeg te zetten. De pulley zelf en het witte aandrijftandwieltje zitten op een asje. Het asje zit zowel boven als onder in een rollenlager die in de tailboom mount komt te liggen. U ziet de aluminium staartbuis rechts op de foto. Door de beide helften van de tailboom mount weer tegen elkaar te leggen en in de achterkant van de helikopter te steken, zit de hele constructie op z'n plek. Door alles vast te draaien wordt de staartbuis shocking vast ingeklemd. Door de staartbuis iets naar voren of achteren te schuiven kunt u, voor het vastschroeven, de beltspanning afstellen. Leuk systeem. Wel er op letten dat de belt  goed door de staartbuis heen loopt en op de goede manier om de pulley zit, anders draait de staartrotor de verkeerde kant op.

Torque Tube

Dezelfde heli als deze is ook in een 'Torque Tube' (TT) versie verkrijgbaar. Bij de TT heli wordt de aandrijving van de staartrotor niet door een belt verzorgd, maar door een soort cardan-asje, dat door een lagertje ongeveer halverwege de staartbuis ondersteund wordt. Erg mooi, maar tamelijk gevoelig voor onzachte landingen waarbij de plastic tandwielen gestript worden, naar wat Hildo er van begrepen heeft. Vandaar dat Hildo voor de beltdrive versie gegaan is.

Ball link plier

Het tangetje om de linkjes los te wippen, heeft Hildo kunnen lenen van een nitro heli vliegende collega die hem nog had liggen. Iets aan de grote kant, maar het lukt. De linkjes worden voorlopig afgesteld op de maten die Nuttcaze vertelt in zijn Youtube video, het staat ook vermeld in de PDF van de T-Rex 450 handleiding. De links zitten hier en daar een beetje strak maar zijn 4.7 mm ball link ruimer heeft Hildo nog niet binnen. 'Ach', denkt hij, 'het zal wel meevallen, eerst maar eens verder bouwen!'

3 mei 2012. Tussenstand

De kloon van de T-Rex 450GT Pro helikopter kit is klaar en Hildo vindt 'm er prima uit zien. Duidelijk stukken groter dan micro heli's... Als deze ook in zijn baard blijft hangen, kan ie gelijk door naar het ziekenhuis.

En hoe ging dat bouwen?

Tot nu toe is de bouw zonder noemenswaardige problemen verlopen. Nauwelijks iets bijwerken, de staartbuis was de grootste klus. De kwaliteit van de lagers die gebruikt worden in de heli, betwijfelt hij trouwens. 'Rommel', aldus Hildo. Ze lopen nieuw al rauw, net of de kogels niet goed rond zijn. Erg lang gaan ze vast niet mee.

Het superieure dienblad

Op een dienblad sleutelen, het bevalt Hildo uitstekend. Alle kleine schroefjes en dingetjes die uit uw handen vallen kunt u gewoon weer oppakken. De opstaande rand voorkomt wegrollen. Als u aan vette zaken sleutelt, blijft uw tafelkleed nog schoon ook. Perfect!

Elektronica

Vliegklaar is de helikopter nog niet want de elektronische componenten zijn nog niet gemonteerd. En dat is de volgende stap.

Zelf bouwen

Deze helikopter is van Hobby King en een in China gemaakte kopie van de originele, in Taiwan gemaakte, Align T-Rex 450 Pro. Naar het schijnt niet helemaal zo mooi en precies gemaakt als de originele Align, maar de prijs is er naar. Align onderdelen passen, dus da's handig als bepaalde HK (Hobby King) onderdelen het nèt niet helemaal zijn. Hildo schaft niet op voorhand Align onderdelen aan alleen omdat er mensen zijn die menen dat dat noodzakelijk is. Meningen verschillen en hij wil zelf zijn beslissing nemen. Hildo gaat er mee aan de slag en of het een beetje lukken wil, ziet u binnenkort.

Nog eentje voor reserve

Er is gelijk een tweede identieke helikopter besteld die gebruikt gaat worden als onderdelenmagazijn. Dat is uiteindelijk goedkoper, meent Hildo, en hij heeft zo alle onderdelen op voorraad in geval van een crash.

Handleiding

Die zit er niet bij. Die van Align is te downloaden, en vast handig, maar nog mooier zijn de Youtube-filmpjes van mensen zoals ene Nuttcaze, die in meerdere afleveringen een complete heli opbouwt en u precies vertelt waar u op moet letten. Hartstikke handig dat internet. Hildo bouwt zijn heli met Nuttcaze als voorbeeld.

Waar zo'n heli kopen?

Hildo bestelt z'n spullen bij Hobbyking in China. Houdt er rekening mee dat de douane een zending kan onderscheppen en u BTW en invoerrechten laat betalen. Dat kan een aardige domper zijn. Daarnaastt bent u zo maar drie weken verder voordat een zending binnen is. In Duitsland zit ook een Hobbyking-vestiging, maar die heeft niet zo veel op voorraad. Het kost in Duitsland een beetje meer, maar u heeft geen douane kopzorgen en de bestelling is stukken sneller in huis. Er zijn ook mensen die deze helikopters, en onderdelen ervoor, in Nederland verkopen. Kijk bijvoorbeeld op Marktplaats. Nog eentje is RC Addict, een Nederlandse winkel, met volgens Hildo aardige mensen. Ze hebben Hobby King helikopters en de onderdelen er voor. Ze zetten hem zelfs voor u in elkaar, uiteraard tegen een redelijke vergoeding, als uw twee linkerhanden nòg erger zijn dan die van Hildo. Maar, in principe is het zo dat wanneer het Hildo gaat lukken, het is nog even afwachten, u het ook moet kunnen.

26 april 2012. Tail supports

De bouw is aan de gang en het gaat relatief probleemloos. U vermoeien met een volledige bouwbeschrijving doet Hildo niet, er staat genoeg op Youtube en anders pakt u de handleiding van van de Align T-Rex450 PRO er in PDF bij.

In ieder geval, dit zijn de struts die de staart ondersteunen en het eerste dat niet helemaal lekker is. Zowel links als rechts zit er eentje. De voorkant wordt vastgemaakt aan de onderkant van het frame en de achterkant aan de tailboom support, een beugel die om de staart geklemd wordt (zie foto hierboven). Deze stangetjes zijn voorzien van eindstuk dat er aan vast gelijmd zit. Jammer genoeg heeft een Chinees gemeend dat deze iets onder een hoek vastgeplakt moeten worden. Hildo komt dus niet helemaal haaks uit bij het staartstuk. Loshalen om ze in de goede positie vast te lijmen, lukt niet. Dus onder spanning vastgezet, Hildo hoopt dat het verder niet van invloed is.

En de rest van de heli?

Prima. Voor zover Hildo het ziet is het een echte 1:1 kopie van de T-Rex 450 Pro, inclusief carbon fiber frame en overal CNC gefreesd aluminium. Het is gewoon een kwestie van inelkaar zetten, voor zover dat nog niet gedaan is. Alles ziet er netjes en verzorgd uit. De grote delen, zoals frame, rotorkop en staartrotor, zijn al gemonteerd. Alle schroefjes van het frame, ze zijn van metaal, haalt Hildo los om ze vervolgens met een heel klein beetje (imitatie) Locktite vast te zetten. De schroefjes van de staartrotor idem dito. Eigenlijk moet alles met Locktite vastgezet worden om loslopen door trillingen te voorkomen. Dus alle voorgemonteerde delen moeten uit elkaar. Crashen doordat uw heli in de lucht uit elkaar valt, is zonde èn te voorkomen. Geen Locktite bij plastic gebruiken, dat schijnt niet goed te gaan, alleen daar waar de schroeven in metaal geschroefd worden. Sommige zaken zitten erg vast. Wat Hildo niet loskrijgt laat hij zitten, met een beetje geluk lopen die zaken niet meer van zelf los.

Rotorkop ball links loshalen

'De rotorkop is best een mooie constructie', vindt Hildo. Vrijwel alles is van aluminium. Een iets goedkopere uitvoering is er ook, maar dan zijn meerdere onderdelen van plastic. Het in elkaar zetten van de helikopter gaat prima, twee avondjes en het schiet al erg op. Op het moment dat Hildo wat linkjes wil verwijderen, heeft hij een probleem. Het gaat erg zwaar en een schroevendraaier er achter om los te wippen, wil ook niet erg lukken. Ze moeten tóch los om ze op de juiste lengte te kunnen afstellen.

Wachten

Hildo stopt eerst met sleutelen, hij heeft geen haast en het zou zonde zijn als er iets sneuvelt doordat hij het juiste gereedschap, een ball link plier (tangetje om de linkjes los te wippen), niet heeft.

Gereedschap in bestelling

Een ball link plier en, onder andere, een setje mini vijltjes, imbussleutels, kruiskoppen en torxen van goede kwaliteit is niet verkeerd. Een ball link reamer is besteld om linkjes iets op te kunnen ruimen als ze wat te vast zitten. Dit is weliswaar de eerste keer dat Hildo aan een grotere heli sleutelt, maar gegarandeerd niet de laatste keer. Om reparaties, na een crash of gewoon onderhoudswerkzaamheden fatsoenlijk te kunnen uitvoeren, is aanschaf van wat specifiek miniatuurgereedschap een goede investering.

29 april 2012. Even buiten vliegen met de 120SR!

Hildo oefent gestaag door met de mSR-X, het raspaardje. En het gaat goed! Hij blijft het maar zeggen, de mSR-X is ècht een fijn helikoptertje en, in verhouding tot de 120SR of zelfs de mCP-X, vreselijk crashbestendig. Nose-in hoveren gaat nu relatief probleemloos en draaien ook, alleen linksom blijft lastig. Na van de 120SR alle vier gebroken rotorkop-linken te hebben vervangen, opgelopen tijdens een vlucht binnenshuis, naar buiten met een hoog 'ik kan dat wel' gehalte. Tijdens het nose-in terugvliegen wordt tòch links en rechts even verwisseld. Even is genoeg om op een hoogte van zo'n vier meter tegen de dakpannen van de buurman te knotsen en vervolgens, van diezelfde vier meter hoogte, tegen de de betontegels op de grond te kletsen. Dat doet zeer, figuurlijk dan.

Crash resultaat

Afgebroken accuhouder, afgescheurde canopy. Alle linken zitten er nog wel in goede staat op. De 120SR lijkt Hildo niet veel geluk te brengen. Voor binnenshuis gebruik is ie net iets te groot en buiten raakt Hildo overmoedig. Er is buiten veel ruimte... maar soms niet genoeg.

Kosten

Iets van een kleine 5 euro voor de accuhouder + verzendkosten. Rekent hij de gebarsten canopy, kleine 15 euro, niet eens mee. De 120SR gaat eerst even de ijskast in. Er moet af en toe ook nog eten gekocht worden.

Tailboom gemonteerd

De staart zit wederom in het frame. U ziet de twee boutjes aan de achterkant van het frame zitten, aan de andere kant zitten er ook nog twee. Als die vastzitten, zit de staart als een huis. De belt-spanning is nu vast een stuk beter afgesteld, hoopt Hildo. Zo los mogelijk, maar niet zo los dat de belt over de tanden van de pulley schiet. De rotorkop draait nu stukken lichter. 'Dat ziet er goed uit!', mompelt Hildo vol zelfvertrouwen. Zelf een heli bouwen is tot op dit moment een peulenschil gebleken. Alles zit mee. Als er fouten gemaakt worden, kan natuurlijk altijd, komen die vanzelf aan het licht. Een goede leerschool is het in ieder geval.

Feathering shaft

De feathering shaft is een door lagers ondersteund asje in de rotorkop. Aan beide uiteinden zitten de bladegrips gemonteerd met een imbusboutje. Als het boutje losloopt, of het anderzins opgeeft, vliegen beide rotorbladen, compleet met bladegrips en featheringshaft, van de helikopter af tijdens de vlucht. Onwenselijk omdat een helikopter zonder rotorbladen gaat crashen en een wegvliegend rotorblad iets of iemand zou kunnen raken. Dus, blade grips eraf en eerst een setje druklagers smeren die de axiale krachten opvangen. Doet Hildo met kettingvet, kleverig spul en speciaal gemaakt om te blijven zitten in omstandigeden die extremer zijn dan in een helikopter. Met een heli gaat u niet door het zand in een regenbui, nietwaar? De rollenlagers, die er ook in zitten, zijn dicht en niet te smeren. Alvorens de featheringshaft weer terug te duwen nog een even een dun laagje kettingvet op de shaft zelf, glijdt die gemakkelijker door de anti-trillingsrubbers heen die in de kop gemonteerd zitten. Als laatste de imbusbouten, die de hele zaak vasthouden, met Loctite behandelen. Verder haalt Hildo alle bouten los die hij los kan krijgen, om ze met een beetje Loctite weer vast te ztten. Hij hoopt dat de bouten die hij niet los krijgt niet vanzelf los zullen komen. Hier en daar is, af fabriek, met Loctite gewerkt tijdens de montage van de verschillende delen.

Flybar

De montage van de flybar is het laatste deel. De stalen pen door de rotorkop heen, beide kanten even ver laten uitsteken voor de balans, en de zwarte flybar bladen monteren.en zorgen dat ze even ver op de flybar pen zitten en de bladen evenwijdig lopen aan de flybar control arm. Het lijkt allemaal ingewikkeld, maar het valt reuze mee. Fluitje van de spreekwoordelijke cent eigenlijk.