21 februari 2020. Barbara is binnen!

Hildo kwam toevallig een Smith & Wesson M&P15 Sport II tegen in een wapenwinkel. Hij hing er alleen maar wat te hangen. 'Tjonge wat een leuk klein geweertje', dacht Hildo nog in het voorbijlopen. Hildo dacht er na een poosje nog steeds aan dat kleine geweertje, want Olga, de CZ 858, vertoont nog steeds weigeringen, en dat tamelijk storend is als u aan het schieten bent. Dus het internet op! Een S&W Sport II is in Nederland momenteel te koop voor 950 euro, niet veel geld en Smith & Wesson is een gerenommeerde fabriek.

Google

Met Google en Youtube ligt de hele wereld aan uw voeten en over die M&P15, ondanks dat het een budget geweer is, kan Hildo vrijwel niets slechts vinden. Het was onlangs zelfs het meest verkochte AR15 modelletje in Amerika en gaat daar voor maar 500-600 dollar over de toonbank. Het is een basic low-end AR15 karabijn compleet met een kunststof flip-up diopter als viziering achterop. De relatief dikke 16" loop, met binnen & buiten een black (melonite) nitrided finish, is zo dik omdat het waarschijnlijk alleen maar duurder wordt als ie langer in de draaibank moet worden bewerkt. Dikke lopen hebben het nadeel van extra gewicht maar het voordeel van extra precisie. Verder is het geweer van prima kwaliteit met zelfs levenslange garantie (in Amerika) en het levert naar verluid goede schietprestaties. En met maar 3kg niets te zwaar!

De Wapenkamer

Clublid Marcel van de Wapenkamer kan het geweer leveren voor een scherpe 950 euro en Hildo zegt okay. Zie de bovenstaande foto die Hildo van Marcel krijgt op het moment dat ze binnen is. Mooi hoor.

26 februari 2020. Eerste kaart met Barbara

Hildo heeft Barbara nog niet op verlof en mag haar niet mee naar huis nemen. Marcel neemt haar voor Hildo mee zodat hij 'Kan kijken of alles correct functioneert'. Met een brede grijns op het gezicht is Hildo er klaar voor. Kom maar op met die ammo!

Schieten!

Hoe een AR15 schiet? Het spannen en ook het magazijn inbrengen gaat iets anders dan bij Olga de CZ858 maar verder gaat met name alles heel gemakkelijk, zowel bediening als het schieten zelf, wat nog minder opslag geeft als Olga waar u, met het 7.62x39 Kalashnikov halfwas geweerpatroontje, ook niet direct het zweet van uitbreekt. De 223 Remington patroon maakt, weer net als Olga, relatief veel lawaai maar ondanks het lage eigen gewicht van Barbara is er door het miniatuur kogeltje nauwelijks terugslag. Het schiet erg makkelijk en vlot. Met de precisie zit het vast wel goed en de beperkende factor is, zoals altijd, Hildo zelf want 68 punten op een grote kaart is niet direct een topscore...

Bijschrijven

Het gaat nog even duren want de WM3 is vlot geregeld bij de club maar pas op 9 april kan Hildo naar de politie om Barbara te laten bijschrijven op zijn verlof. Tot die tijd zal zij bij De Wapenkamer moeten blijven. Alle goeie dingen komen langzaam.

7 maart 2020. De Proarms PAR MK3

Dit is Marcel's privé wapen, Hildo zit even door de kijker te kijken want een richtkijker wil hij ook. De PAR is ook een AR15 in 223, ook mooi hoor maar niet voor Hildo want hij wil een kort en lichtgewicht geweertje en dat is de PAR niet. Smaken verschillen, en misschien wel met name bij AR15 liefhebbers want er is oneindig veel voor te krijgen.

7 maart 2020. Scope, handguard en bipod

Hildo wil een klein richtkijkertje, voor precisieschieten, het zal niet de hier gemonteerde worden. De originele plastic handguard is er hier af en die zal later worden vervangen door een aluminium exemplaar. Daaraan kan dan weer een bipod aan gemonteerd worden, dat is zo'n tweepoot waarop het geweer kan staan terwijl u er achter ligt of zit. Kan Hildo zien wat hij als sniper waard is op de 100 of zelfs 300 meter baan in Emmen, bijvoorbeeld.

7 maart 2020. Accessories

En ook dat het leuke aan een AR15, er is geen geweer ter wereld waar meer accessoires voor leverbaar zijn om precies dat te bouwen wat u voor ogen hebt. In feite is het net een soort Harley, customizing without end, of tot het geld op is. En met dat geld gaat het rap hoor, en niet alleen met Harleys. Hoe dan ook, er is met Barbara uiteindelijk vast heel wat te beleven!

Toekomst

Barbara is een investering in de toekomst, aldus Hildo, want het zwartkruit schieten komt voor hem steeds verder onder druk te staan door de slecht werkende afzuigingen in Hoogeveen, op zowel de 25 als 50 meter baan, en er heerst al jaren een volledig gebrek aan enthousiasme van het bestuur om er ook maar wat aan te doen. Dat de gezondheid van de schutter zou op de eerste plaats moeten staan is voor Hildo niet discutabel. Telkens met zwarte neusgaten van het fijnstof van de baan komen na het zwartkruitschieten is niet zoals het hoort, of hoeft. De aanpassing zou nauwelijks meer dan een paar 100 euro hoeven kosten. Helaas blijft het bestuur van de schietvereniging, na letterlijk jarenlange pogingen van Hildo om inzichten te veranderen, de zaken anders zien. Jammer hoor.

7 april 2020. LEE Quick Trimmer kit

Dit lijkt op zo'n handvat op een heftruck maar wordt gebruikt om hulzen in te korten omdat ze langer worden tijdens het schieten. Komt de hulslengte boven het maximale dan is een fractie van de hulsnek afhalen wat er gebeuren moet. LEE is een fabrikant die best goeie dingen maakt en soms erg innovatief is en radicaal andere oplossingen bedenkt dan andere fabrikanten van herlaadapparatuur. Goedkoop en goed kan LEE vaak prima combineren maar bij deze constructie heeft Hildo z´n twijfels want goedkoop is het wel maar het ziet niet echt robuust uit in verhouding tot de ´mini draaibank´ type apparaten die de anderen gebruiken. Misschien valt het in de praktijk mee. De kaliber-specifieke trim-die, in dit geval .223 Remington, op de bovenste foto aan de rechterkant, houdt de huls natuurlijk wel bijzonder goed en recht vast tijdens het inkorten. Deze trim-die moet u apart bijbestellen voor de munitie die u herladen wilt. Met een optioneel accessoire, die Hildo niet heeft, kunt u 'm zelfs met een boormachine aandrijven.

Verticale verstelling

De omhoog en omlaag knop is door een wartel vast te zetten. De kap met de cijfers is los te halen zodat u uw eigen nulstelling kun instellen. Verticaal heet declinatie in astronomische kringen en elevation in Engelstalige schutters kringen. De Nederlandse benaming is Hildo onbekend. Wat hij wél weet is dat kogels beginnen te vallen vanaf het moment dat ze de loop verlaten, da's zwaartekracht. Door luchtweerstand vliegen ze ook steeds langzamer, maar het vallen gaat steeds sneller. Net alsof u een steen van een berg gooit, de valsnelheid wordt steeds hoger. Om deze afnemende snelheid en kogelval te compenseren moet hoger gericht worden, met name op langere afstanden, om toch in het doel uit te komen. Barbara is een AR15 met een super klein kogeltje dat vreselijk snel vliegt, meer dan 3000ft. per seconde. In het begin is de kogelbaan daardoor behoorlijk vlak, een heel verschil met Eleanor, Hildo's zwartkruit geweer. Zij slingert 500 to 530 grain kogels de loop uit, dan wordt 1200ft/s al heel wat met bijbehorende terugslag en het doel wordt met geweld getroffen. Juist door de beperkte kracht van zwartkruit moesten zwartkruitwapens hun stopping power hebben van het kogelgewicht. Het nadeel is dat zware langzaam vliegende klompen lood een grote kogelval met de daarbij behorende kromme kogelbaan hebben. Dat maakte een soldaat die geen afstanden kon schatten tamelijk ongeschikt als infanterist, tussen ongeveer 1860 en 1890 toen er met zwartkruit en getrokken lopen op grote afstanden geschoten werd. Tot een kilometer was geen uitzondering. Met de 223 Remington / 5.56x45 Nato patroon hoeft er niet/nauwelijks gedraaid/afgesteld worden om kogelval te compenseren op de relatief korte effectieve afstanden waarvoor het militaire AR15/M16 geweer is ontworpen. Op de schietbaan, waar het om centimeters of zelfs millimeters gaat, ligt dat natuurlijk anders.

MOA

Deze kijker is afstelbaar in MOA's. Een MOA is de afkorting van 'Minute Of Angle'. Een cirkel bestaat uit 360 graden. Vervolgens neemt u van die 360 graden één graad. En net als een uur in 60 minuten is opgedeeld is één graad dat ook. 1/60 graad dus... en dat is een MOA. Zo simpel is het. Als u aan deze up/down knop draait zegt ie klik, u voelt de klik ook in uw vingers. Elke klik is 1/4 MOA, 4 klikken dus één MOA.

Als u nog op 100 yards (91.44 meter) afstand staat te richten is 1 MOA toevallig  ongeveer 1 inch (25.4mm), maar eigenlijk 1.047" (26.5938mm). We houden het even op 1" en 1 klik is dus 1/4 inch (6.35mm).

Als u op de dubbele afstand, 200 yards, staat te richten verdubbeld ook de grootte van één MOA van 1 inch naar 2 inch, maar het blijft 1 MOA. Op 800 yards is 1 MOA dus 8 inch en het begint dan ook steeds verder af te wijken omdat een MOA niet exact 1 inch is, hoewel 1.2mm per 100 yards niet veel is.

Enne, Hildo's kijker is 1/4 MOA per klik, high-end kijkers tot 1/8 MOA per klik.

Waarom MOA's?

Wij hebben een, wél logisch, metrisch richtsysteem genaamd mrad, of mil-rad (milliradian). Het is niet gebaseerd is op het onlogische en verouderde Amerikaans Imperiale systeem van inches, grains, fluid ounces, quarts, feet, yards maar in de schietsport speelt Amerika nu eenmaal een relatief grote rol en als u het internet opgaat komt u voor wapens, munitie, herlaadspul etc. daar al snel in terecht. Zelfs Europese schutters gebruiken meestal grains en geen grammen voor kogelgewichten of kruit. Zelfs kogeldiameters en snelheden gaan meestal in inches. Hildo zwemt niet tegen de stroom in en haalt z'n schouders op. Het Amerikaanse systeem is gebaseerd op ondermeer lichaamsonderdelen (yards zijn stappen, foot zijn voeten, inches is de breedte van een mannenduim en grains op het zaadje van een of ander graan). Het is een oud, inferieur, onlogisch en lastig systeem om mee te rekenen maar het zij zo. MOA's it is!

Parallax verstelling

Deze verstelling zit op veel kijkers helemaal niet, Hildo wilde het er wel op voor de beste precisie.

Wat is een parallax verstelling?

Waarom het zo is als het is ontgaat Hildo, en hij vindt het ook niet belangrijk. Het principe is simpel en daarom snapt hij dát wel.

Voorbeeld: U gebruikt uw duim als richtmiddel, en kijkt naar een verder weg gelegen object. U houdt uw duim stil en beweegt uw hoofd horizontaal. U zult zien dat wanneer u uw hoofd naar links beweegt het object ook naar links lijkt te bewegen, en andersom. Dat is ook wat er in een richtkijker gebeurt, en u mist uw doel.

Oplossing: Nu loopt u naar het object toe en u legt uw duim ertegenaan. Als u nu uw hoofd naar links of rechts beweegt maakt het niet meer uit en dat is het principe van de parallax verstelling.

Zolang uw oog exact door het midden van de kijker kijkt heeft u van deze parallax afwijking geen hinder. Standaard richtkijkers hebben de parallax afgesteld op meestal 100 yards (91.44 meter). Dan kunt u scheef door de kijker kijken en op die 100yards is het alsof u uw duim tegen het object hebt. Dichterbij of verder weg gaat het afwijken. Richtkijkers met een verstelbare parallax stelt u in op de afstand waarop u gaat schieten en het 'niet perfect recht door de kijker kijken' maakt dan niets meer uit voor uw trefzekerheid. Da's handig.

De voorlopers van Barbara. De ontwikkeling van het 'kleinere' geweer

Eerst waren er, vanaf iets voor 1900 tot de 2e wereldoorlog, gewone geweren. Het zijn de grendelgeweren uit WW1 en WW2. In WW2 waren er ook al semi-automaten, later konden sommige zelfs volautomatisch schieten. Iedereen die wel eens met een grootkaliber geweer geschoten heeft weet dat een kogel uit een geweerpatroon een serieus stuk geweld is. Er is een behoorlijke terugslag voor van de schutter en de opslag is aanzienlijk, wat snel én gericht schieten erg lastig maakt. Om het helemaal niet te hebben over volautomatisch schieten met een fullsize geweerkaliber met een geweer die u gewoon tegen de schouder houdt...

Te hard

Het bleek dat de kracht van een fullsize geweerpatroon meestal niet nodig is want over de afstanden die er in de praktijk mee geschoten worden hoeft het niet zo hard te gaan om toch effectief te zijn.

De Duitse oplossing

Tijdens de 2e wereldoorlog ontwikkelden en produceerden de Duitsers als eerste een 'halfwas' geweerpatroontje voor hun speciaal daarvoor ontwikkelde 'Sturmgewehr'. Dit was het eerste echte aanvalsgeweer of 'assault rifle'. Het principe is simpel. De Duitsers namen een 7.92x57 Mauser fullsize geweerpatroon en korten de huls in zodat er een 7.92 x 33 klein geweerpatroontje ontstond. Minder kruit nodig en ook de ingekorte kogel is lichter en geeft minder terugslag & opslag en die combi is het geheim! Er is enkelschots of volautomatisch met het Sturmgewehr te schieten en door minder terugslag kan er gemakkelijker, sneller en meer mee geraakt worden op relatief korte afstanden tot misschien iets van 400 meter, ver zat dus. Maar het schiet wél harder en veel verder dan de pistoolmunitie in, bijvoorbeeld, de Tommygun / Thompson submachine gun / pistoolmitrailleur die met 45ACP een veel te groot ouderwets (zwartkruit gebaseerd) kaliber heeft en daardoor een veel te zware langzaam vliegende kogel om een aanvalsgeweer te zijn.

Kalashnikov AK47 2nd model

De Russische oplossing

De Russen kregen na WWII inspiratie door het Duitse Sturmgewehr. De patroon van het Russische Mosin Nagant militaire geweer, in kaliber 7.62x54R, werd ook ingekort naar 7.62x39. Het kreeg ook een lichtere kogel en daarvoor werd het nu bekende Kalashnikov AK47 ontwikkeld, geproduceerd in 1948 en in 1949 ging het dienst doen.

M16A1

De Amerikaanse oplossing

In Amerika ging het wat minder snel en na de oorlog kwam als opvolger van de semi-automatische Garand (in 30-06 Springfield /7.62x63) uiteindelijk in 1959 als de M14, in het kaliber 7.62x51 NATO (308 Winchester). En dat is alweer eentje met een fullsize geweerpatroon... Groter is beter zit er bij de Amerikanen diep geworteld, maar de toekomst had wat anders in het verschiet.

Armalight

In 1958 werd het door Eugene Stoner ontwikkelde AR15 van de firma Armalight al getest maar de weerstand van het leger is groot. De AR15 was destijds een revolutionair nieuw soort lichtgewicht (3kg) geweer van alumininum en glasfiber met slechts de loop, bolt en wat andere dingen van staal met een klein .22 kaliber. Het vertrouwen in dit supermoderne en radicaal andere design ontbrak. Armalight stond er financieel niet erg zonnig voor heeft uiteindelijk de rechten verkocht aan Colt. Daarop is Colt is het wapen is gaan promoten en bouwen voor iedereen die het wilde hebben. Uiteindelijk kwam het ook in handen van de luchtmacht en werd het getest door de US getrainde Zuid-Vietnamese troepen, die er enthousiast over waren. Uiteindelijk is, na veel wikken wegen, geharrewar, hakken in het zand en politiek getouwtrek de AR15 (Armalight 15th. model) goedgekeurd. Het is gebouwd als de M16 (Military 16th. model) die in 1964 uiteindelijk dienst ging doen. Inmiddels wordt Eugene Stoner gezien als een geniaal technisch designer, van hetzelfde niveau als John Browning... die van o.a. het 1911 pistool. Enne, Eugene was getrouwd met ene Barbara, mocht u zich afvragen waarom Hildo's AR15 'Barbara' heet.

5.56x45 NATO de militaire patroon

De burgeruitvoering is de .223 Remington. De patroon is identiek aan de 5.56 maar de drukken in de 5.56x45mm NATO leger patroon mogen hoger oplopen. Tevens kan bij militaire munitie kan lichtspoormunitie zitten, wat langer is en dat geeft problemen in een 223 (kortere) kamer... dat is wat Hildo ervan begrepen heeft. Een 223 patroon kan in ieder geval veilig in een 5.56 kamer maar 5.56 in de kortere 223 kamer niet. Barbara heeft een stempel op de loop met 5.56 en is daarmee geschikt voor beide soorten munitie.

Het militaire principe van de kleine kogel in de M16

De kolf zit recht achter de loop wat de opslag verminderd, de viziering zit daarom hoog. Er zit maar tot 24 grain kruit in de huls en de kogel woog 55 grain bij militaire munitie tijdens introductie. Ook dat geeft weinig terugslag en opslag. Daarom schiet de M16 erg prettig, beetje meer dan kleinkaliber, en is het zelfs volautomatisch schietend onder controle te houden. De 55 grain is maar de helft van een Kalashnikov kogel weegt, rond de 123 grain. Toch zit er in de 7.62x39 Kalashnikov weinig meer kruit. De snelheid van het kleine .22 55 grain kogeltje komt hierdoor op iets van 3200 ft/s, de Kalashnikov komt op iets van 2400ft/s. Het 5.56 kogeltje is niet zwaar, heeft een kleine diameter, een goede stroomlijn en vliegt erg hard. De theorie van Eugene Stoner tijdens de ontwikkeling van de M16 munitie was dat dit kogeltje snel uit balans raakt als het iets raakt, de originele M16 loop had een spoed van maar 1:14, de kantelende kogel fragmenteert die daardoor haast net zoveel schade veroorzaakt als een gewone zware geweerkogel, die raakt minder snel uit balans door het grotere gewicht. De snelheid mag niet teveel afnemen, anders gaat dit hogesnelheidskantel 'effect' verloren dus voor grotere afstanden is de 5.56x45 NATO minder geschikt. Voor Hildo is dit allemaal niet van belang. Maar het grote voordeel? Zelfs high-end wedstrijdkogels blijven relatief betaalbaar, er gaat beduidend minder kruit in, het schiet zuiver en er is weinig terugslag. Meer dan 300 meter gaat Hildo toch nooit schieten. Goedkoper, precies en het gaatje is mooi rond, daar gaat het om.

Munitie gewicht

Voor Hildo maakt het weinig uit maar voor de soldaat in een moet alle ammo meeslepen in het veld. Een Kalashnikov patroon weegt rond 16 gram (1.6 kilo voor 100 patronen), een 5.56 patroon iets van 12 gram (1.2 kilo voor 100 patronen) en een 7.62x54 fullsize geweerpatroon zelfs iets van 23 gram (2.3 kilo voor 100 patronen). Een laag munitiegewicht is een belangrijke factor en ook dat is een pluspunt van de M16.

Weigerende M16's

Eugene Stoner had in dienst van Armalight een uitstekend en betrouwbaar wapen ontwikkeld maar door politici en bureaucraten van het Amerikaanse leger werden er veranderingen doorgedrukt die de eerste jaren een hoop ellende zouden veroorzaken. De twist rate ging van 1:14 naar 1:12. Ander kruit in de patronen, van staafjes naar balletjes kruit, om de long-range eigenschappen te verbeteren, maar dat kruit vervuilde het wapen erger en op automaat-stand gingen de originele 750 schoten per minuut naar 1000+ schoten per minuut. Storingen, slijtage en vastlopen waren het gevolg. Schoonmaaksetjes zaten er niet bij toen de M16 ingezet werd in vochtige warme jungle van Vietnam, de M16 zou zelfreinigend zijn... maar roestende kamers in de loop zorgen voor extractieproblemen doordat het messing van de huls in de holtes van pitting gedrukt werd, bij de 2e serie werden de kamers verchroomd om het probleem te ondervangen. Al met al gaf het heel veel weigerende geweren wat, naar verluid, meer dan een paar soldaten het leven heeft gekost. De M16 heeft in de eerste jaren daarmee een beroerde reputatie opgebouwd.

Betrouwbare M16's

Na het oplossen van de problemen bleek de M16 wel betrouwbaar en designtechnisch een schot in de roos, het wordt nog steeds in vrijwel ongewijzigde technische vorm gebouwd. De afsluiter wat in de olie houden en het blijft mooi gangbaar. Storingen heeft Hildo zelf nog niet gehad, alleen door het hulsopvangnetje waardoor de hulzen niet goed uitgeworpen konden worden. Dat is niet de schuld van het wapen.

M4 carbine

Hildo's AR15 'Barbara', een M4?

Barbara is een goedkope kloon maar is wel gebouwd door Smith & Wesson, een gerommeerde fabrikant, en zowaar zelfs vrijwel geheel 'mil-spec' zodat gewone AR15/M16 onderdelen passen. Ze heeft een kortere 16" loop (standaard is 20") en daarmee is het een karabijn, Het lijkt wel wat op de M4 karabijn, met een nog kortere 14.5" loop, die nu veel wordt gebruikt. Korte wapens zijn gemakkelijker te hanteren in close-combat situaties. Voor Hildo is een karabijn  minder zwaar, en waarom een langer geweer dan nodig? De militaire M16 was eerder ook volautomatisch te schieten. Nu zijn de meeste volgens Hildo semi-automaat en hebben een 3-schots burst-stand, om munitie verspilling tegen te gaan. Alle AR15's zijn overigens niet-militaire wapens en schieten alleen semi-automaat.

              _____________________________________________

7 april 2020. LEE Ultimate Die Set in .223 Remington

Als er 223 geschoten gaat worden moet Hildo ook 223 kunnen herladen. LEE die sets zijn wel goed maar in verhouding met andere merken niet duur. Deze 4-die set is een hele luxe waarbij allerlei mogelijkheden zijn om te herladen. Van links naar rechts ziet een full length sizer/decapper-die, bullet seat-die, factory crimp-die en de neck sizer/decapper-die. Dit gaat gebruikt worden in de Dillon XL650 pers want Hildo gaat, jawel, progressief 223 herladen.

Lock ring met rubber

LEE is de enige die de die-sets uitvoert met een borgmoer die van een rubberen o-ring is voorzien, de die-set hierboven is dat ook. Dat moet het verlopen van de borgmoer tegengaan. Dat werkt het niet goed en als de borgmoer iets verdraait is uw afstelling niet langer perfect. RCBS en Lyman gebruiken een systeem wat beter werkt, een doorgeboord gat met een inbusboutje wat de borgmoer klemt tegen het draad van de die. Onlangs is LEE overstag gegaan en bieden nu optioneel borgmoeren aan die met een boutje-klem-systeem werken, mooi hoor maar standaard is het niet. Te duur en dat is tegen het principe van LEE. En Dillon? Die heeft helemaal geen borging want die zijn, denkt Hildo, gemaakt om eenmalig vast te zetten in verwisselbare toolheads. Wat Dillon wel heeft is een borgclip. Als u die lostrekt valt zo het binnenste van de die naar beneden, om schoon te kunnen maken bijvoorbeeld. Erg handig.

13 april 2020. Kijker, handguard en bipod.

Hildo heeft het spul van Barbara opgehaald, kan ie het toch alvast even bekijken, wat over schrijven en een indruk krijgen van hoe het een en ander werkt. U moet niet vergeten dat dit allemaal nieuw is voor Hildo, hij heeft geen idee hoe het eigenlijk zit in de praktijk maar vindt het wel superleuk! Eenmaal op het wapen zit de kijker natuurlijk niet op de handguard maar dit is even ter illustratie van hoe het spul gemonteerd wordt. Tijdens de montage van het bovenstaand geheel wordt Hildo verrast door een afwerking die op hem boven verwachting overkomt.

MOA richtkijker

Dit is de SCP3-UM312AOIEW, een 'made in China' UTG Accushot 3-12 x 44 richtkijker met een 30mm buis, parallax verstelling, is schokbestendig en is compleet met twee picatinny rail bevestigingsbeugels met 15mm rise. De kijker is stikstof gevuld, dus geen vocht in de lenzen. De lensdiameter van 44mm is groot zat want 'het moet ook nog een beetje smoelen', aldus Hildo, en wat grootte betreft is het hier al kritisch want klein is ie niet. Het Mil-Dot (MOA systeem met 1/4 per klik) draadkruis kan, indien gewenst, groen of rood verlicht worden. Hoe groter de lensdiameter hoe lichtsterker een kijker wordt weet Hildo uit ervaring door zijn gestrande astronomie-hobby en de telescoop die daar bij hoort, zijn oude nog van zijn ouders gekregen 7x50 verrekijker, zijn paar jaar oude Bynolyt 12-60x60 baankijker, waarbij 60x echt niet bruikbaar is. Ook het kleine veel te dure en ook van zinloze-zoom voorziene 8-16 x32mm Bynolyt verrekijkertje werkt prima op de kleinste vergroting, inzoomen en het wordt wel groter maar effectief ziet u niets meer, da's echt slecht. Zelfs heeft hij kijkervaring van goedkope tot peperdure Zeis en Swarovski vogelkijkers. Wat hij met name van alles opgestoken heeft is dat een kleine lens niet erg lichtsterk is en als u begint in te zoomen het beeld steeds donkerder wordt. Goedkoop spul kan daardoor in feite onbruikbaar worden bij de 'fantastische vergroting' die in alleen in de advertentie mooi zijn. Maandloon+ spul is erg duur maar blijft daarentegen ongelooflijk lang kristal helder, scherp en door speciale dure lenscoatingen en dat alles zonder zichtbare chromatische aberratie (die nare gele gloed die u, bijvoorbeeld, direct naast een takje ziet). Deze UTG kostte Hildo 179.- euro, zelfs 120 US dollar in de USA, en daarmee zit deze Chinese kijker erg ver verwijderd van het topsegment maar hij doet het erg goed voor het geld aldus een haast eindeloze rij hopelijk onafhankelijke Youtubers door wie Hildo zich heeft laten overhalen.

Aluminium handguard

De standaard handguard bestaat twee plastic schalen. Deze aluminium uitvoering is eveneens tweedelig en ook van de firma UTG. Het is de MTU001SSK, een korte Super Slim 'drop-in´handrail in karabijn lengte. Niet zo handig als de plastic schalen die gewoon geklemd worden want deze handguard word in elkaar geschroefd met pietepeuterige inbusboutjes, die vastgezet dienen te worden met Loctite of iets dergelijks om loslopen te voorkomen, en dan pas geklemd. Niet beter voor de betrouwbaarheid of sleutelvriendelijkheid. In de US gaat ie voor 110 dollar maar niet in Europa, Hildo betaalde 140 euro. Het railtje bovenop heet een picatinny rail en deze moet straks naadloos aansluiten op de picatinny rail die standaard op al op Barbara zit. Een picatinny rail is dé standaard voor accessoire bevestiging aan wapens. De handguards is gemaakt van aluminium zelfs ouderwets 'made in the USA'. Het KeyMod systeem met 'sleutelgat' model gaten die u er in ziet, is het oudere systeem. Het M-Lok systeem, met gefreesde sleuven, is inmiddels meer populair maar dient hetzelfde doel. Aan de gaten kan dan weer een picatinny railtje worden vastgemaakt voor een  kijker, red-dot, lamp, laser of, zoals in dit geval, de bipod. Volgende keer neemt Hildo M-Lok, als er een volgende keer komt.

Bipod

Alweer van UTG is deze bipod. Het is stalen tweepoot steun waarvan de poten in een aantal stappen uit te trekken zijn tot haast de dubbele lengte die u hier op de foto ziet. Door een veersysteem schuiven ze met een klap weer in als op een knopje drukt. Voor vervoer gemakkelijker vervoer kunnen beide pootjes naar voren toe worden ingeklapt. De bevestiging geschiedt door montage aan het kortste stukje van één van de twee stukjes picatinny rail die bij de handguard werden geleverd. De vergrendeling aan de picatinny rail is middels een handige snelsluiting. Of dit ding goed, geweldig, gaat wel of slecht is? Geen idee hoor, aldus Hildo, maar het lijkt en voelt okay en stevig.

Horizontale verstelling

Verstelling Links-Rechts, windage, of 'rechte klimming' in astronomische termen. De knop zit aan de rechterkant en de afstelling gaat in hoor/voelbare klikjes, ook hier is elke klik 1/4 MOA. De afstelling is met de binnenste wartel vast te zetten tegen eventueel verlopen van de afstelling.

Oculair

Deze is verstelbaar om scherp te kunnen stellen op verschillende afstanden en te kunnen compenseren voor brilsterkte. Wat Hildo opvalt is dat hij tijdens het scherpstellen draait en draait en dat er maar langzaam wat verandert. Bij zijn baankijker, die hij ernaast heeft gehad, wordt het beeld heel snel wazig als ie de scherpstelling verdraait maar een beetje naar links of rechts verdraait. Waar het verschil in scherpstelling tussen baankijker en richtkijker in zit weet hij niet.

Draadkruisverlichting

Wordt bediend door de twee drukknoppen. De rechter (R) is voor rood, de linker (G) is voor groen. Drukt u er één keer op dan is ie maximaal verlicht, telkens als u er weer op drukt gaat ie zachter branden, tot ie uiteindelijk uit gaat. Echt een mooi systeem. Of het zin heeft op een goed verlichte schietbaan weet Hildo nog niet, maar dat het erop zit is alvast mooi. Enne, zonder stroom ziet u gewoon een zwarte draadkruis.

13 april 2020. Hoppe's 24011D BoreSnake

Hoppe's gaat niet voor weinig geld maar is wellicht beter dan goedkope uitvoeringen. Hildo wist wel van het bestaan van een boresnake, maar heeft er zelf nog nooit eentje gehad. Maar met de aanschaf van Barbara is het tijd. De poetsstok met bronzen borstel heeft hij jarenlang gebruikt en voor voorladers een lapje met zeep en water. Met nitro wapens gaat het ook om andere zaken als koperafzettingen door het gebruik van volmantelkogels. Koper is moeilijk weg te krijgen, daarom zijn er ook special oplosmiddelen voor in de handel. Hildo heeft meermalen zijn 9mm Shadow en ook wel de 1911 in 45ACP schoongemaakt. De boresnake is heel anders dan een borstel. U hoeft de loop niet in met een stok en de twee koperen ingebouwde borstel segmenten van de BoreSnake borstel is echt heel stevig, borstelt ongetwijfeld harder dan een gewone borstels. Vertaalt zich in minder vaak hoeven doorhalen. Voorlopig is doorhalen nog even niet nodig gezien de Corona-ontwikkelingen. Rustig de tijd om voor te bereiden op de dag dat er wel weer geschoten mag worden.

Stinkend spul

Het enige wat Hildo uitzonderlijk tegenstaat aan de 'Made in Mexico' Hoppe's BoreSnake is het penetrant stinkend plastic wat gebruikt is. Het spul lag op Hildo's bureau en hij dacht dat er iets in zijn computer aan het doorbranden was, zo ruikt het van een afstand. Van dichtbij wordt het een bijtende geur en die blijft nog een hele tijd in Hildo's neus zitten. Voelt ie nou hoofdpijn opkomen of is het suggestie? Wel de vermelding dat het kanker en voorplantingsschade veroorzaken kan. Nu is dit een standaard tekst maar de weekmakers in dit Hoppe's plastic zijn écht niet fris. ECE gekeurd? No way! Dit is in ieder geval de laatste Hoppe's ooit.

4 juli 2020. Barbara is thuis!

Eindelijk maar toch. Na overleg van alle papieren kan Hildo eindelijk Barbara ophalen bij De Wapenkamer. Joepie! Dan nog wat spulletjes mee. Lovex D063 (geschikt zowel de 7.62x39 Kalashnikov als de 223 Remington patroon) had Hildo al liggen voor Olga, nog wat S060 kruit erbij alleen voor 223. Goedkope Murom primers en 100 stuks duurdere small rifle CCI primers om te vergelijken. Dan nog wat doosjes 223 Remington patronen van PPU (Priv Partizan) met 55 grain kogel, de lege hulzen gaan gebruikt worden om te herladen. En als laatste nog 500 losse 55 grain PPU FMJBT (Full Metal Jacket Boat Tail) kogels om te kunnen herladen

4 juli 2020. Lovex kruit

Explosia maakt Lovex maar ook het zwartkruit waarmee Hildo schiet. Iets anders dan zwartkruit heeft Hildo nog nooit van het Tsjechische Explosia gehad maar hij kent meerdere mensen die met Lovex herladen, en het is een van de goedkoopste kruitsoorten. Het Finse VithaVuori, is misschien wel een van de beste nitrokruit fabrikanten, maar de knip moet wel een stuk verder open. Eerst maar wat schieten en herladen voor Barbara. Voorlopig is VithaVuori nog niet aan de beurt.

Double Base en Single Base

Hij heeft dit kruit aangeschaft op basis van de herlaadtabellen van Lovex. Alleen D063 is geschikt voor zowel Olga (7.62x39) als Barbara met lichte kogels (223 Rem). Hildo wilde geen kruit wat alleen voor Olga geschikt is, het is meer wat proberen dan dat hij serieus veel 7.62x39 gaat herladen. Surplus is veel goedkoper en schiet goed genoeg voor Hildo's doen. S060 is alleen voor Barbara en is met meer kogelgewichten inzetbaar. Het verschil tussen single base en dual base kruit? Er zit in ieder geval verschil in de ingrediënten, kracht en vast ook brandsnelheid, verder is Hildo er nog niet echt ingedoken.

4 juli 2020. Small rifle primers

Murom is Russisch en redelijk geprijst. CCI is made in the USA maar stukken duurder. Murom schijnt relatief zacht te zijn, zachter dan CCI in ieder geval. De slagpen kan een Murom primer doorboren waar het met een CCI primer wel goed gaat, is Hildo verteld. Afwachten of er gaten in de primers geprikt worden, anders is Ginex eventueel ook nog een betaalbare optie.

4 juli 2020. PPU Priv Partizan 223 patronen

Dik een tientje per doosje van 20. Dit is goedkope munitie maar het is niet schieten voor een prikkie met zo'n AR15, dan is surplus Kalashnikov beter maar zo'n rammeldekletter Kalashnikov is ook weer zowat. Met zelf herladen wordt het wel iets goedkoper en Hildo kan dan natuurlijk experimenteren met kruit en kogels voor de hoogste precisie, da's ook leuk. Nog veel duurder schieten kan gemakkelijk, in feite is 223 misschien wel de goedkoopst te schieten geweerpatroon op surplus spul na. Dus dit valt allemaal nog best mee, zolang er maar niet teveel op een schietavond doorgaan...

Vergrotingsfactor

De zoomknop zit direct voor het batterijcompartiment die de verlichting van het draadkruis van stroom voorziet. De knop draait met een behoorlijke weerstand, zoals alle knoppen, het lijkt een verstandige zet om het verlopen van instellingen tijdens het schieten of transport zoveel mogelijk tegen te gaan.

Lenskap en zonnescherm

De kijker wordt geleverd met twee met een flip-up scharnierende stofkap met een stevige rubber body, voor zowel voor als achter. Een gemakkelijk manier om de lenzen schoon te houden want schoonmaken helpt vast niet om de coating in tact te houden. Als u toch naar de baan wil zonder stofkap, om wat voor reden dan ook, dan is er nog een ingebouwde zonnescherm boven de lens. Prima, lijkt Hildo.

29 juni 2020. Barbara op verlof, eindelijk

Langzamerhand lijkt de invloed van Corona, Covid-19 zo u wil, te veranderen en komt Nederland weer op gang. Buiten de deur kan er weer gegeten worden, wapens kunnen weer op het verlof worden bijgeschreven en ook de schietvereniging gaat weer open. De afdeling Bijzondere Wetten, waar de wapenvergunningen geregeld worden, is onderdeel van de politie. Na vijf maanden wachten kan Barbara, zijn nieuwe AR15, eindelijk worden bijgeschreven op zijn verlof. Eerst zat de afdeling Bijzondere Wetten in Leens, daarna in Leek en nu moest Hildo naar Veendam voor het bijschrijven. Maar Hildo ziet zo wel wat van de wereld, op 1.5 meter afstand!

4 juli 2020. 2019 Lovex kruit overzicht

Deze afbeelding komt uit de 2019 Explosia reloading guide, de nieuwste die er op dit moment is. Wilt u de complete 2019 reloading guide als PDF, klik hier, of ga zelf naar www.explosia.cz voor de PDF en nog veel meer info. In de PDF staan alle rifle en hand gun reloading data, waarschuwingen, en uitleg over van alles en nog wat.

4 juli 2020. PPU Priv Partizan 223 kogels

Plastic zak met 500 stuks van 55 grain. Dezelfde diameter als een kleinkaliber kogeltje, alleen erg puntig, langer en met een taps toelopende bodem voor een betere stroomlijn. Uiteraard met een volmantel want deze kogeltjes gaan vliegen met een rotgang, meer dan 3000 ft. per seconde, daar kan een blote loden kogel niet tegen.

Wedstrijdkogels

Wilt u absolute precisie en het beste van het beste, dan moet u meer geld uitgeven, niet alleen voor kogels maar ook voor hulzen en primers. De laatste millimeters op de kaart kunnen heel goed bepalen of u 1e of 3e bent. Voor Hildo maken die laatste millimeters niets uit, het gaat eerst om de centimeters. Het is net zo als die laatste extra PK's in een opgevoerde motor... ze worden buitenproportioneel duur en deze kogels zijn zeker goed genoeg voor wat Hildo er mee wil.

5 juli 2020. Schietkaart Barbara

Hier heeft Hildo serieus zijn best gedaan en hij is er tevreden mee. Nu er nog aansluitend groepje er van zien te krijgen, die ook nog in het midden zit. Of deze schietkaart de officiële oefenkaart voor 50 meter is weet hij niet maar deze lijkt een mooie maat. Het wapen op de kaart leggen voor een foto van de schietkaart is wel een stuk lastiger geworden, net of de kaart gekrompen is...

12 juli 2020. Voor het eerst: Herladen voor Barbara!

Als eerste wil Hildo er nog even op hameren dat hij niet de wijsheid in pacht heeft of denkt alles te weten, verre van zelfs. Zeker niet geloven wat Hildo hier allemaal zegt! Het zweet breekt Hildo er haast al een beetje van uit. Iedereen doet het, veel weten het waarschijnlijk beter dan hij en heel veel mensen hebben ook nog eens verschillende meningen. Wat is de juiste? Nog nooit heeft Hildo een nitro geweer kaliber herladen met een genekte huls en dan nog die vreselijk hoog oplopende drukken tot zomaar 4200 bar of meer. Een herlaadfout en hij ziet het al vreselijk misgaan. U moet weten dat Hildo nogal bang is uitgevallen. 'Voorzichtig', noemt hij het zelf.

Zwartkruit is geen nitrokruit
Waar de drukken bij zwartkruit relatief geleidelijk oplopen ligt dat bij nitro anders. De brandsnelheid van zwartkruit is altijd even snel, binnen of buiten het wapen. Dat maakt zwartkruit, alleen buiten het wapen, gevaarlijker dan nitro. Buiten het wapen brandt nitro zelfs bijzonder traag maar in het wapen, waar druk opgebouwd wordt, gaat dat heel anders. Onder de invloed van de opgebouwde druk wordt het traagbrandende kruit ineens supersnel met bijbehorende snelle piekdrukken die erg hoog kunnen oplopen. Dat is goed want zo kan een kogel tot grotere snelheden worden voortgestuwd dan met zwartkruit. Als de druk bij nitro niet hoog genoeg oploopt verbrand het ook minder schoon en krijgt u extra vervuiling, dan kunt u bijvoorbeeld sneller brandend kruit kiezen of er meer kruit in gooien, afhankelijk van de herlaaddata van de kruitfabrikant. Maar bij teveel kruit, te snel kruit of een te zware kogel loopt die piekdruk buitenproportioneel (lees: gevaarlijk) hoog op, heel anders dan zwartkruit. Toch iets om rekening meer te houden.

In de USA

Klungels zijn overal en in de USA lopen er heel veel rond met AR15's, waarvan sommige ongetwijfeld herladen. Toch springen die geweren niet all over the place uit elkaar. Bovengemiddelde intelligentie lijkt niet nodig, dus het zou Hildo ook moeten kunnen lukken om het spul heel te houden en zichzelf en medeschutters gezond.

12 juli 2020. Dillon 223 Remington cage gauge

Deze cage gage (of cage gauge) heeft Hildo al een paar maanden liggen maar omdat hij Barbara niet op verlof had mocht hij geen munitie hebben. Het verschil tussen een lege afgeschoten en een nieuwe huls kon hij niet zien, maar nu wel! De cage cauge is in principe de mil-spec uitvoering van de 223 Remington kamer. Het gaat hier niet om de diameter maten maar puur om de lengte en waar de schouder zit want dat bepaald hoe ver de patroon de kamer in kan, en dat bepaald wat de uiteindelijke spelingen tussen hulsbodem en grendel zijn en tussen hulsnek en de trekken en velden. Ook kunt u zonder meten zien of de overall length niet overschreden wordt.

Openbaring... Onder druk wordt alles vloeibaar

Geweerhulzen moeten op lengte gecheckt worden, als ze te lang worden moeten ze worden afgedraaid, anders komt de hulsnek in de trekken en velden terecht en klemt daar de kogel vast in de huls met gigantische overdrukken en mogelijk exploderende toestanden tot gevolg. Aijai, linke soep, bibbert Hildo! Dat is duidelijk, maar er is meer wat Hildo niet snapte. Een genekte huls kamert op de schouder, dus waar die schouder zit als de patroon de kamer ingeramd wordt is belangrijk, zit ie te ver naar voren gaat de grendel misschien niet goed dicht, te ver naar achteren en er is veel te veel head space (ruimte tussen grendel en hulsbodem) en zou de huls in theorie in de velden terecht kunnen komen. Tijdens het schot wordt de huls onder de gigantische 4200+ bar drukken een soort van 'semi-vloeibaar', het zet zich volledig naar de kamer en de schouder wordt daarbij in ieder geval duidelijk een stuk naar voren gedrukt, u ziet het verschil op de beide foto's hierboven na een enkel schot. Die schouder moet weer teruggedrukt worden tijdens het full length, of neck-only, sizen om de patroon goed te kunnen laten kameren. Met een grendel voelt u wat er gebeurt, met een semi-automaat niet. Die ramt de patroon met geweld de kamer en u moet er voor zorgen dat die patroon een dusdanige lengte en dikte heeft dat ie altijd goed gekamert kan worden.

Hoe wordt bepaald waar de schouder komt te zitten?

Zonder cage gauge kunt u niets checken, en niet veel 223 herladers hebben zo'n ding volgens Hildo. Het blijkt dat als u de sizer-die in de pers afstelt, zoals de fabrikant dat voorschrijft, u al heel aardig in de buurt zit. Zo is dat in ieder geval met de huls in de Lee full length sizing die, die Hildo gebruikt heeft. Hij heeft het zelf nagecheckt met de cage gauge wat er gebeurt en als de full length die maar iets te ver, of niet ver genoeg, in de pers geschroefd wordt. De huls komt dan heel snel en duidelijk zichtbaar buiten de fabrieks specs en toleranties, waar een nieuwe patroon wél mooi in valt. Met de gauge is dus niets mis.

4 juli 2020. Hand guard eraf

De originele plastic hand guard verwijderen is eenvoudig, het zit met een veersysteem vast, maar het vergt wel enige krachtsinspanningen en drie handen zijn erg handig.

4 juli 2020. Opengeklapt

Hee, de eerste keer dat Hildo een AR15 van de binnenkant ziet. Hier is over nagedacht. Met een vinger drukt u een vergrendel pin (takedown pin) zover mogelijk naar binnen, met de vingers trekt u vervolgens de pin naar buiten, hij valt er niet uit, en het geweer kan opengeklapt worden. Het bovenste gedeelte wordt 'upper receiver' genoemd, het onderste de 'lower receiver', beide zijn van aluminium. Als alles 'mil-spec' (gemaakt volgens militaire specificaties) is dan kunnen lukraak allerhande zaken uitgewisseld worden tussen de diverse fabrikanten, zolang die ook de 'mil-spec' pasvorm aanhouden, want dan past het. Das een handig principe bij de AR15 want zo kunt u kiezen uit heel veel onderdelen en accessoires. Barbara is een Smith & Wesson MP15 Sport 2 en wat Hildo ervan begrepen heeft is ze behoorlijk mil-spec. De grendel en spanhendel (heet dat zo in het Nederlands?) kunnen worden uitgenomen, en verder zit er niets los in de upper receiver. Met de boresnake de loop doorhalen, wat schoonmaken, de bolt inoliën en het spul kan weer in en is klaar voor een volgende ronde. Simpel en handig.

4 juli 2020. Charging handle and bolt carrier group

De charging handle ligt op de kop. In die gleuf valt het pijpje (bolt carrier key) die op de bolt carrier group zit. Dat pijpje komt weer uit op de gasbuis die van de loop komt en zo de druk geeft om automatisch te grendelen. Mooi spul hoor.

4 juli 2020. De UTG vervangende hand guard

Deze is van aluminium en onderaan heeft Hildo alvast het stukje picatinny rail geschroefd waar straks de bi-pod aangeklikt kan worden. Die mogelijkheid was er bij de originele plastic hand guard niet. Er zit al een beetje loctite op de schroefjes en wat extra imitatie loctite, wat hij nog had staan van zijn RC helikopters, kan geen kwaad. Wapens rammelen los en verloren schroefjes zijn, in principe, te voorkomen.

4 juli 2020. Compleet

De bipod met de snelsluiting is zo gemonteerd, de richtkijker is een kwestie van de twee schroefjes met de hand aandraaien en het spul zit. Barbara had een slank postuur en was licht van gewicht, maar nu niet meer. Ze is behoorlijk zwaarlijvig geworden maar het gewicht zit er snel op, maar is er gelukkig ook weer snel af als het nodig is. Dat scheelt.

Een sniper rifle!

Nee, nee Hildo, even bij de les blijven. Barbara is een simpele semi-automaat karabijn met een richtkijker. Een echt sniper geweer is echt wat anders, sowieso met een grendel, een veel langere dikke vrijhangende loop en meestal een grotere, betere en duurdere richtkijker.

300 meter Emmen

Verbazingwekkend kleine groepjes zal Hildo daar vast niet schieten maar de afstand moet in principe geen probleem zijn. Toch lijkt hem de 50 meter in Hoogeveen voorlopig een beter doel want de keren die Hildo geschoten heeft met een geweer met richtkijker, gaven altijd bedroevende resultaten. Alles is nu nieuw, onwennig en wat de beste methode is om kleinere groepjes te schieten moet eerst geleerd worden want gewoon het geweer even stil houden... dat valt niet mee!

5 juli 2020. Eerste schietkaart Barbara

Hoe het officieel gedaan wordt weet Hildo niet, met een laser in de loop misschien,  maar alvorens te gaan schieten heeft hij eerst door de richtkijker en dan langs de loop gekeken. Dan is al wel aardig te zien of u een beetje uitkomt op de kaart en niet de lampen van het plafond schiet.

De eerste twee

Dat zijn die links onderaan, de volgende twee zijn iets verder naar rechts en verder naar boven. De derde twee zitten links naast de 7, veel te hoog. Op honderd yards is 1 MOA één inch. 1 klik is een kwart MOA, dus een kwart inch, dus 6.35mm maar 100 yards is geen 100 meter maar iets van 92, dus gedeeld door... ehhh en dan ongeveer 10cm omhoog is, ehh... blabla klikken. Zo ging het ongeveer en het resultaat was dat de kogels naast de bovenste zeven uitkomen. In de praktijk is het toch lastiger dan wanneer u rustig achter de computer zit te rekenen. Misschien was Milrad toch beter geweest? Anders die hele MOA vergeten en gewoon van millimeters per klik op 50m uitgaan, da's vast makkelijker.

Uiteindelijk

Zitten ze behoorlijk in het midden maar echt gat in gat schieten valt niet mee. Nu is gat in gat is misschien wel teveel gevraagd van Barbara maar het zou er niet al te ver vanaf mogen zitten, meent Hildo. Maar het ligt niet direct aan Barbara of de munitie. De kruisdraden van de kijker lijken op een soort van ritme van links naar rechts heen en weer te gaan, later wordt het iets beter. Dit is echt een heel andere discipline dan staand schieten en vergt zeker oefening. Wat de beste schiethouding nu echt is, hoe het geweer op de meest stabiele manier vast te houden? Daar moet hij nog ingroeien. Een vuist onder het magazijn geeft meer stabiliteit maar misschien geeft het ook storingen.

12 juli 2020. Full length sizing

Na het zien van heel wat Youtube video's, websites en zijn eigen Lee herlaadboek moet het lukken. Full length sizing is waar Hildo voor gaat. Het schijnt toch betere resultaten te geven dan alleen neksizen wat heel veel schutters doen. Bovendien geeft full length sizen Hildo de extra zekerheid dat het met kameren allemaal goed komt.

Small base full length sizers & Slam Fires

Speciaal voor automatische of semi-automatische geweren, zoals Barbara is, zijn er speciale full length dies die over een grote lengte de huls sizen zodat er op geen enkel moment een probleem komt met het kameren en sluiten van de grendel. Kan een patroon afgaan als de grendel niet gesloten is? Slam-Fire is iets wat kan gebeuren, en dat heeft met de slagpin te maken, die is free-floating bij een AR15 en die schijnt soms zelfs al een deukje te maken in zachte slaghoedjes als de grendel alleen maar sluit, militaire slaghoedjes zijn harder. Als zo'n patroon vanzelf afgaat voordat de grendel gesloten is... da's niet best met meer dan 4000 bar druk! Als u niet full length sized zou de patroon wellicht niet goed gekamerd kunnen worden, de grendel die de patroon de kamer in moet drukken wordt vervolgens al tegengehouden voordat de de grendel vergrendeld is. Slagpin komt, doordat ie free-floating is, naar buiten en de patroon gaat af voordat de grendel dicht is: Slam-Fire! Niet best voor het wapen, schutter en omstanders die in het pad staan van rondvliegende stukken geweer. Verkleving van de slagpin schijnt te kunnen gebeuren door ouder en dikker geworden vet of olie waardoor de slagpin uit de grendel steekt, dan gaat de patroon automatisch af bij het sluiten van de grendel... net zolang todat het magazijn leeg is. Wat er verder allemaal kan gebeuren weet Hildo niet, maar het is allemaal niet fijn. En dat hij zeker niet alleen gaat neksizen met een semiautomatisch geweer is u inmiddels al wel duidelijk.

Lee full length sizer... howabout da base?

Nadat de gebruikte huls door de Lee full length sizer is geweest zijn de buitenmaten weer netjes teruggebracht naar die van een nieuwe patroon, zelfs over de hele lengte want hij heeft het nagemeten. Niets wat een speciale 'small base' full length sizer die zou kunnen verbeteren ten opzichte van de huidige Lee die, die Hildo nu heeft.

16 juli 2020. De vrije vlucht patroon

De lange lege huls met kogel, de 'vrije vlucht patroon', zit hier in het magazijn. Het wordt Hildo plotsklaps duidelijk dat helemaal niet bang hoeft te zijn om de maximale overall length te overschrijden. Deze superlange patroon past wel in het geweer maar bij lange na niet in het magazijn. Het laat ook zien dat Barbara's militaire genen erg duidelijk aanwezig zijn en het nooit een echt precisiewapen gaat worden en daar ook niet voor ontworpen is, die vrije vlucht is wel héél erg groot, en dat heeft misschien ook wel iets te maken dat het eigenlijke kaliber 5.56x45 NAVO is, daarbij is, in tegenstelling tot 223 Remington, wat meer ruimte vrijgehouden voor speciale militaire projectielen met afwijkende maten en heter geladen munitie. In een 223 loop kunt u dus beter geen 5.56x45 ammo verschieten omdat de kans bestaat, ondanks dat de hulzen indentiek zijn, dat het niet past. 223 in een 5.56 loop kan altijd. Ondanks de 5.56 loop schiet ze nog best goed, vindt Hildo. Enne, als het echt om superprecisie moet gaan ziet Hildo in een grendelgeweer toch een betere oplossing.

19 juli 2020. Koffer voor Barbara

Een goede koffer is best verstandig voor een geweer met een richtkijker erop, vindt Hildo. De kwaliteit van deze is prima. Met vier stevige scharnieren met stevige kliksluitingen en dik kunstof voorzien van allerhande verstevigingsribbels. Een handvat om te dragen en aan het uiteinde een handvat om achter zich aan te slepen, want er zitten ook nog wieltjes onder. Hildo kan er zo mee het vliegtuig in! Het is stukken steviger en minder torsiegevoelig dan de extra lange koffer die hij heeft voor zwartkruitgeweren.

Uitsnijden

In de koffer zitten in totaal 4 lagen foam. Eentje daarvan is plukfoam maar Barbara eerst met een viltstift omlijnen en daarna uitsnijden geeft een strakker resultaat dan de vierkante stukjes plukschuim er uit plukken. Hij heeft zelfs nog wat ruimte over voor wat andere toekomstige accessoires, wat gereedschap bijvoorbeeld om probleempjes op het schietpunt te kunnen oplossen.

6 augustus 2020 (2). Shake it baby!

Na even met de hand schudden valt het oplossend vermogen van de alcohol tegen. Gelukkig is Hildo in het bezit van een crosstrainer, die dagelijks gebruikt wordt, na 20 minuten crosstrainer zou het voldoende geschud moeten zijn.

8 augustus 2020 (4). Voormalige kogelsok

Sokken raken ze versleten en dan krijgen ze bij Hildo regelmatig een nieuwe leven als 'kogelsok', een efficiënt en low-cost munitie-transportmiddel. Prima zolang er geen gaten in zitten. Een afgeknipt stuk wordt nu ingezet als hulzenvetfilter om de hulzenvetklontjes te filteren. En het werkt!

8 augustus 2020. Enne, hoe gaat het met de Quick-Trim die-set van Lee Precision?
Lee is vaak goedkoop, soms hebben ze een afwijkende oplossing en dat is met deze case trimmer zeker het geval, maar het is een geniaal idee... zolang het blijft werken. De trim-kop zelf draait in een speciale 223 die, en die past in de Rock Chucker (of andere) pers met gewoon 7/8" draad.
Het speciale
De frees heeft een gleuf in het midden en is hol. Binnenin zit een veersysteem. Die veren drukken twee zwarte plaatjes, ziet foto, naar beneden en houden ze op voldoende spanning, een (plastic) staafje zorgt ervoor dat ze er niet uit kunnen vallen. Het ene U-vormige zwarte plaatje ontbraamt de buitenkant van de hulsnek en het andere, V-vormige plaatje, pakt de binnenkant van de hulsnek. Zo wordt de huls getrimt door de frees-kop en zorgen tegelijkertijd de plaatjes ervoor dat  zowel de binnen als buitenzijde van de hulsnek ontbraamt worden. Alles in one-go dus geen separate handelingen meer. Hoe lang het probleemloos blijft werken weet Hildo niet maar het werkt wel en ook prima! De afstelling geschied door een kliksysteem, maar Hildo doet het een beetje op gevoel want de frees heeft de neiging ze korter dan 1.760" te maken.
(Edit: Het buitenste ontbraamplaatje begon na een tijdje hulzen volldig scheef af te bramen zonder vervuiling of andere duidelijke reden. Daarmee zijn een hele serie hulzen feitelijk vernield. De ontbraamplaatjes, zowel binnen als buiten, gebruikt Hildo niet meer).

20 augustus 2020 (2). Lee Perfect Powder Measure - Pretentieloos plastic molentje

In Amerika echt voor een prikkie en hier is ook niet duur voor 39 euro bij De Wapenkamer. Het kruit scheppen met de bijgeleverde schepje van LEE vindt Hildo echt hele knullige en onnauwkeurige manier, dus een kruitmolen moet het zijn. Vast ook handig voor laden van vulmiddel tijdens het laden van zwartkruitpatronen, denkt Hildo, en er hoeft nooit meer nitro meer in de Lyman zwartkruitmolen die daardoor gewoon op de juiste zwartkruitlading kan blijven staan. Zwartkruitladingen gooien met deze molen is niet de bedoeling, vanwege mogelijke statische elektriciteit en een (alleen theoretisch) brand/ontploffingsgevaar in combinatie met zwartkruit.

Goedkoop

Veel goedkoper dan de molens van Lyman, RCBS of Redding en zo ziet ie er ook uit, een pretentieloos plastic kruitmolentje. Vrijwel het hele ding is van plastic/nylon , op wat kleine zaken na, maar ze schijnen het wel heel redelijk te doen. In een Duitse test van een aantal jaren terug zelfs beter dan de RCBS Uniflow, een ding wat behoorlijk aan de prijs is.

Precisie?

LEE zelf zegt dat het de beste en geweldig precies is maar dat is niet waar. Het Lovex S060 is staafjeskruit en dat doseert in alle kruitmolens slechter dan bolletjes kruit. Regelmatig gooit deze Lee kruitmolen op de tiende grain nauwkeurig maar een tiende tot maximaal twee tiende afwijking komt ook voor. En ook de belofte dat deze molen het kruit niet breekt door een speciale 'elastomer wiper' is alweer niet waar, het kruit wordt regelmatig duidelijk hoorbaar 'gekraakt'. Hildo heeft nog Lovex D063 dual base geweerkruit voor Barbara, en dat is balletjes kruit en dat gooit vast preciezer. Komt later nog wel.

Afstelling

Helemaal geweldig. Op het plastic staafje zit schroefdraad en u draait het rond als een boutje, zo simpel. Een kwart slag, of bijna een kwart slag is ongeveer 2/10 grain. Wat een verschil met het ongelukkige afstelsysteem van Hildo's Lyman 55 kruitmolen! De wit geverfde opschriften op het plastic staafje zijn in kubieke centimeters, wat minder handig bij een kruitmolen maar daar hoeft u het niet mee eens te zijn als u met cc's werkt... maar veel zullen dat er niet zijn.

Vastzetten

Eenvoudig een lijmklem aan de tafel. Blijft de tafel nog heel ook.

20 augustus 2020 (6). Leegmaken

Voordat u de kruitbeker van de kruitmolen verwijdert, eerst de molen zelf even leeg zwengelen. Nog meer kruit op de grond wilt ook u niet. Maar het systeem van een verwijderbare kruithouder is echt een hele fijne, hulde aan Richard Lee die deze molen op z'n ouwe dag bedacht heeft.

16 juli 2020. Vrije vlucht
De vrije vlucht is de afstand die de kogel kan afleggen voordat ie in de trekken en velden terechtkomt. Zwartkruit schutters zetten de kogel soms tegen de velden aan, voor de beste precisie. Als een kogel eerst een meter af moet leggen voordat ie, vanuit de huls, in de loop terechtkomt kunt u zich voorstellen dat zoiets niet goed gaat. Een extreem voorbeeld, maar het geeft wel het principe aan waarom het gaat. Het principe is hoe dichter de kogel bij de velden zit, als de patroon eenmaal gekamerd is, des te beter, zolang u rekening houdt met de oplopende gasdrukken doordat de kogel meer 'tegengehouden' wordt dan wanneer hij verder van de velden afzit. Een paar milimeter extra vrije vlucht kan hier heel veel zijn.

Diepe kamer
Bij een pistool is het gemakkelijk. U haalt de loop los, gooit een patroon in de kamer en voelt met uw vingers of ie makkelijk rond te draaien is. Als de kogel te ver uitsteekt, en de velden raakt, is dat te voelen aan de patroon en naderhand te zien aan de krassen in het koper van de kogel. Bij de AR15 is dat anders, de kamer is erg diep en er is niets te draaien want Hildo kan er niet bijkomen, zie de bovenste foto van de kamer.

Vrije vlucht bepalen

Dit zijn Hildo's eerste baby stapjes op het gebied van nitro-geweer-herladen, dus hij probeert wat. De rechter patroon is een PPU fabriekspatroon. De linker patroon is een lege huls die full length gesized is met een kogel er los bovenop. Er zit wat olie tussen kogel en hulsnek om glijden te vergemakkelijken. Hildo heeft de lege huls met kogel in de kamer gestopt en de grendel dicht laten klappen, het resultaat ziet er uit als boven afgebeeld.

23 juli 2020. Beetje... laag?

Alles zit wat laag, maar dat is een kwestie van draaien aan de kijker. Dan de groepjes, want dat is waar het om gaat. De eerste kaart. De rust is er nog niet zo. Tweede kaart dan. De rust is er bij de tweede serie van 5 wel, het kruisdraad van de kijker staat zowaar even stil op het doel wat zich vertaald in een, bijna, gat in gat groepje. Alles heeft te maken met rust. Hoe die rust te vinden is Hildo nog even onduidelijk maar het lijkt erop dat de eerste kogels minder goed gaan dan de latere. Hoe hij sneller of zelfs direct tot zijn Zen-Moment moet komen is nog even bezien, denkt hij. Of zijn die laatste 5 een kort momentje van sniperkwaliteit-toeval, die even later weer verdwijnt als sneeuw voor de zon?

Het mooie van een richtkijker

Met dit soort disciplines kunt u precies zien wat u doet, en Hildo ziet de kruisdraden duidelijk onrustig over het doel heen en weer bewegen. Schieten is eigenlijk niet eens nodig om te oefenen of te kunnen zien of hij er wat van gaat bakken die dag.

Thuis oefenen

Is niet zo'n slecht idee, denkt Hildo. Moet ie wel wat hebben om op te kunnen richten en binnen is alles een beetje te dichtbij. Buiten met Barbara gaan liggen ziet er vast vreemd uit voor een toevallige passant, buurman of buurvrouw. Hier moet nog even over nagedacht worden.

3 augustus 2020. SAAMI 223 Remington hulsmaten.

SAAMI = Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute, Inc.

Dit instituut bewaakt de industrie standaarden van drukken, kogelsnelheden, afmetingen en nog veel meer betreffende munitie in de Verenigde Staten. Goed om daar eens even te kijken om feit en fictie uit elkaar te houden.

Niet zo handig

In dit stukje, uit een SAAMI PDF document, gaat het over de afmetingen van 223 patroon. Wat Hildo graag wilde weten is de minimale en maximale lengte die een 223 huls mag hebben. Dat is hier, voor zover Hildo kan zien, niet uit op te maken. Een beetje ingewikkeld vindt hij het wel weergegeven voor een gewone herlader. Verdere informatie kon hij ook niet vinden.

223 Remington minimale en maximale hulsmaten

1.750" tot 1.760", is wat Hildo op verschillende fora ziet, die 1.760" zie hij ook op de onderste afbeelding hierboven. Waar ze die minimale 1.750" vandaan halen is Hildo onduidelijk. Die 1.760" is de maat van de huls, 'all calculations apply at maximum material condition' staat er, dus daar zullen ze de maximale maat wel mee bedoelen. Andere officiële documenten met maatvoeringen kan hij niet vinden, hij zal er wel overheen kijken.

Kamerlengte en Trimmen

De huls mag niet te lang worden, dan kan de huls in de velden terechtkomen, de kogel knijpen (sterker vasthouden) en daardoor te hoge drukken creëren. De kamer opmeten lijkt Hildo een goed plan, dan hoeft ie hulzen niet te trimmen als het niet nodig is. Spullen om de kamer op te meten zijn er wel. Een Sinclair chamber length gauge is een heel simpel en leuk dingetje, niet duur, maar is niet bedoeld voor semi-automaten. Hildo houdt gewoon een maximale lengte aan van 1.760", da's in alle gevallen okay. Komt ie daarboven dan trimt ie het spul weer terug tot 1.760", nog korter trimmen lijkt hem zinloos op dit moment.

9 augustus 2020. Small rifle/pistol insert = White!!

Zit Hildo zonet nog met volle overgave RCBS te verwensen voor het maken van een hand priming tool die niet met small rifle slaghoedjes werkt... even de zwarte 'large rifle / large pistol' insert vervangen voor de witte 'small rifle / small pistol' insert en opgelost is het probleem! De witte insert heeft duidelijk een veel dikkere rand om de kleiner primer goed te geleiden alvorens het in de huls gedrukt wordt. Eerst even nadenken voor je begint te jammeren Hildo!

Nooit geweten

Hildo heeft deze RCBS hand priming tool als sinds 2007 maar nog nooit goed gekeken wat er nu precies in het doosje zat. Small/rifle/pistol slaghoedjes heeft Hildo nog nooit herladen. De 9mm ging direct van het begin op de progressieve pers.

10 augustus 2020. Hulzen vullen

Tjonge, wat gaat dat traag en omslachtig, die 223 ammo in de Dillon is wel the way to go hoor, aldus Hildo, die zich tijdens het herladen begint zich te vervelen. Maar niets mag zijn concentratie beïnvloeden want anders kunnen er op de baan dingen mis gaan en dat mag niet gebeuren.

Statische kruittrechter

Van de ene kant is Lee Precision helemaal super, soms is het ook weer helemaal niks. Deze plastic trechter is een goed voorbeeld van goedkope rommel wat niet goed werkt. Het ding wordt statisch en Hildo moet er telkens tegen tikken om er zeker van te zijn dat er geen kruit aan de zijkant blijft hangen en dat mag niet kunnen gebeuren. Een paar kruitstaafjes meer of minder, dan heeft dat hele precisie-tricklen ook geen zin meer. De onderste foto is van nadat Hildo het overgebleven kruit terug in de kruitbus gooide via de trechter. Dit blijft er zomaar aan hangen.

Waarom?

Slecht, echt slecht want dit weet Lee Precision zelf ook wel en dan toch lekker doorgaan met de productie, en dat begrijpt Hildo niet. Goedkoop is goed maar als het de functie beïnvloed... stop er dan mee en maak een duurder product. Dit soort spul is mede waarom Lee Precision niet zo'n geweldige naam heeft in herlaadland. Dat mag u best weten meent Hildo, kunt u zich het geld voor dit trechtertje besparen, tenzij het niet op een paar korrels aankomt.

20 augustus 2020 (1). De herlaadtafel

Kan beter, Hildo weet het, maar zijn woonkamertje is klein en er is een beetje een ruimteprobleem, vooral sinds hij thuis werkt. Maar aan de herlaadspulletjes zal het niet liggen, die lijken prima voor elkaar!

223 proefladingen

Vandaag gaat Hildo proefladingen maken. De COL (Cartridge Overall Length) is 2.25". Langer gaat niet, dan past de patroon niet meer in het magazijn.

Lovex S060. Minimaal 23.1 grain tot maximaal 24.7 grain.

De huidige herlaadtabel is van min. 23.1 tot max. 24.7 grain. Omdat Hildo een langere COL van 2.25" aanhoudt is er zelfs met de maximale lading no druk problemo. Hoe hoger de kogel zit, hoe minder hoog de gasdruk zal oplopen. Met de minimale 23.1 grain zou hij, vanwege de lange OAL een onderlading hebben. Maar hij komt er wel uit hoor, meent Hildo, en repeteren zal ook geen probleem zijn want Barbara gooit de hulzen er best hard uit.

10 ladingen

Als u er telkens 0.2 grain bij gooit betekent dat er van 23.1 tot 24.7 9 verschillende kruitladingen zijn. 20 stuks met 23.1 grain en van alle andere ladingen 10 stuks, dat zijn 100 patronen in totaal. Moet het straks aardig duidelijk zijn waarmee de beste groepjes geschoten kunnen worden, denkt Hildo.

Langzaam en veel handelingen

Het kruit wegen, de rest er bij trickelen, in de huls gooien, trechtertje naar de volgende huls, aan het eind checken of alle hulzen gevuld zijn, kogel pakken en stuk voor stuk zetten. Hij is er de hele middag er mee bezig geweest. Trechtertje tweemaal vergeten te verzetten. Kruit teruggooien zonder te morsen lukt niet, overal kruit. Onveilig? Welnee, dubbele ladingen zijn uitgesloten. Bij de grotere ladingen wordt de kogel al op het kruit gezet, en wordt het zelfs al gecomprimeerd. Schoonmaken moet ie wel... zonder stofzuiger natuurlijk!

20 augustus 2020 (3). Kruitmolen mond

Hier valt het kruit uit. Het bestaat uit een demontabele insert en die loopt taps toe. Het werkt met alle hulzen van .223 tot en met .50 en de huls kunt u er zo onder houden, geen trechter nodig. Superhandig, beter dan de Lyman 55 molen waar niets aan zit, tenzij hij eerst de droptube monteert die optioneel aangeschaft moest worden... maar die is helaas veel te groot voor .223.

20 augustus 2020 (4). Kruitlading check

Met de kruitladingen voor 223 ammo kan in principe weinig misgaan, het is goed, leeg of dubbel. Een dubbele lading past niet en leeg... dan gebeurt er niets.

20 augustus 2020 (5). Weinig ruimte

De kruitmolen is maar klein en er is geen offset bij de hendel. Maar het wil wel. Het molentje draait een fractie stroef maar niet hakerig, het zit gewoon lekker strak in elkaar denkt Hildo.

20 augustus 2020 (7). Briljant!

U bent klaar met herladen, en uw kruitmolen zit nog half vol. Lastig, kruitmolen op de kop houden en schudden, hendel heen en weer halen en zo proberen de molen zonder morsen weer leeg te krijgen. Bij Hildo's Dillon XL650 is het helemaal erg, daar zit de kruitmolen vastgeschroefd in de toolhead en moet eerst de kruitmolen bediening losgekoppeld zodat de hele toolhead uitgenomen kan worden om vervolgens de hele zwik op de kop te houden.

LEE oplossing

De kruitbeker kan gedraaid ten opzichte van de onderkant. Zo sluit u met een korte draai naar rechts de kruittoevoer af, trekt de kruitbeker van de molen en plaatst hem op de kruitcontainer (zie foto boven). Halve slag naar links draaien en het kruit loop weer terug in de kruitcontainer. Geen gedoe, geen geknoei en niet eens een trechter nodig. Hoelang de passing van de kruitbeker op de molen strak en kruitdicht blijft weet Hildo niet, maar hij heeft er een goed gevoel bij. Dit zijn dingetjes waarmee LEE op de concurrentie voor ligt. Out-of-the-box denken is Lee wel toevertrouwd, simpel, eenvoudig en dit design werkt erg goed, maar dat is niet zo bij alle LEE out-of-the-box bedenksels. Overall vindt Hildo dit een fijne kruitmolen, zeker voor de prijs een echte aanrader.

22 augustus 2020 (1). Proefladingen precisie schieten

50 meter afstand is flink wat, maar zittend achter een geweer met richtkijker, daar wordt een klein groepje schieten wel stukken makkelijker van. Van elke lading, van minimaal tot maximaal, dus van 23.1, 23.3, 23.5, 23.7, 23.9, 24.1, 24.3, 24.5 t/m 24.7 grain heeft Hildo er 10 gemaakt, telkens oplopend met 0.2 grain. Van de laagste 23.1 grain heeft ie er zelfs 20. Alle gewogen en getrickeld tot in perfectie. Aaltje schiet er 5, dan schiet Hildo er ook 5, en op naar de volgende lading.

Groepjes van 5 stuks

Met PPU fabrieksmunitie heeft Hildo het groepje ongeveer rond het midden. Dan is het schieten met de eigen gemaakt ammo om te zien of die met een bepaalde lading beter schiet.

Note: Getallen in millimeters is de grootste diameter van de groep, gemeten van midden kogel tot midden kogel. Van 23.1 lading zijn geen 10 maar 20 patronen, dus dubbele listing hieronder. Eerste rij millimeters is van Hildo, tweede rij van Aaltje.

23.1 - 18.9mm - 25.6mm

23.1 - 41.1mm - 35.5mm

23.3 - 21.3mm - 22.6mm

23.5 - 33.8mm - 28.7mm

23.7 - 18.9mm - 27.9mm

23.9 - 19.5mm - 16.9mm

24.1 - 17.6mm - 24.8mm

24.3 - 33.8mm - 27.2mm

24.5 - 45.9mm - 21.4mm

24.7 - 38.4mm - 21.4mm

Conclusie?

Hier wordt Hildo een beetje raar van en hij begint al wat aan zijn coronakapsel te trekken. Er lijkt geen enkele logica te zitten achter de verschillende kruitladingen. Soms beter, dan weer slechter van de laagste tot de hoogste lading.

Schiethouding

Van alles geprobeerd, bipod vasthouden, dan weer niet. Het zakje onder de linker hand geeft een goede steun en er wordt niet tot nauwelijks getrild. Hij haalt bijzonder traag de trekker over tot Barbara ineens 'KNAL' zegt, het dradenkruis staat op het moment van het schot precies in het midden, maar het gat zit ergens anders. Ligt het aan Barbara, ligt het aan Hildo of ligt het aan de munitie?

Sniper rifle?

Dit vreet aan Hildo. Binnenkort wil hij eens zien of hij een keer achter een écht goed schietend geweer mag plaatsnemen. Dan zal hij het weten, ligt het aan het geweer of aan Hildo?

Meer higher pressure ammo

Voorlopig moet er weer nieuwe munitie herladen worden. Ditmaal gaat Hildo weer hetzelfde kruit gebruiken, maar gaat hij ook de Lee Factory Crimp die inzetten. Een hogere druk geeft een meer gelijkmatige verbranding, aldus Richard Lee in het 'Modern Reloading' boek van Lee Precision. Omdat Hildo een COL heeft van 2.25" is de druk in de patroon lager, bovendien heeft Barbara een 5.56x45 NATO (62.366 psi) loop, die hogere drukken aan kan dan 223 Remington (55.114 psi). Overdrukverschijnselen zijn aan primers te zien en de PPU munitie heeft veel plattere primers dan Hildo's eigen munitie, ondanks dat Hildo met Murom primers schiet die zacht zijn. Risico's zijn er niet, Hildo is voorzichtig.

26 augustus 2020. Danny

Danny is een jonge schutter, daar zijn er niet zoveel van bij de club, met een bijzonder brede interesse in de schietsport. Van zwartkruit tot nitro. Even met Barbara schieten Danny? Dat lijkt hem wel wat, hij heeft nog nooit met een AR15 geschoten. Het gebrek aan terugslag verbaast hem maar het gaat hem verder prima af.

29 augustus 2020. 10 x 24.0 grain met maximale krimp

Nog even een paar extra foto's van hoe de maximale krimp van de LEE Factory Crimp Die eruit ziet. De buitendiameter van 0.246" is de maat zoals de huls uit de LEE full length sizing die komt en... die buitenmaat blijft hetzelfde als de kogel er in geperst wordt. 'Dat is vreemd', denkt Hildo, 'zit ie er standaard vast niet superstrak in'. Als Hildo de buitendiameter van de krimprand zelf opmeet, is die 0.236". Het verschil is 0.01" ofwel een 100ste inch. Lijkt weinig, maar is visueel al best veel en de kogel is, niet goed zichtbaar op de foto, ook al duidelijk vervormd door de krimp. Hoe het schiet en of het van invloed is op hoe de primer eruit ziet, wordt binnenkort duidelijk want Hildo heeft  ook nog 10x 24 grain zonder, krimp, 10x met krimp en 10x met maximale krimp, wat wil een mens nog meer?

Hoort hij daar iemand 'precisie' zeggen? Dát is een steek onder de gordel!

3 september 2020. De huls nek van een gekrimpte patroon

Dit is het overblijfsel van de krimp die Hildo er in gedrukt heeft met de LEE Factory Crimp Die. Nog steeds staat de rand van de nek verder naar binnen, terwijl de kogel eruit geschoten is en het dikkere gedeelte van de kogel, waar geen krimprand ingedrukt is geweest, de nek is gepasseerd. Hildo denkt dat het terugveren van het messing, wat het altijd iets doet, hieraan debet is.

3 september 2020. De primers

Door de slaghoedjes te bekijken kunt u bij benadering zien hoeveel druk er opgebouwd wordt, goed voor Hildo om naar te kijken en u kunt gelijk mee analyseren. Bij patronen die onder lage druk werken, met name grote hulzen als voormalige zwartkruitkalibers, bijvoorbeeld 45-70 of 45 Colt, werken met relatief lage drukken. Om de slaghoedjes hier af te lezen op eventueel overdrukken heeft geen zin omdat uw wapen in principe al zou kunnen exploderen voordat u überhaupt overdruk verschijnselen begint te zien aan het slaghoedje. Maar patronen die op hoge drukken werken, als 9mm maar ook 223 Remington, daar is wel wat aan zien. Door de druk wordt de primer platgedrukt, wordt ie breder en kan zelfs de deuk van de slagpin weer naar buiten gedrukt worden als het echt heftig wordt. Een en ander heeft ook te maken met het soort slaghoedje wat u gebruikt, sommige zijn harder, anderen zachter. Murom, het Russische slaghoedje waar Hildo momenteel mee schiet, is relatief zacht en laat daarom sneller wat zien dan een harder slaghoedje.

Wat is er nu af te lezen?

Het komt in de foto's niet echt naar voren. Hildo heeft de slaghoedjes onder een hoek gefotografeerd en dat had hij beter niet kunnen doen. Maar als u er in het echt recht tegenaan kijkt is duidelijk te zien dat de zwaarste ladingen een iets meer 'geplet' slaghoedje laten zien, maar van overdruk is ook bij de maximale lading en sterkste crimp geen sprake.

9 september 2020. PPU SP

Dit is 55 grain jachtmunitie van Prvi Partizan. De SP staat voor Soft Point, een loden tip zodat de kogel waarschijnlijk beter openvouwt om aldus een groter wondkanaal te creëren zodat een dier sneller dood is. Dit soort kogels, net als hollow points, zijn verboden voor gebruik in oorlog maar voor jacht is het okay. De logica daarachter is dat in oorlog de tegenstander buiten het gevecht gesteld moet worden maar dat onnodig letsel niet de bedoeling is. Maar die humane kogels, die doen wat ervan verwacht wordt, blijven tot op heden lastig te maken. Allemaal onzin voor Hildo want hij jaagt niet, is geen soldaat en de loden tip ziet er slordig uit, dat is vast niet beter voor de ballistiek en de uiteindelijke precisie van deze ammo. Dit is de eerste en laatste keer dat Hildo hiermee knalt, het is alleen om even te proberen.

9 september 2020. Hildo 55 grain ammo

Zelf herladen munitie met de 55 grain kogel en 24 grain Lovex S060. Er zijn nog meer kaarten, maar Hildo heeft ze niet allemaal gefotografeerd want de groepjes zijn alleen maar groter. Rond de 24 grain lijkt de kleinste groepjes te geven, en hier is er zo eentje. Niet onder de indruk? Hildo ook niet. Volgende week is het tijd voor de 69 grain kogel waar Hildo meer van verwacht.

14 september 2020. Minimaal, maximaal en veiligheid

In de herlaadtabellen staat altijd een minimum en maximum kruitlading bij een bepaald kogelgewicht. Om te voorkomen dat er fouten gemaakt worden heeft Hildo besloten deze minimale en maximale ladingen op de betreffende kruitfles te schrijven, tezamen met het kogelgewicht waarvoor deze ladingen gelden, uiteindelijk is dit de informatie waar het om gaat. Ook zorgt hij ervoor dat er geen andere kruitflessen in de buurt staan om eventuele verwarring en/of verwisseling van kruit te voorkomen.

14 september 2020. LEE Deluxe Quick Trim knoeiboel

Even balen hoor, zegt Hildo terwijl hij een poos in z'n stoel met donkere blik naar buiten zit te staren. Terwijl hij bezig is met het op lengte trimmen van zijn 223 hulzen ziet hij opeens dat 75 hulzen eruit zien als de macro-opname van de hierboven afgebeelde huls. Springen u de tranen ook al in de ogen?

Wat is er gebeurt dan?

De LEE Quick Trim is in de 'Deluxe' uitvoering voorzien van een automatische afbraamfunctie. Een 'male chamfer blade' zorgt voor het automatisch afbramen van de binnenkant, een 'female chamfer blade' zorgt voor het automatisch afbramen van de buitenkant van de huls tijdens het trimmen. Het systeem werkt perfect en Hildo trimt er lekker op los. Huls na huls en hij controleert regelmatig of de hulslengte goed is. De langste hulslengte die de Quick Trim kan maken is 1.750", wat langzaam wat lijkt te verlopen naar 1.753" en verlopen is niet iets wat Hildo acceptabel vind. Maar het valt tussen 1.750" (min) en 1.760" (max) lengte in. De jongste ogen heeft Hildo echter niet meer en het valt hem pas veel later op dat de 'female afbramer' de buitenkant van de huls helemaal scheef afbraamt. Ondanks dat de trimmer en de blades in een speciale 223 trim-geleider-die lopen komt het met de uitlijning van het geheel helemaal niet goed.

Eigen schuld!

Moet je maar opletten wat je doet en er niet vanuit gaan dat het allemaal goed gaat. Tja, denkt Hildo daar lijkt het inderdaad op. Maar misschien is het ook beter om in het vervolg niet meer van die veel goedkopere afwijkende LEE oplossingen aan te schaffen met het idee dat het misschien wel net zo goed werkt als LEE staat te roeptoeteren. Gelukkig maar dat Hildo geen progressieve pers van LEE heeft staan maar gewoon extra geld heeft uitgegeven voor écht goed materiaal van Dillon. Als het zover is past deze Quick Trim in ieder geval zo in de kliko (lees: ijzer recycling bak)... maar eerst nog even zonder afbraamfunctie gebruiken tot er een nieuw hulzen trim apparaat is aangeschaft, alleen al vanwege de niet traploze afstelbare hulslengte van de LEE Quick Trim die alleen van 10 'klik-verstellingen' voorzien is, en van zwengelen krijgt Hildo na een paar honderd hulzen een punthoofd. Met deze LEE trimmer moet u overigens 'horizontaal zwengelen', uw hele arm gaat dus mee heen en weer. Met gewone trimmrs kunt u 'verticaal zwengelen', alleen uw hand beweegt. Dat maakt van het LEE systeem geen ergonomisch wonder, zwengelen is sowieso niet leuk dus het moet straks motorisch worden aangedreven. Afgezien daarvan is het bijgeleverde opvangbakje voor de hulsbramen helemaal niet effectief, meer dan de helft valt ernaast en het wordt daardoor een bende op de pers... die een beetje vet is van het sizen vette zwartkruitkogels, plakkerdeplak. Hmmm...

16 september 2020. Double Base kruit

Lovex D063 achter een 55 grain kogel. De precisie lijkt ongeveer gelijk aan S060 maar de kogel komt met D063 duidelijk een stuk hoger af. Verder valt er over dit kruit weinig te vertellen, behalve dat Hildo nog een vrijwel volle bus met dit kruit heeft die verder nauwelijks toepassing heeft.

16 september 2020. Magazijn probleem met 69 grain kogels

Hildo heeft de 69 grain kogel geladen, in plaats van de 55 grain uitvoering en natuurlijk de kruitlading aangepast. Maar hij heeft daarbij niet gekeken naar de COL (Cartridge Overall Length) met de 69 grain kogel, en dat had ie wel moeten doen want het ogief van beide kogels blijkt niet gelijk. De 69 grain hollow point is iets slanker en met de zet-die (die de kogel niet op de punt pakt) op dezelfde stand wordt de patroon ruim 2.273" met de 69 grain kogel en dat is ruim 2/100" meer dan 2.25". De silhouet foto hierboven laat het 0.02" verschil zien.

En het probleem?

De langere 2.27" patronen zijn nog net wel in het magazijn te laden maar het magazijn klikt nu niet meer in het wapen. Zowel het 10-schots als 30-schots Magpul magazijn weigert dienst met 5 patronen. Met slechts één patroon in het klikt het magazijn er wel weer in, met 2 niet meer. Vreemd hoor, meent Hildo, want 'zolang de patronen maar in het magazijn passen van een AR15 is de COL okay' is geen correcte stelling voor Barbara.

22 augustus 2020 (3). Groepjes

Alle kaarten fotograferen wordt een beetje veel. Maar deze laatste, en zwaarste ladingen waar hij vorige week niet meer aan toe kwam, wilde Hildo u nog even laten zien. Zijn allerbeste groepje is deze hier onderaan, behalve die afzwaaier... Dat maakt de 24.7 grain groep gelijk tot de op één na slechtste groep die hij geschoten heeft. De slechtste was de 24.5 grain groep. Aaltje schiet hier consistenter, maar niet kleiner... Puh!

22 augustus 2020 (2). 2.25" COL

De patronen zijn duidelijk langer dan de fabrieksmunitie. Ze passen net in het magazijn. Nog langer gaat Hildo niet proberen om pasproblemen te voorkomen. Dit moeten de patronen zijn waarmee topprestaties geleverd gaan worden, de kogels van deze ammo zitten dichter bij de trekken en velden als die van PPU fabrieksmunitie, in theorie is dan de precisie beter.

Lagere drukken

Een langere patroon geeft meer ruimte in de huls en daarmee lagere drukken dan in de herlaadtabel. Later batches eventueel extra krimpen met de Lee Factory Crimp Die om de druk wat omhoog te krijgen is ook nog een mogelijkheid want dat er van enige overdruk geen enkele sprake is, is duidelijk te zien aan de slaghoedjes.

22 augustus 2020 (4). Rammeldekletter

Van alles rammelt er los aan wapens, en Hildo had de boutjes van de kijkerbevestiging op Barbara niet met Loctite vastgezet, of zaten ze gewoon te los? Rechts-voor steekt het boutje al akelig ver omhoog. Weer vast gedraaid, en de rest zat, op één na, ook niet meer 100%.

29 augustus 2020. LEE collet crimp die

De LEE Factory Crimp Die is een matrijs die een extra krimp geeft. De bovenste mystieke foto laat het krimpresultaat zien, de onderste foto hoe de krimp gemaakt wordt. LEE adviseert de die in te draaien tot hij de shellholder raakt en dan nog een halve slag extra. Hierboven ziet u hoe Hildo deze 223 patronen gedaan heeft. Meer krimp kan door de die nog verder in te draaien.

Gewone krimp

De maximale krimp wordt bereikt als de 4 separate 'krimp-segmenten' elkaar raken. Verder indraaien en er gaan dingen stuk. Hildo zit nog lang niet aan de maximaal haalbare krimp, maar de krimprand is duidelijk te zien op de bovenste foto. Messing veert natuurlijk altijd nog weer een stukje terug en echt verschil zien kon hij niet/nauwelijks meten, misschien een duizendste inch. Of het genoeg is en wat uitmaakt in de precisie, zal blijken maar in eerste instantie wil Hildo de kogel niet kapot drukken met mogelijk verlies in precisie tot gevolg.

Nieuwe proefladingen met Lovex S060 met 55 grain kogel en 2.25 COL

10x 23.1 grain, met krimp

10x 24.0 grain, zonder krimp

10x 24.0 grain, met krimp

10x 24.0 grain, met max krimp

10x 24.3 grain, met krimp

10x 24.7 grain, zonder krimp

10x 24.7 grain, met krimp

De maximale lading van 24.7 grain gaf bij Hildo het kleinste groepje, met één grote afzwaaier. Dat leek in principe een supergroep dus die nogmaals en dan eentje mét en de andere zonder krimp. 'We shall see', zingt Hildo, of is dat helemaal geen lied en kraait ie zomaar wat?

3 sept. 2020. De groepering, de ladingen

Het verschil met de vorige proefserie? Ditmaal is een lichte krimp toegepast op alle ladingen met de LEE Factory Crimp Die, tenzij anders vermeld. Hildo heeft ditmaal de foto's van de groepjes geplaatst, niet de grootte van de groep in millimeters. De achterkant van de kaart is gefotografeerd want het gaat hier niet om de punten maar om hoe klein en uniform het groepje is. Dat is zo beter te zien.

Ladingen

Mocht u het zich afvragen, de ladingen zijn met de molen gegooid en verder getrickelt tot het exacte gewicht. COL is wederom 2.25". Het kruit was Lovex S060. 23.1 grain is de minimale lading, 24.7 grain de maximale.

Krimp vs geen krimp, het verschil

Tussen lichte krimp, zware krimp en geen krimp lijkt op geen enkel moment een verschil te zitten. Ook niet in de verschillen van de vorige testserie en de testserie van vandaag. Er spelen duidelijk ander factoren een rol die de groepering beïnvloeden.

3 sept. 2020. 55 grain vs 69 grain

Een geweer kan een voorkeur hebben in kogels, op het wereldwijde web ziet Hildo dat zwaardere kogels regelmatig een hogere precisie geven dan de 55 grain versie. Deze 55 grain FMJBT (Full Metal Jacket Boat Tail) is de kogel waar Hildo nu de hele tijd mee aan het schieten is geweest. De langere is de nieuwe zwaardere 69 grain HPBT (Hollow Point Boat Tail), beide zijn Prvi Partizan kogels en daarmee low cost.

Opvallend

De achterkant van de 55 grain kogel is duidelijk een FMJ (Full Metal Jacket) maar de 69 grain kogel is helemaal dicht aan de achterkant, alsof het een verkoperde kogel is.

Precisie

De precisie waar Hildo naar op zoek is heeft hij, zoals u hebt kunnen lezen, nog niet mogen vinden maar zijn hoop heeft hij nu gezet op deze langere kogel. En er zijn nog meer kogels, ook van hogere kwaliteit. Maar prijzen stijgen rap met het high-end spul en of de precisie dat ook doet is nog even afwachten.

5 september 2020. Klem in de full length sizing die

Alle hulzen full length sizen, en dat gaat allemaal goed op deze ene na waar net een beetje te weinig van Hildo's eigengemaakt hulzenvet op zit. Heel veel kracht hoeft er niet eens gezet te worden voordat de shelholder een stuk van de hulsextractierand aftrekt, het randje is maar klein en de huls is stuk voor u het weet. Met een waterpomptang voor de grip en een schroevendraaier voor hevelwerking was het even wrikken maar de huls had Hildo er vrij vlot uit.

9 september 2020. PPU Soft Point

De bovenste is de PPU SP (Soft Point) jachtmunitie en de onderste gewone FMJ BT 55 grain, beide fabrieksmunitie van Prvi Partizan. Echt kleine groepjes met Barbara hebber er sowieso nog niet ingezeten maar met de iets duurdere Soft Point uitvoering wordt het er niet beter op.

14 september 2020. Lovex D063 met nitroglycerine

Dit kruit is sneller dan D060 want het is alleen geschikt voor 55 grain 223 Remington kogels. Nog meer geschikt is het voor 7.62x39, beter bekend als de Kalashnikov patroon. Het is tevens een double base kruit. Hildo heeft het even opgezocht en het verschil zit in de componenten. Waar single base kruit vooral bestaat uit nitrocellulose is er bij dit double base kruit een kleine 20% aan nitroglycerine bij in gegooid. Double base kruit heeft daarom een hogere calorische waarde, meer kracht en heeft daarmee betere ballistische eigenschappen. Het is ook zuiniger in gebruik want er gaat duidelijk minder in de huls, maximaal 19.8 grain D063 tegenover max 24.7 grain S060 bij een gelijke kiloprijs.

Wat is het minpunt dan?

Wat Hildo er van begrijpt schijnt double base kruit heter te branden en daardoor tast het de kamer/loop van het wapen sterker aan dan single base kruit. Uw loop zal met double base kruit daarom in principe sterker slijten, niet de trekken en velden maar de kamer. Single base kruit lijkt Hildo daarom een betere optie voor wapenbehoud. Maar het grootste nadeel is dat met dit kruit geen kogels verschoten mogen worden die zwaarder zijn dan 55 grain, daarmee is het niet bruikbaar voor de 69 grain hollow point kogel die Hildo laatst heeft aangeschaft en die waarschijnlijk beter schiet. Jammer hoor.

Wat is het voordeel dan?

Double base kruit is duidelijk zuiniger in het gebruik en zou voor Hildo op dit moment met name duidelijk een voordeel in de kruitmolen (lees: progressief herladen op de Dillon XL650). Double base is balletjeskruit en dat doseert preciezer in de kruimolen dan staafjeskruit.

14 september 2020. En een 69 grain kogel weegt?

Even een stuk of wat 69 Prvi hollow points op de weegschaal. Er zit nogal wat verschil in, de meeste zijn lichter, sommige precies goed en er is ook eentje bij die duidelijk zwaarder is dan 69 grain. Als het om de kleinste groep gaat, lijkt wegen straks noodzakelijk.

16 september 2020. En daar is de precisie, 1.1 MOA!

Het grote geheim, zoals Hildo al vermoedde, is de 69 grain hollow point kogel. Wat een verschil zeg! Zowel Hildo als Aaltje schieten hiermee een kleiner groepje dan er ooit met Barbara geschoten is. Aaltje schiet net de kleinste groep van 0.607" en op 100 meter en dat is, als Hildo het niet verkeerd uitrekent, 1.1 MOA? Dat is niet verkeerd voor een goedkope AR15.

Sub-MOA?

Hildo denkt dat misschien zelfs sub-MOA wel mogelijk is, want deze kruitladingen zijn gewoon gegooid met de kruitmolen en ook de kogelgewichten verschillen onderling nogal. Met nog weer ander kruit en/of kogels kan het vast nog beter. Barbara is een topgeweertje!

De rest van het D063 kruit en de 55 grain kogels?

Het D063 kruit is alleen bruikbaar met 55 grain kogels, die voor geen meter schieten, en 7.62x39 Kalashnikov. Omdat de 55 grain kogel nu heeft afgedaan betekent dat ook het einde voor de inzet van de D063. Jammer van het geld maar duidelijkheid is er nu wel en dat is ook wat waard.

29 oktober 2020. Oculair en de parallax

5 november 2020. Sierra MatchKing (links) vs Hornady Match (rechts)

Dit zijn duurdere match kogels waarmee geschoten gaat worden. Hildo was in totaal 61.40 euro kwijt voor twee doosjes met in totaal 200 kogels, Sierra is ongeveer een euro duurder dan Hornady. Hoe Barbara deze precisieprojectielen uitspuugt is nog even afwachten.

Kort en lang, zwaar en licht

Het lijkt tegenstrijdig maar de Sierra MatchKing is met 69 grain zwaarder maar korter dan de langere maar met 68 grain lichtere Hornady Match kogel. Op de weegschaal heeft Hildo slechts eentje van elke kogel gehad en ze wegen beide precies wat aangegeven wordt door de fabrikant.

Sierra MatchKing 69 grain

Aan het plaatje is te zien dat de driving band, het gedeelte van de kogel wat de loopt raakt, bij de Sierra iets korter is. Ook duidelijk dat er meer materiaal bij de punt zit, het ogief is volledig anders vormgegeven. Deze kogel zal bij een gelijke COL (Cartridge Overall Length) eerder de velden raken omdat ie duidelijk 'boller' is aan de voorkant. Hildo gokt dat deze Sierra MatchKing daarom waarschijnlijk beter zal schieten in Barbara.

Hornady Match 68 grain

Deze kogel is langer maar lichter. Meer van het gewicht zit achteraan en het ogief is 'puntiger', hoewel de hollow point punt wat groter is in diameter. Hildo denkt dat deze kogel waarschijnlijk het beste vliegt op lange afstand. Maar doordat de kogel duidelijk puntiger en langer is moet hij dieper gezet worden, de patroon past anders niet meer in het magazijn. De vrije vlucht, de afstand die de kogel vanuit de huls tot het raken van de velden moet afleggen, is bij deze kogel duidelijk groter. Dat is de reden waarom deze Hornady kogel niet mogelijk niet zo goed zal schieten in Barbara want hoe groter de sprong (vrije vlucht) van huls naar loop kan er, wat betreft precisie, van alles misgaan. Met een langere COL verandert de zaak, maar dat is alleen normaal mogelijk bij een grendelgeweer, maar niet bij een AR15 waar het magazijn de maximale lengte van de patroon bepaald.

29 oktober 2020. Allemaal met de 69 grain PPU match kogel. En?

7 november 2020. En de winnaar is... tromgeroffel...

Op de 50 meter is de Sierra MatchKing de winnaar. De grote tegenvaller, niet onverwacht, de 68 grain Hornady Match die toch echt stukken duurder is dan de Prvi PPU kogels.

Kruitladingen

22 grain Swiss Reload RS40, voor alle kogels ongeacht gewicht, geen tijd voor dat geneuzel, het valt allemaal binnen de herlaadtabel. Kogels zijn niet gewogen en het kruit is gewoon gegooid zijn met de kruitmolen, daar zit natuurlijk best iets afwijking tussen, tot 0.3 grain waarschijnlijk. Dat zou misschien wat van de hoogtespreiding kunnen verklaren, de spreiding in de breedte blijft meer een raadsel, kan ook toeval zijn.

75 grain PPU Match

Ook is er voor de eerste keer geschoten met de zware 75 grain Prvi (PPU) match kogels, iets van 95 euro voor 500 stuks. Ondanks dat Barbara een loop heeft met een spoed van maar 1:9 lijken de kogel netjes gestabiliseerd, hoewel... toch lijken de bovenste drie niet helemaal 100% stabiel door de kaart te zijn gekomen. Als ze op 50 meter al beginnen te kantelen worden het op langere afstanden vast sleutelgaten (sleutelgaatjes), denkt Hildo.