Hildo's Zwartkruit! (page 25)
De lachende duif!

 BACK 

 

Kleiduiven schieten... met een Brown Bess!

17 juni 2012. De voorbereiding

Schieten op dieren trekt Hildo niet maar een kleiduif is geen probleem, die zijn er genoeg en zonodig worden er wat bijgemaakt. Hildo heeft nog nooit op kleiduiven geschoten en Lucy, de Brown Bess, waarschijnlijk ook niet. Maar Lucy is hartstikke multifunctioneel! Het kaliber is .75 en laat dat nou toevallig ongeveer hetzelfde zijn als de diameter van een gewone, kaliber 12, dubbelloops jachtgeweer. Dus kruit er in, prop er op, hagel er in en nog een prop zodat de hagel mooi blijft zitten. Knallen maar! Of is het niet zo simpel?

Loodhagel mag niet

Hagel bestaat uit kleine ronde balletjes die na het verlaten van de loop zich uitspreiden. Handig, zo heeft u een grotere kans de kleiduif te raken. Loodhagel is iets waar niet meer mee geschoten mag worden op buitenbanen, het is en blijft giftig spul. Hildo heeft ooit gehoord dat sommige vogels de korreltjes aanzien voor voer. Wat dat betreft is staalhagel beter: smaakt vast net zo beroerd, maar is minder ongezond. Op binnenbanen schieten met staalhagel lijkt Hildo een linke bezigheid, de kans op ricochet met de stuiterende staalhagel is vast gigantisch.

Laadprocedure met staalhagel

Hildo weet best wel hoe hij een musket moet laden, maar met hagel in een voorlader is het toch een beetje anders. Op het internet kan hij er zo snel niets over vinden, maar staalhagel heeft een paar nare bijkomstigheden. Het is harder dan lood en dat is niet goed voor de levensduur van de loop. Tevens is staalhagel lichter dan lood, ook een nadeel. Het balletje raakt zijn momentum sneller kwijt en als het hagelkogeltje wat raakt, is de 'slagkracht' vanwege het gebrek aan gewicht ook kleiner. Wat meer kruit erachter zal de zaken vast iets compenseren.

Gewichtsproblemen

Een vrijwel vol 75 grain kruitbuisje bevat maar iets van 250 grain (ongeveer 16 gram) staalhagel. De cupjes voor een hagelpatroon die Hildo heeft, komen ook niet verder dan dik 250 grain staalhagel. Een normaal hagelpatroon is voorzien van 24 of 28 gram staalhagel. Het is duidelijk dat Hildo te kleine cupjes heeft, waarschijnlijk alleen geschikt voor loodhagel. Hildo wil 500 grain hagel met Lucy schieten, iets van 32 gram, da's lichter dan een gewone kogel. Als kruitlading neemt hij de gewone lading van 90 grain zwartkruit. Van overlading is zo in ieder geval geen sprake en hoe meer hagel hoe beter de trefkans, vermoedt Hildo. Jammer dat die 500 grain hagel niet in het loodhagelcupje past. Gewoon in de loop gooien beschadigt de loop, maar Lucy's loop is sowieso niet zo best. Misschien polijsten de hagelkorrels de binnenzijde wel, dat zou een mooie bijkomstigheid zijn. Evengoed gaan er ook nog even een katoenen zakje met 500 grain staalhagel en een papieren zakje met 500 grain staalhagel en wat plastic cupjes mee. Gewoon om even wat te proberen.

Kruitlading

Nog geen week geleden heeft Hildo gezien dat Lucy een mondingsnelheid heeft van bijna 1200 fps. met 90 grain (gewicht) Wano FFG vuurwerkkruit met prop en een gepatchte 535 grain kogel. Met slechts 500 grain aan staalhagel op de prop, 35 grain minder dan een loden bal, moet de 1200 fps wel gehaald kunnen worden. Dat zou genoeg moeten zijn, want er zijn moderne hagelpatronen die de 1200 fps (net) niet halen, heeft Hildo gezien bij een leverancier van hagelpatronen. Als het niet genoeg is, gooit hij er gewoon nog wat extra kruit achter tijdens het laden op de kleiduivenbaan.

Wat raken?

Kleiduiven schieten is heel wat anders dan knallen op een kaart die niet beweegt. Extra moeilijk wordt het doordat Lucy alleen maar een korrel heeft en geen keep. Dat de ontsteking geschiedt door een steenslot maakt het ook niet gemakkelijker. Of Hildo desondanks wat raken kan? Dàt zullen we zien!

 

Plaatsing van de voeten

Stabiliteit is belangrijk. Een kaartschutter staat normaliter veel meer gedraaid ten opzichte van het doel. Een kleiduifschutter volgt de duif met de loop en draait met zijn bovenlichaam mee. Omdat Hildo het wapen aan de linker schouder heeft, moet zijn rechtervoet verder naar voren en de voet dient te wijzen in de richting van waar u de kleiduif uit de lucht wilt schieten. Onnatuurlijk voor een kaartschutter, maar tijdens het meedraaien blijft u zo stabieler staan. Met het voorste been een fractie door de knie zakken en ietsjes met het bovenlichaam naar voren hangen. Hoe ver het achterste been naar achteren moet, is een beetje zoeken. Het voelt voor Hildo allemaal tamelijk onnatuurlijk aan. Maar een stabiele houding is belangrijk omdat hiermee kan worden voorkomen dat u uw evenwicht verliest na het schot.

 

De eerste schoten

Het jachtgeweer heeft twee lopen onder elkaar, maar vandaag is alleen de onderste loop geladen, ongetwijfeld veiliger met een ongeoefende schutter. Van tevoren is bekend waar de kleiduif langs zal vliegen, dat scheelt behoorlijk. Hildo schoudert het geweer, iets wat alleen beginners doen. Officieel hoort de kolf ter hoogte van de elleboog gehouden te worden. Op het moment dat de schutter de kleiduif afroept, wordt er op het knopje gedrukt. Wanneer de schutter de kleiduif ziet vliegen schoudert hij snel het geweer, volgt met de loop de vlucht van de duif en probeert deze te raken. Van tevoren het geweer schouderen, scheelt natuurlijk in tijd en maakt het voor een beginner gemakkelijker om de duif te treffen.

Inhalen van de duif

Het is de bedoeling dat de schutter met zijn loop iets achter de duif begint en deze gedurende de vlucht inhaalt. Van tevoren bepaalt hij al de plek waar hij het schot wil afgeven. Erg belangrijk is om door te blijven bewegen met de duif mee en niet te stoppen om het schot af te geven. Alles moet in een mooie vloeiende beweging verlopen.

Richten

Da's een beetje lastig. Het jachtgeweer heeft geen keep, maar wel een korrel. Diep over de loop heen kijken, uw hoofd laag houden dus, en rekening houden met de snelheid van de duif. U dient er iets vóór te richten èn ook iets onder. Wanneer u precies òp de duif zou richten, zou de duif gedeeltelijk achter de korrel/loop verdwijnen en daarmee het zicht op de duif ontnemen. De combinatie van de duif inhalen, er iets vóór komen èn er tegelijkertijd iets onder richten alvorens de trekker over te halen, is de truc. Dat leert u alleen door herhaling.

Schotbeoordeling

Instructeur Freek vertelt Hildo dat hij de hagel kan zien vliegen. Dit doet hij door naast het geweer mee te kijken, hij ziet dan waar de wolk hagel de kleiduif passeert. Zo kan hij cursist Hildo aanwijzingen geven die moeten leiden tot verbetering van het resultaat. Hildo zelf ziet helemaal geen hagel vliegen en zou zonder de aanwijzingen geen idee hebben of hij te hoog, te laag, te ver naar achteren òf te ver naar voren schiet. Gewoon te laat schieten, beetje te lang richten of anderszins treuzelen is ook niet goed. 'Beetje meer dynamiek Hildo!'

Terugslag

Veel terugslag heeft het jachtgeweer niet, maar het is wel geniepig fel. In ieder geval in verhouding tot het veel langzamer druk opbouwende, en daardoor vriendelijker schietende, zwartkruit. Bij niet goed schouderen krijgt u last van de tikken.

 

Van links naar rechts

Hier vliegen de duiven van linksonder naar rechtsboven, da's lastiger dan van de schutter af. Op een gegeven moment raakt Hildo een kleiduif en krijgt het gevoel dat ie het 'truukje' door heeft. Vervolgens mist ie de rest. Na de zoveelste misser begint iets van frustratie de kop op te steken. Maar Hildo zet door!

 

Van rechts naar links rollend over de grond... raak!

Niet dat u begint te denken dat Hildo helemáál niets kan raken, zie hier het bewijs. Deze rollende kleiduif, of moet het een rennende haas voorstellen, heeft het niet overleefd!

Trefpercentage

Anders gezegd... hoeveel kleiduiven heeft Hildo getroffen met de in totaal 25 verschoten patronen? 'Niet bijster veel', aldus Hildo. Hij is de tel kwijt geraakt, maar als er vijf raak zijn geweest, dan is het al heel wat. Dat zou 20 procent zijn. Wanneer u een ervaren schutter ziet schieten, lijkt het een makkie. Ze raken de duif om de haverklap. De waarheid is dat kleiduifschieten stukken lastiger is dan het op het eerste gezicht lijkt. 'Goede wedstrijdschutters hebben een trefkans van rond 95 procent', vertelt Freek, en dan hebben ze het geweer natuurlijk niet aan de schouder staan op het moment dat de kleiduif begint te vliegen. Voor Hildo is er in ieder geval nog ruimte tot verbetering, heel veel ruimte.

 

Kleiduiven schieten met de Brown Bess

Op deze plek vliegen de duiven van de schutter af. Een afgaande duif is relatief gemakkelijk te raken. Relatief is en blijft relatief, dus Hildo schiet gewoon naast. Het scheelt niet veel, want als u goed kijkt ziet u een heel klein donker stipje in de lucht: dat is de duif. De loop lijkt aardig de goede kant uit te wijzen. 'Iets eerder de trekker overhalen', wordt hem aangeraden. Treuzelen is geen goede eigenschap voor een kleiduifschutter. Hildo blijft maar missen.

 

Belangstelling

De grote doffe zwartkruitknallen klinken anders dan de scherpere nitroknal van een regulier jachtgeweer. 'Bijzonder', 'Nee, zo'n ding hier nog nooit gezien, zwartkruit? Vuursteen?' De gemiddelde kleiduifschutter lijkt niet veel te hebben met zwartkruit en de belangstelling ebt al snel weg. Maar wat niet is kan nog komen, want schieten met een voorlader... het is natuurlijk wel héél erg leuk!

 

Stuk is stuk, heel is heel

Hildo heeft Herman verscheidene kleiduiven naar beneden zien halen met een gemak en snelheid waarover hij zich alleen maar kan verbazen: die man lijkt wel een vent van twintig! Maar Lucy is geen gewoon hagelgeweer... Herman probeert het een paar keer met haar, maar weet de kleiduif opeens niet meer te raken. De traagheid van het slot is erg duidelijk, al ontsteekt de musket soms ineens wel weer heel snel.

In de buurt

'Nou, ik stond in de lengterichting van de loop mee te kijken en je moet toch wel erg in de buurt zitten hoor', zegt Hildo. In de buurt zitten, is duidelijk niet goed genoeg. 'Stuk is stuk en heel is heel', aldus Herman die er geen doekjes om windt als het om missen gaat. Als u iemand zoekt die ergens doekjes om windt moet u, volgens Hildo, sowieso niet bij Herman zijn.

 

Pankruit... of hagelkorrels?

Hildo heeft 75 grain kruitbuisjes met hagel, twee stuks voor één lading. Voor pankruit gebruikt hij precies hetzelfde type kruitbuisje. De oude plastic buisjes zijn donker aan de binnenkant en de hagelkorrels rollen de pan in voor Herman er erg in heeft! Begrijpelijk, maar wel humor!

 

Raak!
Geluk of wijsheid? Henk raakt, verrassend snel, met het tweede schot al de duif! Werd hij eerder op de dag tijdens het reguliere kleiduifschieten nog verslagen door Herman, nu hebben zowel Herman als Hildo het nakijken. Een musket blijft verrassen.

 

Einde van een avond kleiduifschieten

Was het leuk? 'Echt wel!' Evengoed zal kleiduifschieten het reguliere kaartschieten niet gaan overnemen, de rust en concentratie daarvan is zeer de moeite waard. Maar kleiduifschieten is wèl een bijzonder leuke en uitdagende aanvulling op de schietsport! Dat sommige mensen er volledig door gegrepen worden, kan Hildo zich heel goed voorstellen. Hij houdt zijn ogen en oren open voor een eigen dubbelloops percussie jachtgeweer, die heel af en toe voor het kleiduivenschieten in te zetten is. Een voorlader moet het in ieder geval wèl zijn!

Nog een keertje heen & weer

Hildo's motor staat nog bij Herman. Eenmaal daar aangekomen... realiseert Hildo zich dat hij z'n motorjas nog bij Vulpes Vulpes heeft lagen liggen. Even in zijn hoofd met andere dingen bezig waarschijnlijk. Nogmaals een tripje heen-en-weer en het leren jack is weer bij de eigenaar.

Vuursteenloodjes uit de tiendaagse veldtocht van 1831

Alvorens Hildo daadwerkelijk op de motor stapt, heeft Herman nog iets voor hem. 'Loop maar even mee'. In zijn werkplaats diept hij twee loodjes op die bedoeld zijn om de vuursteen vast te houden in de bek van de haan. Herman heeft een stempel gemaakt naar voorbeeld van een origineel loodje zoals dat destijds in de Hollandse M1815 musketten gebruikt is tijdens de tiendaagse veldtocht van 2 tot 12 augustus 1831. Om even in de geest der tijd te blijven: 'Welaan! Te Wapen, op de dringende bede van uwen Vorst. Te Wapen, voor de zaak van orde en van regt. Te Wapen, onder ootmoedig en biddend opzien tot den Almagttigen God, die Nederland en Oranje zoo dikwerf uit de grootste gevaren heeft gered.'

Nu heeft Hildo geen Hollandse M1815, maar in zijn Brown Bess misstaan deze loodjes vàst niet want, dat mag u niet vergeten, de Brown Bess was tot 1820 hèt Nederlandse 'infanteriegeweer'. Wat dat betreft zit Hildo er maar tien jaar naast, kniesoor die daar op let!

                    ______________________________________

 

 

12 juli 2012. Batterij opstoken

Nu de batterij harden. Flink opstoken met de hobbybrander, met wat Kasenit er bovenop voor het inbrengen van de noodzakelijke koolstof. Een mooie oppervlakteharding die resulteert een goed functionerende batterij is Hildo eerder ook gelukt, dus het moet goed gaan.

Niet heet genoeg?

Het metaal gloeit wel, maar niet helemaal zo oranje als Hildo het zou willen hebben.

Eén enkele hobbybrander lijkt ditmaal een beetje mager.

 

 

 

 

 

 

18 juni 2012. Kleiduivenschieten in Nieuwe Pekela met Herman!

Herman Prummel, u kent hem vast als toprestaurateur van niet te vervangen  antieke wapens, stelde vorig jaar al voor eens samen te gaan kleiduivenschieten. De wens tot het proeven aan de kleiduivendiscipline sluimerde al wat langer bij Hildo en nu, door het wat aangenamere weer, buitenactiviteiten niet langer het doorzettingsvermogen vergen van een militaire oefening, lijkt de tijd eindelijk rijp.

Herman schiet regelmatig met een modern jachtgeweer op de kleiduivenbaan van Schietsportcentrum Vulpes Vulpes in Nieuwe Pekela in Oost Groningen. Een beetje begeleiding van iemand met meer dan 40 jaar ervaring is nooit weg! Op naar Nieuwe Pekela!

Eerst bij Herman langs

Hildo neemt Lucy, z'n Brown Bess, mee op de motor en rijdt eerst bij Herman langs want de baan ligt een beetje afgelegen en is moeilijk te vinden. Van Herman hoort hij dat wapens bij Vulpes Vulpes niet mee de kantine in mogen. De hagelgeweren worden, tot het moment dat er daadwerkelijk mee geschoten gaat worden, bewaard in de afgesloten auto's op het terrein van de schietvereniging, direct naast de kantine. Voor wie zijn wapen ergens anders achter slot en grendel wil opbergen, is dat natuurlijk ook mogelijk bij Vulpes Vulpes.

Babbel de babbel

Gezellig een stukje met Herman mee rijden is geen probleem want om gespreksstof zitten geen van beiden verlegen. Zo leert Hildo dat Herman op dit moment inmiddels een van de weinige restaurateurs (ter wereld) is die een volledige restauratie, en alle aspecten daarvan, in eigen beheer kan uitvoeren. Eigenlijk bijzonder dat er nog zo weinig van dat soort mensen over zijn. Er zijn natuurlijk meerdere zeer goede restaurateurs maar ze zijn gespecialiseerd, een teken van deze tijd, ze beheersen niet het hele spectrum van een restauratie. Herman vindt het prettiger werken wanneer hij niet afhankelijk is van afspraken met derden. Hij vertelt dat hij nog steeds geregeld naar het museum van Emden gaat om de restaurateurs daar te begeleiden en de fijne details van het restauratievak bij te brengen. Het is van belang dat kennis, opgedaan door welhaast een leven lang restaureren, doorgegeven wordt aan de jongere garde. Maar misschien is bij jongeren de belangstelling voor de smartphone en i-Pad wel groter dan de interesse voor restauraties. Hoewel... het is Hildo opgevallen dat Herman, ondanks iets gevorderde leeftijd, verrassend handig omgaat met zowel zijn smartphone èn i-Pad! Dat biedt hoop voor de toekomst want het is klaarblijkelijk goed te combineren.

 

Bakkie koffie en uitleg

Op de kleiduivenbaan van Vulpes Vulpes aangekomen is het eerst tijd voor een bakkie koffie. Kleiduivenschutters zijn toch ietjes anders dan zwartkruitschutters, meent Hildo. Het aantal jagers is vrij hoog. Hildo vermoedt dan ook dat kleiduiven schieten niet voor iedereen puur sport is, maar ook gebruikt wordt als jachttraining.

Eerst schieten met een jachtgeweer onder begeleiding

Omdat Hildo nog nooit kleiduiven geschoten heeft, is wat instructie niet slecht. Lucy de Brown Bess mag eerst even blijven liggen, want Freek, officieel erkend kleiduif-schietinstructeur, zal een poging doen om cursist Hildo alle instructies en begeleiding te geven die nodig zijn om hem in recordtempo tot eerste klas kleiduivenschutter te verheffen. Of Hildo daarvoor het talent bezit is vers twee, maar aan Freek zal het niet liggen. De instructie wordt gegeven met een modern nitro dubbelloops hagelgeweer, dat Freek telkens met één patroon laadt. Veiligheid boven alles, ook op de kleiduivenbaan. Al snel blijkt dat kleiduiven schieten een dynamische sport is. Statische kaartschutters, zoals Hildo er eentje is, kunnen wat problemen hebben om van de aangeleerde techniek... stil blijven staan, af te komen.

 

De kleiduifwerpmachine

Een kleiduif is een rond schoteltje, gemaakt van klei of zand met een bindmiddel, voorzien van een opvallend oranje kleurtje. Een kleiduifwerpmachine, u ziet het ding hier op de voorgrond staan, zwiept de kleiduif de lucht in nadat de instructeur op een knopje van de afstandsbediening drukt die hij in zijn hand houdt. De afstandsbediening is met een kabeltje verbonden met de werpmachine. De truc is de dan vliegende kleiduif kapot te schieten. Dat is in essentie het kleiduifschieten, maar... het is minder gemakkelijk dan het lijkt!

Milieuvriendelijk

Het terrein van Vulpes Vulpes is loodvrij verklaard, er mag alleen met staalhagel geschoten worden. Staal is niet giftig en belast het milieu daardoor niet. De kleiduif zelf is ook milieuvriendelijk: gemaakt van gebakken materiaal en, ongetwijfeld, voorzien van een milieuvriendelijk likje verf. Na het schieten de afgeschoten kleiduiven bijelkaar vegen is niet nodig, ze kunnen blijven liggen waar ze gevallen of afgeschoten zijn.

 

Hagelpatronen

Doosje van 25 stuks. Hiermee heeft Hildo geschoten. De (staal) hagelkorrels zijn nummer 7, wat inhoudt dat ze een diameter hebben van iets van 2,5 mm. Het is dezelfde korrelgrootte die Hildo ook gaat gebruiken in zijn Brown Bess, wat dat betreft zou de kleiduif raken met Lucy geen probleem mogen zijn.

 

Andere locatie

Hildo krijgt in de gaten dat een kleiduifschutter niet de hele tijd op dezelfde plek staat te schieten. Vijf patronen op één locatie en Hildo wordt door Freek al weer meegetroond naar de volgende. Enne... ziet u de kleiduif vliegen? Hildo staat er al klaar voor.

 

Kunst afkijken

Weer een nieuwe locatie. Hier vliegen de duiven van links naar rechts en van rechts naar links. Hoe meer werpmachines staan opgesteld, hoe ingewikkelder een parcours gemaakt kan worden. Trap en Skeet zijn KNSA-disciplines, waarvan er ook Olympische uitvoeringen zijn. Hoe en wat de regels allemaal zijn, Hildo heeft er geen idee van en concentreert zich op dit moment alleen maar op het raken van een duif.

 

Van rechts naar links rollend over de grond

Kleiduiven vliegen niet alleen, deze rolt over de grond van rechts naar links. U ziet het oranje stipje, u ziet ook het 'stofwolkje' van opspattende grond, rechts van de kleiduif: te ver achter de kleiduif gericht. Alweer mis. Het belang dat u vóór de duif de trekker overhaalt, valt niet te onderschatten. De duif beweegt en als u precies òp de duif richt, dan schiet u erachter. Er vóór richten is noodzakelijk (iets van één tot twee handbreedtes, schat Hildo) omdat de hagelkorrels toch duidelijk een poosje onderweg zijn om de duif te bereiken.

 

De beurt is aan Lucy... eerst hagel laden

Na de instructie is het tijd voor Lucy. Ze wordt geladen met 90 grain kruit en daarna een prop. Dan twee stuks bijna volle 75 grain kruitbuisjes met staalhagel, samen goed voor 500 grain staalhagel. Daar bovenop komt nog een prop om de hagel op z'n plek te houden. Vervolgens de hele toestand naar beneden duwen en, net als altijd, goed op het kruit aanduwen.

Naar beneden duwen

Het valt Hildo op dat de staalhagel, duidelijk voelbaar en hoorbaar, krassend door de loop naar binnen gaat. Het voelt alsof de hagelkorrels van harder staal gemaakt zijn dan de loop. Goed voor de loop is dit gegarandeerd niet, maar de loop van Lucy is dermate ruw aan de binnenkant dat deze er nauwelijks nòg slechter van kan worden. Een paar staalhagelschoten kan ze vast best hebben.

De goede manier van laden

De staalhagel mag de loop niet raken. Dus u dient een containertje (cupje) te gebruiken die er voor zorgt dat de staalhagel de loop niet raakt tijdens laden of schieten. Omdat staalhagel licht van gewicht is, zijn speciale staalhagelcupjes nodig die meer volume aan hagel kunnen bevatten. Hildo zal eens zien of hij die binnenkort op de kop kan tikken.

 

Kleiduif geraakt!

Na verscheidene pogingen lukt het Hildo eindelijk een kleiduif te raken, zie de drie afbeeldingen hierboven. Geluk speelt echt mee en het scheelt natuurlijk ook dat hij Lucy, en haar onhebbelijkheden, kent. Op het bovenste plaatje ziet u de duif vertrekken, op de tweede afbeelding ziet u deze nog vrolijk vliegen, de onderste afbeelding laat zien dat de duif, een fractie van een seconde later, in minimaal twee stukken gebroken is. Succes dus. Maar het is en blijft erg lastig, zelfs een geoefend kleiduifschutter lijkt een flinke dosis mazzel nodig te hebben met Lucy.

Leuker dan modern schieten?

Daarop kan Hildo alleen maar volmodig 'ja' antwoorden. Veel leuker zelfs, zelfs als u er naast schiet. Met een modern patroongeweer zit u toch aan de snelheid van het laden vast. Juist de rust en de lange laadprocedure van een voorlader maakt het extra leuk en ontspannend. U moet wel voldoende tijd hebben, want echt snel gaat het natuurlijk niet. Als er ook nog andere schutters zijn die een duif willen schieten, dan houdt u de zaak wel een beetje op. Maar... een zwartkruitschutter heeft in ieder geval geen haast.

 

Henk met de Brown Bess

Henk, die wel wat lijkt op Dr. Krollspell uit de 'Kuifje'-serie, is eigenlijk een soort collega van Herman, in ieder geval gaan de interesses een beetje dezelfde kant op. Hij is goudsmid. Een rustige, bedachtzame man die een bijzondere affiniteit heeft met tinnen kraantjespotten. De laatste jaren is de algemene interesse voor deze antieke potten behoorlijk tanende voor dit tinnen erfgoed dat, met name in Noord Nederland, erg populair is geweest. Zelfs Hildo heeft er eentje, koffie drinken uit een kraantjespot geeft toch nèt dat beetje méér. Henk verzamelt bijzondere exemplaren en repareert af en toe ook potten.

Maar kan die Henk ook schieten?

Hildo zou Hildo niet zijn als hij niet wat mensen zou laten meegenieten van Lucy. Hoe meer zielen, hoe meer vreugd want in uw eentje knallen is lang zo leuk niet. Henk heeft nog nooit met een steenslot geschoten, maar doet zijn best.

 

'Hier op aan met mien bril'!

Of Henk nu de kleiduif raakte door geluk of wijsheid, dat maakt Herman niet uit. Prestatiedrang kan hem niet ontzegd worden dus: 'Hier mien bril', en nòg een keer. Want: hoe moeilijk kan het nou zijn? Maar... een Brown Bess is nu eenmaal anders dan een modern geweer. Met name de stukken trager werkende ontsteking doet, duidelijk, zelfs zeer ervaren kleiduifschutters de das om. Het lukt Herman vandaag niet om de duif binnen een paar schoten te raken. Hildo denkt dat er nog maar eens een keertje geschoten moet worden met Herman. Die duif móet te raken zijn... zelfs met een Brown Bess!

                    ______________________________________

 

 

6 juli 2012. Bandslijper

Hildo heeft de goedkoopste bandslijper gekocht die hij maar kon vinden, met slechts één enkel doel voor ogen: het mooi vlak en in de juiste ronding slijpen van de batterij van Lucy, de Brown Bess. De batterij is zwaar beschadigd/versleten en vreet stenen. Zelfs zo dat Lucy inmiddels volledig weigerde. Het resultaat na het slijpwerk is niet slecht, maar u moet wel uitkijken want met een bandslijper gaat het wel vlot!

 

12 juli 2012. Harden

Het snel afkoelen is een noodzakelijke handeling tijdens het harden van staal. Maar waar hardt u het mee? Water, olie of iets anders. Hildo probeert dit maal water met lijnolie. Water met walvisolie schijnt erg goed te zijn en vroeger ook voor dit doel te zijn gebruikt. Maar walvissen doodmaken om te kunnen harden, vindt Hildo zielig. Vandaar de lijnolie.

Lekker hard?

Nee. Het lijkt slechter gelukt dan anders en Lucy wil nauwelijks vonken. Later nog maar een keer.

 

19-22 juli 2012 - Weasel Creek (Wenum/Wiesel)

Het tweede Superweekend!

Al weer het tweede Weasel Creek westernweekend, georganiseerd door De Veluwse Schutters. Omdat het vorig jaar zo'n superweekend was kan het nu alleen maar tegenvallen, zou u kunnen denken. Niets is minder waar, ondanks dat het weer niet op alle momenten meewerkt. Op donderdag veel regen. Hildo komt op vrijdag aan, bewolkt maar droog. Zaterdag bewolkt, maar een iets hogere temperatuur en zondag de topper met, in de zon, lekker warm weer. Het weekend is dus goed te doen wat het weer betreft en het evenement zelf maakt alle eventuele ongemakken ruimschoots goed. Een sluitende organisatie, allemaal aardige mensen en het sfeertje is opperbest.

 

Hondsdolle Fries

Hildo staat in alle rust een patatje naar binnen te werken. Opeens grijpt hem iets bij zijn kuit met het gegrom van een dolle hond. Donders! Hildo, draait zich vlot om om  zich te verdedigen tegen het beest. Zit daar Doeke grommend op zijn hurken in Hildo's been te knijpen. Sodeknetters zeg, da's schrikken!

Zoals u weet, liggen Friezen en Groningers elkaar niet, althans, zo wordt soms gezegd. Maar met deze Fries, met een veelvoud aan af en toe bizarre humor die vast niet bij iedereen even goed aankomt, kan Hildo prima overweg. Dit jaar zeker nog een keertje schieten bij Noconi in Leeuwarden. De mensen zijn er aardig, net zoals eigenlijk overal in de schietsport, en de baan zelf is ver bovengemiddeld.

 

Bakker Deeuwis

Wederom authentiek houtoven gebakken brood van Deeuwis, en de baksels zijn populair hoor. Deeuwis krijgt de houtoven steeds beter onder de knie.

 

Andere André en Oksana

Het leven gaat door, ook als zwartkruitschutter. Hier ziet u Andere André met zijn aanstaande. Zijn schietresultaten hebben onder het aangename gezelschap niet te lijden en dat is jammer. Voorlopig heeft Hildo nog maar één keer van hem kunnen winnen, maar ooit komt de dag... dat het voor de tweede keer gebeurt!

 

Met de Walker

Hildo pleegt de BFR nog wel eens mee te nemen naar een westernweekend. Wel grote dreunen, maar de score is over het algemeen iets minder. Dus ditmaal met de Walker, om de sterren van de hemel te schieten. Hij doet zijn uiterste best, maar hij blijft op 76 punten hangen, iets onder zijn maximale kunnen en op het deelnemersveld van 22 schutters eindigt hij op de elfde plaats, precies gemiddeld. Wat vaker met de Walker schieten en hij komt gegarandeerd (iets) boven het gemiddelde uit, want... oefenen helpt!

 

Gerrit met de Walker

Met een Walker schieten, dat lijkt Gerrit wel wat. Komt goed uit, want Hildo heeft de zijne bij zich. Grote revolvers hebben vaak een bijzonder effect op mannen, het doet de oogjes glimmen. En of het leuk is? Echt wel!

Luchtfotografie met vliegers

Gerrits passie is luchtfotografie. Een grote deltavlieger en een camera, wie heeft er dan nog een vliegtuig nodig? Wellicht volgend jaar een luchtfoto van Weasel Creek, maar alleen als er een beetje wind staat uiteraard.

 

Jan Junior

Een schot van Jan Junior vol in beeld. Een gewone foto, net op het goede moment. Beetje onderbelicht en wazig, u kunt niet alles hebben. De prestaties hebben er vast niet onder te lijden gehad. Jan schiet voor de Nederlandse selectie en weet waar hij mee bezig is. Deze kogel zit vast weer in de tien, of er erg dichtbij.

 

Catweasel?

Sommige dingen die u ziet roepen meer vragen op dan dat ze beantwoorden. Gelukkig hoeft Hildo niet alles te weten, leuker om uw eigen verklaring te bedenken.

 

Dubbelloops

Een hagelgeweer staat nog steeds op het verlanglijstje. Geen verlofplichtig modern exemplaar maar een antieke, een voorlader uiteraard. Een mooie heeft uitstraling, iets van de Jaguar en het Engelse landhuis met oprijlaan. Dat gevoel kan Hildo wel een beetje gebruiken bij hem thuis. En natuurlijk nog een keertje kleiduiven schieten.

 

Huifkar

Het is bij tijd en wijle haast ongelofelijk wat mensen zoal meeslepen naar een westernweekend. Neem nu deze huifkar, compleet met toebehoren. Hoe dat gaat over de snelweg?

 

Tophat sigaretten

Al hangend aan de bar zegt Lammert tegen Hildo in zijn onmiskenbaar Drentse accent: 'Kiek 'ns wat ik heb, sigarett'n uut 1800 zoveul'. 'Vast een geintje', denkt Hildo, Lammert kennende. Dat soort sigaretten heeft niemand en àls iemand ze zou hebben, dan rookt ie ze vast niet op. Lammert is bijzonder, bekend is het volgende verhaal over hem. Lammert zei op een dag: 'Kijk, ik heb een Maglite gekocht. Supergoeie zaklampen hoor, waterdicht, schokbestendig en zo, kijk maar...' en gooide vervolgens zijn nieuwe Maglite van een vijf meter hoge steiger naar beneden. Dat de Maglite stuk was, verbaasde hem hogelijk: 'Rommel, dat spul'. Maar, even terug naar de sigaretten, de Tophat's zien er wel oud uit, kartonnen doosje met ouderwetse opdruk, soort van vetpapier inleg en de sigaretten zijn vierkant. Het lijkt er zowaar op dat Lammert serieus is.

Hij staat er op dat Hildo er eentje opsteekt. Roken kan best heel sociaal zijn.

Puf. 'Hmmm, scherp smaakje en droge tabak'. Puf. 'Bijzonder hoor, zo'n vierkante sigaret. Echt zo oud?' Puf. 'Tjonge, zoiets rook je niet alle dagen'. Puf. 'Biertje?' 'Okay'. Puf. Voor Hildo het weet, krijgt hij de vijf overgebleven sigaretten in handen gedrukt. 'Hier, voor jou'. Hildo's 'dat geef je toch niet zomaar weg zeg', maakt geen indruk.

Tophat historie

Het is een beetje onduidelijk, maar wat Hildo heeft kunnen vinden is dat deze sigaretten zijn gemaakt in België, nèt na de Tweede Wereldoorlog, voor gebruik in de tentenkampen waar de Amerikanen in duizendtallen verbleven voordat zij weer scheep zouden gaan naar Amerika. Een soort van tentstadjes dus. Eén ervan was Camp Tophat, genaamd naar dit Belgische sigarettenmerk, nabij Antwerpen. Het kamp was voorzien van alle luxe om het oponthoud van de Amerikaanse soldaten zo plezierig mogelijk te maken. Het herbergde vijf bioscopen, uitstekend eten, een ijsbar, een kapper met 20 zitplaatsen, etc. Ongetwijfeld werd er lustig in de Tophat sigaretten gehandeld. Zelfs nu nog zijn, klaarblijkelijk originele, Tophat sigaretten nog steeds te koop voor relatief weinig geld. Vijf tot tien euro voor een ongeopend pakje van 10 sigaretten uit 1945/1946.

Toch bijzonder om bijna 60 jaar oude sigaretten te roken.

                            _____________________________

 

 

Dragoon parts

Steven is een trapper die steevast in Weasel Creek te vinden is, op het trapperveld uiteraard, en heeft het er prima naar zijn zin. Hij is verzamelaar en handelt een beetje, zoals dat een trapper betaamt. Hier geeft hij Hildo iets: een complete Dragoon revolver minus alle verlofplichtige onderdelen zoals kast, trommel en loop. Er blijft nog een hoop over en gedeeltelijk past het in Jerommeke en vast ook in Hildo's Walker. 'Wat wil je er voor hebben dan?' 'Niks', zegt Steven, 'Ik heb het ook gewoon gekregen'. Dit is niet de goede manier om rijk te worden, maar Steven houdt voet bij stuk. Hildo heeft het idee dat Steven ook niet echt bezig is om een fortuin te vergaren.'Ach', denkt Hildo, 'Geluk zit niet in geld'. Afgezaagd, maar waar, weet hij zelf. Hildo is in ieder geval bijzonder in zijn nopjes. 'Laat nu die Dragoon maar stuk gaan hoor!', grijnst hij.

 

Allen & Wheelock sniper rifle van Steven

Allen & Wheelock was een Amerikaanse fabrikant die met name bekendheid verworven heeft vanwege de productie van niet al te dure pepperbox revolvers. Maar dit toch even wat anders! Het is ècht een vreselijk mooi en slank percussie geweer met een dikke loop. En in het echt nog mooier dan op de foto's. De productiedatum zou ergens tussen 1856 en 1860 moeten liggen, dus het wapen is inmiddels meer dan 160 jaar oud en... gemaakt voor precisie. De schroefkeep is bijzonder, heeft Hildo nog nooit eerder gezien. Volgende keer beter opletten en de details gelijk opschrijven want Steven heeft nog meer verteld, maar Hildo's geheugen is een zeef. Hij schaamt zich diep. Halverwege de loop zit ook nog een normale keep en vlak voor de ringkorrel op de voorkant ziet u de 'false muzzle' zitten. Een los opzetstuk, in feite een stuk loop dat er van afgezaagd is nadat de trekken in de loop getrokken zijn, zodat de trekken en velden precies overeenkomen als het geplaatst wordt. De false muzzle zorgt ervoor dat de platte loopmonding niet beschadigd raakt tijdens het laden: uitermate belangrijk voor het behoud van de precisie. Het wordt met paspinnen op de loopmonding gezet alvorens de kogel te laden. De knop die u ziet zitten zorgt ervoor dat de schutter niet vergeten kan de false muzzle te verwijderen alvorens het schot te lossen, de knop zit namelijk precies voor het vizier en is dus duidelijk te zien. Dit geweer is in een verschrikkelijk mooie conditie, zie de kolf met de perfecte quadrilering. Het geweer staat ergens in een boek beschreven, maar Hildo kan, in ieder geval on-line, niets vinden. Hij zal het de volgende dat hij Steven ziet nog eens vragen.

 

Guns anyone?

Op het trapperveld te zien, deze collectie antieke wapens voor de verzamelaar/schutter.

 

Parker Hale cleaning set?

Dingen in doosjes zijn altijd extra mooi. 'A Parker Hale quality product' staat er op het flesje met 'cleaner - rust preventer, nitro powder solvent'. Het witte doosje rechts  heeft als opschrift 'Shotgun cleaning patches'. Het ziet er uit als een antieke schoonmaakset voor een jachtgeweer en dat zal het ook vast zijn.

 

Rebellenvlag?

Jan en alleman heeft een vlag bij de tent. Hildo nu ook, en bij de vlag is het prima tandenpoetsen. Vlaggen zijn leuk, geven kleur aan het leven en deze, gemaakt van goedkoop lichtgewicht polyester doek, doet het al bij een klein zuchtje wind. Niemand tijdens het weekend die weet wat voor vlag dit is Wat denkt u? Eén of andere rebellenvlag? Welnee, de Groningse vlag natuurlijk!

 

Nuggets

Hildo heeft het niet helemaal meegekregen, er ontgaat hem wel meer, maar hij zag deze zilveren nuggets wel liggen. Naar het schijnt is er ook wat voor kinderen georganiseerd. Nuggets zoeken hoort er vast bij.

 

Knor

Een wild varkentje, wild zwijntje eigenlijk, is door schutters zelf geschoten en vakkundig klaargemaakt en het wordt gratis uitgedeeld aan voorbijgangers. Vreselijk lekker, misschien wel het lekkerste stukje vlees dat Hildo ooit gegeten heeft. Dus Hildo is, net als u, benieuwd wat er precies aan kruiden in zit want de kok weet duidelijk waar hij mee bezig is. Het antwoord is verassend: 'Niets!'. Geen kruiden, geen zout, helemaal nada. Het beest heeft van zichzelf deze smaak, on-ge-lo-fe-lijk. Tjonge, dat is wèl even wat anders dan het sneue stuk met water geïnjecteerd vlees uit de supermarkt!

 

Handelaren

Overal te vinden op het terrein. Of ze onder druk van de economische crisis minder verkopen? Gezellig staat het in ieder geval wel.

 

Weasel Creek Parking

Dat het weekend populair is, ziet u hier. Het is maar een gedeelte van de voertuigen. Zowel de camping, de parkeerplaats als de schietbanen zitten aan de max. De organisatoren houden de maximale deelname binnen de perken, wat een goede beslissing is en de enige om geen afbreuk te doen aan het succes.

 

Prijsuitreiking

Altijd weer een feest, voor de winnaars. Hildo zat er ditmaal niet bij, maar dat betekent niet dat hij zit te sippen hoor. IJs, weder en gezondheid dienende: volgend jaar nieuwe kansen!

                                ________________________________

Long range in Denemarken...  met zwartkruit!

26 juli t/m 29 juli 2012 - The 'Quigley Shoot-Off' 2012 in Denmark!

Quigley Shoot-Off: Het 600 meter long range zwartkruit evenement

Als gedurende enige tijd wordt er elk jaar in Denemarken een long range schietwedstrijd georganiseerd. De langere banen in Europa zijn schaars, maar in Denemarken ligt er eentje van 600 meter bij Ulfborg, en dat betekent voor Hildo een rit van 700 kilometer. Omdat hij nog nooit verder geschoten heeft dan 100 meter is 600 een flinke afstand, ondanks dat een bekende Nederlandse Olympisch zwartkruit wedstrijdschutter Hildo vertelde, quote: 'Die 600 meter stelt geen flikker voor'. Of dat waar is, zal Hildo gaan zien.

Organisatie

Die ligt niet, zoals Hildo in eerste instantie dacht, in Deense maar in Duitse handen. Er zijn in totaal iets van 42 wedstrijdschutters die meedoen en daarvan zijn maar een aantal Nederlanders. Denen doen helemaal niet mee, het enige wat de Denen doen is hun banen verhuren aan de Duitse organisator.

Schietprogramma

Op woensdag 25 juli komen de deelnemers aan en zetten hun tenten op bij het clubhuis van de schietvereniging in Struer die over een 200 meter baan beschikt. Op donderdag 26 juli wordt er ingeschoten op die 200 meter baan. Op vrijdag 27 juli wordt de 400 meter geschoten op een 600 meter openluchtbaan 35 kilometer verderop in een bos bij Ulfborg. Iedere deelnemer krijgt een emmer uitgereikt, het doel van deze dag. De deelnemers die de emmer treffen, komen op zaterdag 28 juli weer naar de baan en gaan op de 600 meter schieten. Op zondag 29 juli volgt dan de terugtocht naar huis.

Uitverkoren

Dat Hildo mee mag doen is al heel bijzonder, met dank aan de inzet van Stalen André. Het evenement zit tamelijk vol met tweeenveertig schutters. Een plaatsje bemachtigen is lastig en Hildo zit te stuiteren als hij hoort dat ie mee mag schieten. Super!

 

Het gieten

Voor de lange afstand moet alles kloppen: kruit, lading, vet en uiteraard de kogel zelf. Als een kogel niet perfect is kan ie ook niet perfect vliegen, dus Hildo giet de mooiste kogels van zijn leven. Als er eentje niet helemaal 100 punten is, gaat ie retour loodoven. Er gaan derhalve meer de loodoven in dan er uiteindelijk overblijven. Perfectie, niets minder. Bij deze Hensel 453-500 komen de driving bands er soms niet helemaal goed uit aan één kant van de kogel, hier aan de linkerzijde op de foto. Ze zijn niet goed gevuld en iets rond. Een, vooralsnog, mysterieus fenomeen. Deze is niet geschikt voor de lange afstand.

 

Geweersteun

In Denemarken wordt zittend geschoten met het geweer op een tweepoot. Hildo koopt een dikke M12 bout met een vleugelmoer. In combinatie met twee balkjes en wat schoonmaaklapjes, die op het hout gelijmd worden, heeft hij een stevige in hoogte verstelbare steun. Even proefzitten met het geweer en de hoogte lijkt uitstekend in combinatie met het lage camping klapstoeltje dat hij er voor mee gaat nemen.

 

Struer Skyttekreds 1863

Het vastgenagelde bordje van de schietvereniging op het pand. Ze knallen daar in Struer al wat langer, blijkt. Overigens, weetje, schieten is in Denemarken stukken populairder dan in Nederland.

 

Camping

Op het terrein bij het gebouw van de schietvereniging is wat gras. Net voldoende om de tenten te kunnen neerzetten.

 

Maksutov-Cassegrain

Hildo's sterrenkijker, stammend uit een voorlopig gestrande andere hobby. Met een vergroting van 63x en een lens van 130 mm moet er wat te zien zijn. De montering is een joekel in verhouding tot gewone statieven. Een heel gesleep, maar de stabiliteit van de kijker is niet te overtreffen. Op zich is het beeld prima, maar er blijkt een onderdeel te missen na de laatste keer uitlenen, en het beeld is nu spiegelbeeld. Dat is lastig oriënteren en maakt het ding niet echt bruikbaar. Dingen uitlenen is iets waar u mee moet uitkijken, maar Hildo leert het nooit.

 

200 meter baan Struer

Hier wordt de eerste dag ingeschoten. De wapens moeten eerst een beetje in de buurt komen van het doel. Daarna is het een kwestie van de diopters bijdraaien voor de langere afstanden. 'Die tweehonderd meter is al een behoorlijke afstand', meent Hildo.

 

Vizier insert

Alvorens zich naar de 200 meter te begeven, moet er nog iets gebeuren. Hildo heeft twee inserts voor het tunnelvizier van Eleanor en die van de 50 meter wordt nog even verwisseld voor die van de 100 meter, waarvan het ronde gaatje een kleinere diameter heeft.

 

Afstellen diopter en tunnelvizier

Zo maar wat draaien, is niet de bedoeling. Alles dient precies genoteerd te worden en voor het afstellen gebruikt Hildo een digitale schuifmaat. Ook kruitlading, type kogel en afstand worden opgeschreven. Als u eenmaal weet wat werkt op een bepaalde afstand, dan is het een volgende keer gemakkelijker instellen.

 

Cataract vs long range

Een paar jaar terug alweer is Hildo geopereerd aan zijn rechteroog vanwege staar (cataract), dat is een vertroebeling van de lens binnen in het oog. Ongewoon vroeg, want ouderdomsstaar treedt meestal op latere, 70+, leeftijd op. Cataract geeft een gele verkleuring van het zicht met daarbij steeds waziger en iets donkerder beeld, iets wat niet meer door een sterkere bril op te lossen is. Als u door matglas heen kijkt kunt u wel een sterkere bril opzetten, maar dat is zinloos. Voor de operatie had Hildo nog 20% licht aan het rechteroog. Dat is na het verwisselen van zijn eigen lens voor een plastic lens weer 60%.... en wat zag wit er ineens blauw uit! Zijn rechteroog was altijd al belabberd, een 'lui oog' was de diagnose van de opticien vroeger, daarom schiet hij altijd met het geweer aan de linker schouder, ondanks dat hij rechts is.

Het goede linkeroog

Zijn steun en toeverlaat. Helaas: een paar jaar geleden bleek zijn goede linkeroog ook al aangetast door staar, maar lang niet zo ernstig als het rechter en een operatie was nog niet nodig. Met (destijds) nog 80% restlicht was het nog steeds goed te doen. Het is inmiddels erger geworden, hoeveel weet Hildo niet. In het donker rijden betekent goed opletten en het voertuig mag rustig voorzien zijn van een bovengemiddelde verlichting. Een stoeprand raken in het donker, de weg is grijs en de stoeprand ook, is geen probleem voor hem. Wat betreft de schietsport: het kijken door een diopter gaat op de 50 meter nog prima, maar .75 gaten zien van zijn Brown Bess op 50 meter lukt van geen kant. Het grote zwarte gedeelte in een schietkaart ziet hij als een wazige ovale vlek. Na de operatie aan zijn rechteroog (door een vrouw!) kijkt hij nu een beetje scheef met het geopereerde oog, wat lastig is als hij beide ogen open heeft. Gelukkig kunnen de hersenen het uiteindelijk leren de twee beelden samen te voegen tot één beeld. Maar Hildo is huiverig voor een operatie aan zijn linkeroog en stelt het zo lang mogelijk uit: het is het enige oog met nog enig potentieel.

De 200 meter depressie op de eerste dag

Het best goed kunnen zien door het diopter op 50 meter blijkt geen garantie dat het op 200 meter ook goed gaat. Tijdens het  inschieten op 200 meter blijkt dat Hildo weinig van het doel ziet in het diopter. Het is wazig, geen contrast en het loopt in elkaar over. U moet zich voorstellen dat u de neiging krijgt om die vetvlek van uw bril te poetsen, maar u weet dat die er niet op zit. En dit is nog maar de 200 meter, geen 400, en al helemaal geen 600 meter. Een giga teleurstelling... en dan heeft hij het niet over alle minutieuze voorbereidingen en de 1400 km rijden. Hij had beter thuis kunnen blijven... Himmelhoch jauchzend, zum Tode betrübt.

Nog verder met de 400 meter?

Het hele gebeuren heeft weinig zin meer op de langere afstanden. Hildo is vlot met het besluit om met het Quigley evenement te stopppen. Dan is er Michael, een super aardige Duitser die veel vaker op westernweekenden te vinden is. Hij vindt het erg jammer dat Hildo nu al opgeeft. 'Je bent er nu en kunt het toch in ieder geval proberen?'. Hildo laat zich uiteindelijk ompraten, niet geschoten is altijd mis. Maar eerst is het tijd voor de tent, want Eleanor moet schoongemaakt worden.

 

Fris en fruitig

Een in het stadje Struer zelf samen te stellen salade gehaald. Paar euro verder en het buikje zit propvol.

 

400 meter instructie

De organisatie is strak. Hier krijgen de deelnemers nog even instructie over wat er vrijdag, de dag van de 400 meter, te verwachten is. Het is de bedoeling de emmer te raken en u kunt zolang doorschieten als u wilt... totdat de emmer geraakt is. Dan dient u het veld te ruimen en plaats te maken voor de volgende schutter.

Alleen schutters die de emmer op de 400 meter weten te raken, kunnen de dag daarop verder schieten op de 600 meter.

 

Vrijdag 27 juli 2012. Vlak voor vertrek naar de 400 meter baan in Ulfborg

Hildo, Bob en Stalen André. André heeft geregeld dat Hildo mee mocht doen aan de 'Quigley Shootoff'. Ready for take-off naar de 400 meter baan.

 

Eerste schutter op de baan in Ulfborg

Dit is de baan op de 400 meter markering, en het is een flinke afstand! Het 600 meter schietpunt ligt gewoon 200 meter verder van de kogelvanger af. De baan is een iets verzonken gedeelte in het bos met aan het eind de kogelvanger van zand met daarvoor de schietkaarten. Hildo is bij de eerste serie schutters en stalt zijn spulletjes alvast uit. Hij mag de geweersteun van Stalen André gebruiken. Die is wat handiger omdat daar ijzeren pinnen aan de poten zitten. Het wordt in de grond geprikt en blijft dan staan. Stukken gemakkelijker met het laden, want Hildo moet natuurlijk telkens opstaan met zijn voorlader en zijn eigen steun moet iedere keer weer overeind gezet worden.

Helemaal links

Omdat Hildo, vanwege zijn voorlader, telkens moet gaan staan krijgt hij de schietplek helemaal links van de in totaal 8 schietpunten. Dit om te voorkomen dat hij het zicht belemmert van de spotters, de niet schietende schutters die met behulp van telescopen proberen aanwijzingen te geven aan de actieve schutters. Er wordt continu doorgeschoten. Met luide stem wordt de schutter afgeroepen die zijn schot dient te doen. 'Baan 1!', 'baan 2!', 'baan 3', etc. Niet in het wilde weg, want dan weten de spotters niet van wie de kogel is die in het zand inslaat. Nadat de schutter geschoten heeft, is het zaak het wapen omiddellijk opnieuw te laden zodat hij klaar is als zijn baan weer aan de beurt is. Hildo slaat na een schietbeurt bij de volgende ronde telkens een beurt over omdat het laden van een voorlader nu eenmaal iets langzamer gaat.

 

Spotters

Baankijkers, van goede kwaliteit als het even kan, zijn onontbeerlijk voor het verloop van dit soort lange afstand schieten. Als een schutter vuurt ziet hij zelf helemaal niets van waar zijn kogel terecht komt. De spotters turen door de telescopen en degene die de kogel ziet inslaan roept hoeveel naar links, rechts, boven of onder, bij benadering uiteraard, de afwijking was. Zodoende kan de schutter bij het volgende schot anders richten of zijn richtmiddelen beter afstellen. Spotters die niets hebben gezien zeggen niets, het heeft immers weinig zin om te melden dat u niets gezien heeft.

 

Schieten op de 400 meter

Die vierhonder meter is ver, maar op zich goed te doen. De kogel vliegt vanzelf die kant uit, u hoeft alleen de trekker maar over te halen. Alweer is het Hildo bij de eerste keer door het diopter kijken duidelijk dat hij het doel slecht ziet. Als er maar iets van het doel te zien is, is het al goed. Maar het is zoeken en zoeken naar het zwarte gedeelte van de kaart. Op een gegeven moment denkt hij het gevonden te hebben, maar dan merkt hij opeens dat hij te ver naar links in het zand (!) zit te richten.

 

Schaduw

De beste plaats is niet in de zon want het is warm. 'Vast dik 30 graden in de schaduw', puft Hildo. Het weer heeft niemand in de hand en regen is erger, zeker met een voorlader.

 

Vrijdagavond 27 juli 2012. Duelinstructie

Nog even 's avonds meedoen met het duel, en wederom instructie. Ditmaal over hoe de dueldiscipline verschoten wordt. Deze Duitse manier is: inleg 5 euro en er wordt drie keer per deelnemer, per 5 euro inleg, geschoten. De winnaar krijgt het geld. De handen mogen niet aan de grips van de revolver. Hildo heeft nog nooit met de handen van de grips geschoten, dit is nieuw voor hem. De hand alvast goed aan het wapen hebben vindt hij belangrijk, dan heeft hij in ieder geval de revolver goed in z´n hand. Ditmaal is hij extra voorzichtig en de elektronische tijdmeting laat zien dat het maar liefst anderhalve seconde duurt voor het schot afgaat. En die 5 eurie, foetsie natuurlijk. Hmmm...

De laatste keer

Dit is de eerste en laatste keer dat Hildo met een dergelijk duel set-up meedoet. Sommige mensen zijn snel, anderen niet, en dat is van tevoren in principe al bekend. Hildo wint nooit, dus geld direct weggooien kan ook. Verliezen is geen punt, maar op deze manier is het niet leuk. De anderen lijken er geen problemen mee te hebben.

 

Nooit weer lange afstand?

'Natuurlijk wel', zegt Hildo. In Denemarken was het niet allemaal rozegeur en maneschijn, maar die paar schoten die hij gedaan heeft waren een goede leerschool. Lange afstand schieten is zeker anders dan 50 meter en dan gaat het met name om de invloed die een eventuele visuele beperking kan hebben. Eerst is het zaak om Eleanor, hopelijk, beter deugdelijk te maken voor zijn ogen. Een groter gat boren in zijn eigen diopter is een mogelijkheid.

Andere diopterschotel van Merit?

Een andere schotel op zijn diopter is ook een optie. Hildo surft en ziet op het wereldwijde web speciale diafragma uitvoeringen van een Amerikaanse firma genaamd Merit, waarbij de opening aan uw ogen en weersomstandigheden aan te passen is. Te weinig licht, diafragma verder opendraaien. In theorie lijkt dit een perfecte oplossing. Het schroefdraad moet natuurlijk wel passen. Ook voor op de loop zou eigenlijk iets anders moeten komen, iets met verwisselbare inzetstukken zodat er meer rondom het doel te zien is, om het vinden van het doel te vergemakkelijken. Als Hildo zijn richtmiddelen verbeterd heeft, wordt het tijd voor een nieuwe poging. Een keer met Eleanor naar de schietbaan in Bisley, Engeland, lijkt hem wel wat, al is het alleen maar om te zien hoe het er op die legendarische baan aan toegaat.

                 _____________________________________________

 

 

8 augustus 2012. Schietkaart Jerommeke

De Walker heeft weer een gebroken hoofdveer en Hildo beschikt momenteel niet over een auto. Dus gaat Jerommeke mee op de motor. Goed schieten doet ie niet en vandaag nog slechter dan anders, lijkt het. Bakkie koffie aan de bar. Even bijpraten is altijd gezellig, daar doen de scores niets aan af.

 

19 september 2012. Schietkaart Eleanor

Even flink wat schroeven aan het diopter, want dit is de eerste keer dat Hildo weer met Eleanor schiet na het long range avontuur in Denemarken. Wat met Lilly kan, moet met Eleanor ook kunnen. Dit is de eerste complete, serieuze serie van 13 kogels die Hildo met Eleanor schiet.Het lijkt bijzonder goed. Rechts onderaan was het olieschot, compleet met kantelende kogel. De rest gaat door een beetje vervuiling in de loop wel goed en kantelt niet. Hij schiet vanavond niet met Zwitsers, maar met gewoon goedkoop Explosia kruit. Hildo controleert daarom met de baankijker waar hij uitkomt. De combinatie baankijker gebruiken en schieten werkt niet voor Hildo, u ziet de afzwaaiers rechts en links. Daarna is het gewoon knallen op het midden van de kaart en daarmee haalt Hildo een 7, twee keer een 8, vijf keer een 9 en twee keer een 10. Goed voor een totaal van 88 punten. Het kan zeker slechter!

Geen schijfjes tussen kruit en kogel

Normaal schiet Hildo met een schijfje, geslagen uit een kartonnen bierviltje, tussen kruit en kogel. Aan het resultaat te zien, lijkt het wel of niet gebruiken van een schijfje weinig uit te maken. Eleanor schiet prima en misschien had het geweer het nòg wel iets beter gedaan als er wel een schijfje tussen gezeten had. Beetje koffiedik kijken, zoals vaker met zwartkruit schieten. Hildo houdt het erop dat het aan hemzelf ligt dat het niet allemaal tienen zijn.

 

Hensel set-screw

Het Hensel-blok wordt geleverd met een imbussleuteltje waarmee het verzonken imbusboutje vastgezet kan worden. De imbusbout (set-screw) zorgt ervoor dat de bout van de snijplaat niet verloopt tijdens het openen en sluiten van het blok in bedrijf. Het is de bedoeling dat, waneer het blok op temperatuur is, de snijplaat vanzelf heen en weer kan bewegen en dat ie niet stroef loopt. Door voldoende speling op de snijplaat te houden, doet u in ieder geval uw best om invreten tussen snijplaat en gietblok te voorkomen... helemaal voorkomen blijft toch lastig, heeft Hildo gemerkt.

En de anderen dan?

LEE heeft nog nooit van een set-screw gehoord. Pedersoli gebruikt een set-screw met schroevendraaier-aansluiting: de schroevendraaier glipt er uit voor u het in de gaten heeft, en dan is de schroefkop vernield. Bij Lyman is het prima voor elkaar met een imbus, alleen leveren ze er geen imbussleuteltje bij... in een US maat. Uw gewone metrische imbussleuteltje past dus niet. Details, maar toch irriterend slordig voor een gerenommeerde fabrikant die zou moeten beseffen dat niemand op de wereld nog het achterhaalde Amerikaanse maatstelsel gebruikt, behalve zijzelf. Maar, Hildo kent Amerikanen goed genoeg... de meesten beseffen het ècht niet en als u ze er op wijst, raken ze geïrriteerd omdat ze kritiek op hun superieure producten door zo'n sneue Europeaan niet kunnen verteren. Als u dan voet bij stuk houdt, heeft u zo ruzie. Hildo kletst uit z'n nek? 'Ha, ha', lacht Hildo, 'Amerikanen zijn niet allemaal over één kam te scheren, maar na vijfentwintig jaar in de Harley onderdelenhandel heb ik wel wat meegekregen van de gemiddelde Amerikaanse mentaliteit'.

 

De goede loodtemperatuur?

Wat de goede temperatuur is weet Hildo niet, hij heeft geen loodthermometer. Wat hij wèl weet, is dat het gesmolten lood zo warm mogelijk moet zijn, zonder dat het té warm wordt.

Goudkleurig

Als het vliesje boven op het lood goudkleurig wordt, moet u uitkijken: dan wordt het te heet, begint het lood sneller te verbranden en dat geeft weer rommel in het lood en diezelfde rommel komt ook in uw kogels. De verbrandingsverschijnselen zijn duidelijk te zien aan alle hierboven afgebeelde verkleurde kogels.

Blauwe verkleuring

Blauw is de volgende stap en u ziet dat u nog meer verbrand lood krijgt (zie de kogel links onderaan). Het lood verbrandt zowaar letterlijk aan de gietlepel omdat het te heet is op het moment dat het aan de lucht, lees zuurstof, wordt blootgesteld. Maar met zilverkleurig lood in de smeltoven lijkt het lood soms nèt niet warm genoeg. U kunt dan wel mooi ronde ballen gieten, maar grote kogels worden dan al snel imperfect. Rechts onderaan zit u een vrijwel perfecte kogel.

Loodthermometer

Heeft Hildo niet, maar zo'n ding staat nu vrij hoog op het verlanglijstje. Altijd uitgesteld vanwege de kosten, het wil ook wel zonder. Maar de volgende keer dat hij gaat gieten, wil hij er eentje hebben. Niet gegarandeerd dat het dan beter gaat, maar dan weet hij in ieder geval wat er gebeurt bij welke temperatuur en tot hoe ver hij kan gaan.

Scherp gesneden kogels

Als u de draaigroeven van de mal in de kogel kunt zien zitten, lijkt het goed te gaan. De vetgroeven en driving bands dienen er scherp gestoken uit te zien. Wanneer het lood te koud is, of het blok nog niet op temperatuur, dan worden de driving bands wat ronder en dat betekent niet goed uitgevloeid lood in de gietmal. Ook rimpels in de kop van de kogel duiden er op dat het lood, of het gietblok zelf, nog niet op temperatuur is. Altijd ruim voldoende lood op de snijplaatopening gieten. Als het net gegoten lood afkoelt, krimpt het en bij onvoldoende lood op de snijplaat trekt er geen lood maar lucht naar binnen. U ziet dan een klein rond gaatje midden achterin de kogel, da's niet goed. Kortom: om een perfecte lange kogel te gieten heeft u geen bijzondere gieteigenschappen nodig, u moet alleen weten waar u op moet letten en dan lukt het soms gewoon, zelfs bij een onhandige jandoedel als Hildo. Toch leert hij nog steeds bij.

Tin gebruiken

Het gebruik van tin geeft een wat hardere kogel, maar zorgt ook voor een beter vloeien van het gesmolten lood in uw gietblok. Om de vloeieigenschappen te verbeteren is 2%  naar het schijnt al genoeg. In de praktijk heeft Hildo nog niet zo veel van verbeterde vloeieigenschappen gemerkt. Met puur lood lukt het ook. Het gebruik van tin om uw kogel iets harder te krijgen, werkt wel goed. Waar puur lood iets van 5 brinell schijnt te zijn, is lood met 4% tin al 8 brinell.

Vloeien... soms goed, soms niet

De omstandigheden zijn, in principe, gelijk. Hildo giet onophoudelijk door. Toch lukken sommige kogels beter dan andere. Schudden met het gietbok nadat u het lood er in gegoten hebt? Iets laten afkoelen alvorens de volgende kogel aan de beurt is? Of juist het blok zo heet mogelijk houden? Snel vullen of rustig aan? Soms is de ene kant van de kogel goed en de andere kant niet. Ligt dat aan het te snel willen openen van het blok omdat de kogel nog niet goed is gestold?

Lostikken, niet op het gietblok

Vaak vallen kogels niet zomaar uit het blok als u het opent. U tikt dan rustig met een stukje hout, maar niet op het gietblok zelf. Tikken doet u op het scharnierpunt van de tang. Waarom bij sommige blokken de kogels beter lossen dan bij andere, en wat er eventueel aan te doen is, waarom de kogel soms aan de ene en soms aan de andere kant van het blok blijft plakken? Het is Hildo een raadsel. Er is, ondanks inmiddels verscheidene jaren gietervaring, nog een hoop te leren... en dan met name die lange kogels, want die zijn lastig!

Hoe schieten ze?

Altijd een spannend moment. Vliegen ze mooi, zelfs met weinig kruit, of gaan ze tuimelen? Goed geïnvesteerd geld of kan het blok direct de prullenbak in? Op dit moment is er nog niet mee geschoten, maar morgen is het zover. U wordt op de hoogte gehouden.

 

6 oktober 2012. Schietkaarten Eleanor met de 452-540 Hensel

Twee kaarten achter elkaar geschoten om goed te kunnen zien wat deze kogel doet. De bovenste kaart is de eerste en de onderste de tweede serie van 13 schoten. De kogel is gegoten van puur daklood, de lading is 48 grain Explosia 0 (FFFG), dezelfde die hij ook bij de van 458 naar 452-535 gesizede Lyman Postell kogel. Het is de maximale hoeveelheid die in een 50 grain kruitbuisje past zonder het buisje te schudden.

Eerste kaart

Het eerste schot met de nog brandschone loop ziet u links boven aan, zo dwars door de kaart als maar mogelijk is. De Lyman heeft ook iets last van tuimelen bij het eerste schot. Waar bij de Lyman kogel de rest van de series mooi recht door de kaart gaat, lijkt de Hensel kogel licht last van tuimelen te houden. Hildo gelooft niet dat deze kogel het echt goed zal doen op de lange afstand. De reden? Hij weet het niet. Wellicht dat met meer kruit, of ander kruit, het resultaat beter zal zijn.

Tweede kaart

Het tuimelen van de Hensel kogels blijft een probleem, misschien nog iets meer dan bij de eerste kaart.

 

17 oktober 2012. Schietkaart Eleanor

Geen nieuwe schietkaarten

Insertkaartje. De Vrijheid heeft een probleem met fatsoenlijke schietkaarten en het opbergsysteem hiervoor. Grote stapels van allerlei kaarten op elkaar, erg vervelend om de juiste te kunnen vinden. 'Geeft niet', meent Hildo, dan schaft hij ze zelf wel aan want hij is een beetje zat van gebruikte voorgeperforeerde kaarten die wel overal liggen. Heeft ie straks weer altijd een mooi nieuwe verse schietkaart om te fotograferen. Duur? Ha, ha, het staat in geen verhouding tot de 20 euro die Hildo er alleen al aan LPG doorheen stookt om heen en weer te rijden naar de schietbaan, sterker nog... een bakkie koffie is al duurder dan een schietkaart en waar gaat het nu eigenlijk om bij een schietvereniging? Juist.

453-500 Hensel

De 452-500 Hensel is een 453-500 gesized naar 452. Die maat is perfect en als Hildo na elk schot de loop even goed doorblaast om het kruitresidu zachte te houden, is de volgende kogel probleemloos te laden onder iets meer dan het gewicht van de pompstok. Het past perfect en de vervuiling neemt niet meer toe naar een paar schoten. Kogelvetpillen heeft hij voor de loop van Eleanor niet nodig.

62 Grain Explosia

In een niet aflatende poging om niet kantelende Hensel kogels te krijgen wordt ook de kortere/lichtere 452-500 aan een Explosia 62 grain kruitlading blootgesteld. Er lijkt nog een fractie tuimelneiging te bestaan, denkt Hildo, maar het is moeilijk te zien. Het valt in ieder geval erg mee. Volgende keer nog eens proberen, want het is geen opgaaf hoor!

 

21 oktober 2012. Eleanor met 3 kruitladingen

Nog een keertje opnieuw. Nu met dezelfde 453-500 Hensel (gesized naar 452-500) met 62 & 48 grain Explosia 0 (3F) en de laatste serie met 44 grain Zwitsers 2 (3F). Mikpunt is raakpunt, dus midden in het zwart. Er is niets aan de richtmiddelen afgesteld.

Rood. 62 grain Explosia 0

Duidelijk iets naar rechts afwijkend. Het groepje is op zich niet slecht, de afzwaaier naar links was waarschijnlijk het olieschot.

Blauw. 48 grain Explosia 0

Komt iets lager en in het midden uit. Wel een beetje verspreid.

Groen. 44 grain Zwitsers 2

Lijkt hoger uit te komen. Duidelijk na een paar schoten een schonere loop en de kogel is gemakkelijker te laden.

Conclusie

In ieder geval lekker geschoten en van kantelende kogels ditmaal weinig te merken, vreemd. Eleanor lijkt het nu bij allerlei hoeveelheden kruit prima te doen en de afwijking ligt vast aan de schutter zelf. Duidelijk is dat het Zwitsers misschien niet de meeste, maar wel de scherpste terugslag geeft. Het eerste groepje lijkt het kleinst. Het groepje met het Zwitsers lijkt vrij groot, maar dat ligt ongetwijfeld aan Hildo zelf. De vermoeidheid begint op een gegeven moment een rol te spelen en de loop is dan iets minder goed stil te houden

 

31 oktober 2012. Nog een keer?

Weer even knallen. Verveelt het u inmiddels? Hildo niet!

 

 

7 november 2012. Opgelegd met Eleanor op de 50 meter

Een niet zo duidelijk resultaat als Hildo zou willen, want hij heeft nog steeds zijn 100 meter ringkorrel voor op de loop zitten. Dat betekent dat hij alleen maar zwart ziet en geen witte ring om het zwart, een hulpmiddel dat het richtpunt toch een stuk duidelijker maakt. Maar hij wil er niet meer aan sleutelen omdat binnenkort de Quigley Cup op 100 meter in Venray verschoten gaat worden en daar heeft hij de 100 meter ringkorrel weer nodig.

Vier series

Vandaag zijn er vier series verschoten, u ziet de drie kaarten hierboven. Het eerste schot gaat rechtstreeks in de kogelvanger om de juiste vuilophoping in de loop te krijgen. Daarna heeft Hildo telkens vijf schoten gelost. De loop is na elk schot goed doorgeblazen. Vrijwel elke kogel heeft telkens één schot met een grotere afwijking, mogelijk het eerste schot door het in de tussentijd afkoelen van de loop?

Tuimelen?

Gek genoeg is er vandaag geen tuimelende kogel te bespeuren, ook niet met het Explosia kruit. Hoe het mogelijk is, dat het blijkbaar van dag tot dag wisselt? Hildo begrijpt er geen klap van.

Beste groep

Het duidelijk beste groepje, afgezien van de afzwaaier naar links, is de eerste serie, de 452-500 kogel met 45 grain Zwitsers 3 (2F). Waarschijnlijk meer geluk dan wijsheid, zo vreselijk zuiver ziet hij de kaart niet.

 

11 november 2012. Jubileum kalender VNW

De VNW (Vereniging Nederlandse Wapenverzamelaars) is 50 jaar oud. Hildo wist daar niets van en deze kalender viel voor hem dan ook zo maar in de bus. Dàt was een prettige verrassing! Een paar afgebeelde wapens herkent Hildo, die heeft hij al eens in het echt gezien bij ene Frits, maar dat maakt ze niet minder mooi. Een uitstekend resultaat voor zo'n relatief kleine club. De mensen die de drijvende kracht achter deze kalender geweest zijn, krijgen van Hildo in ieder geval een duim omhoog. Zeer verzorgd, mooie wapens, goede foto's, goed drukwerk en papier. Klasse in Stijl. Het past de VNW precies.

 

21 november 2012. Schietkaart Eleanor

Wederom licht kantelende kogels met de 60 grain Explosia 0 (2F) in combinatie met de 452-540 Hensel Black Powder Express kogel. Het wil niet echt lukken met deze kogel, wellicht meer kruit, of misschien tóch een bierviltje onder de kogel? Het groepje is evengoed niet onaardig.

Dioptergegevens

Hildo heeft alle verstellingen van het diopter en de tunnelkorrel bijgehouden in zijn 'diopter, kruitlading & kogel'-boekje. De instelling, zoals afgesteld op de 100 meter-baan in Leeuwarden, lijkt aardig extreem in verhouding tot de gegevens die hij genoteerd heeft van de langeafstandswedstrijd in Denemarken.

Twijfel

'Misschien is de afstelling toch niet goed', twijfelt Hildo. Opnieuw meten en afstellen. Het meten is een beetje lastig want als hij zijn digitale schuifmaat maar ietsjes scheef houdt, krijgt hij gelijk een heel andere waarde. Met name de korrelafstelling is twijfelachtig. Hildo draait er wat aan en op de 50 meter lijkt het redelijk. Hij hoopt dat het uiteindelijk goed zal zijn voor de 100 meter Quigley Cup van SV Remington bij Venray. Langzamerhand krijgt hij toch een beetje meer ervaring met het diopter, maar zomaar even perfect afstellen valt niet mee.

                       _____________________________________

 

Top punch & 452 sizer die

Dit heeft u nodig bij een lubrisizer. De top punch duwt de kogel naar beneden en de sizer/vetter sizet de kogel naar 452 en vult de vetgroeven. Lyman sizers passen ook in een RCBS lubrisizer.

 

Polyesterhars voor de top punch

De top punch is het ding links, de kogel is het ding rechts. De ram van de vetpers duwt de kogel naar beneden de sizer in. De top punch wordt onder aan de ram bevestigd met een imbusboutje. De top punch dient precies hetzelfde formaat te hebben als de kop van de kogel, anders wordt de (100% puur lood, dus zachte) kogel beschadigd en dat is niet de bedoeling.

Er bestaat geen top punch voor de Hensel kogel

Deze top punch is ruim, te groot in feite. Hildo moet dus eerst de top punch pas maken op de 452-540 Hensel BP Express kogel. Dat gaat simpel met wat spullen die hij al jaren in de schuur heeft liggen om z'n roestende auto's weer dicht te kunnen smeren. Wat polyesterhars en wat harder. De polyestermatjes zijn in dit geval niet nodig.

 

Top punch is op maat

Hildo monteert de top punch in de ram en gebruikt een van te voren ingevette kogel om de punch op maat te maken. Doordat de kogel al is ingevet, kan deze niet onverhoopt onder in de sizer blijven steken. Ook de kop van de kogel wordt licht ingevet zodat ie niet aan de polyesterhars blijft plakken. Vervolgens wordt de kogel de sizer in geduwd, de kogel centreert zich, en de polyesterhars vormt zich perfect naar de vorm van de kogelpunt. Niet te diep duwen, de polyesterhars mag de sizer natuurlijk niet in lopen. Dan nog even wachten tot het uitgehard is. Na het verwijderen van de top punch, de overtollige polyesterresten weghalen en klaar is de top punch. Mocht het niet helemaal 100% blijken, dan kan het altijd weer opnieuw.

 

Vulopening Lyman vetpers

Direct achter de ram zit de vulopening om de pers van vet te voorzien. De staaf in het midden is van schroefdraad voorzien. Een zuiger komt bovenop het vet en door de 'zuigerstang' linksom te draaien schroeft u de zuiger naar beneden en zet u daarmee het vet onder druk zodat het de kogel uiteindelijk smeren kan.

Stukjes staal

Erg slordig vindt Hildo het dat er nog stukjes staal van het metaalbewerken achtergebleven zijn in deze ruimte. Twee stukjes ijzer wist hij te vinden. De pers van te voren goed schoonmaken, lijkt aan te raden.

 

1) Sizen en vetten

Plaatsing van de kogel. Hier is de kogel nog niet gesized en nog niet gevet.

Installatie sizer die

Vergeten te fotograferen. De sizer zit onder de kogel en wordt vastgezet met een grote moer met fijn extern draad, u ziet hem om de basis van de kogel zitten. Verder aandraaien lukt niet, de sizer die lijkt goed te zitten.

 

2) sizen en vetten

Hier wordt de kogel naar beneden geduwd, de sizer die in. Vetten zonder te sizen lijkt niet mogelijk. De kogel is 452 en de die is ook 452, maar de 452 van de die is iets kleiner dan de kogel. En de kogel is al niets te groot. Een 453 die heeft Lyman niet, jammer.

 

4) vetten en sizen

Nou, prima! De vetgroeven zijn mooi gevuld, niets mis mee.

Of toch een probleempje?

Niets is perfect, en deze lubrisizer ook niet. De kogel moet minimaal twee, of zelfs drie keer op en neer om de kogel er zo uit te laten zien. Bij de eerste gang door de sizer heen worden de vetgroeven niet goed gevuld, beetje meer druk op het vet en nogmaals. Pas dàn is het goed, soms moet het nòg een keer.

Meer druk op het vet dan?

Nee, dat kan niet. Dan creëert u een ander probleem, een probleem dat ook al de kop opsteekt als u niet veel druk op het vet zet.

Zie de afbeelding bij '5) vetten en sizen'.

 

6) vetten en sizen

Nog maar een keer schoonmaken, en nog een keer, en nog een keer, en nog een keer, et cetera, et cetera. Zucht.

Lyman 4500 lube sizer volgens Lyman

De Lyman 4500 is de opvolger van de 450.

Volgens Lyman op hun website, quote: 'The new 4500 lube sizer is our most advanced lube/sizer to date! Lubricate and size your cast bullets in one easy step. The new 4500 Lube Sizer is the best bullet lubing system available anywhere'.

'Hmmm', denkt Hildo.

Geen probleem hoor!

Veel mensen kunnen kritiekloos en gelukkig door het leven gaan zonder besef van enig probleem, zonder te denken 'dat had ik zelf beter kunnen verzinnen'. Hildo is behept met een extreme vorm van kritisch zijn, hij heeft het met vrijwel alles, van de menu's van elektronica tot aan zijn ketchupfles toe. Een of andere designer heeft bedacht een buigzaam stuk plastic, met een kruisopening erin, in de spuitmond van een ketchupfles te monteren. Het plastic kruis sluit zichzelf weer na het gebruik van de fles. In de praktijk moet er, voordat ie open gaat, dusdanig hard in de fles geknepen worden, dat er alleen een volledig ongecontroleerde en ondoseerbare straal ketchup op een pizza kan worden gespoten. Hildo heeft de ´slimme´ spuitmond eruit gepulkt met z'n mes, maar nu is het gat zo groot dat er alleen dikke klodders ketchup uit de fles vallen. Zucht. Hildo hoopt dat de designer ondertussen is opgesloten en dat hij alleen maar pizza's krijgt die hij met zijn eigen design spuitmond van ketchup mag voorzien. Op een gegeven moment moet er toch iemand achter komen dat iets niet werkt?

 

Conclusie Lyman 4500

Het vetten gaat beter dan met de hand, maar vooralsnog is het apparaat verre van perfect vanwege de overmaat aan vet onderaan de kogel. Hildo doet vast wat fout, want zo beroerd kan de Lyman toch niet zijn? Wat de oplossing is, weet hij niet. Mogelijk dat iemand hem, te zijner tijd, op de goede weg kan helpen. Zou hij nogmaals voor de aanschaf van een lubrisizer staan, dan zou hij zowel de Lyman als RCBS links laten liggen, zijn portemonnee helemaal omkeren en tòch een Magma Star lubri-sizer aanschaffen. Uiteraard zelf importeren uit Amerika en het zou waarschijnlijk erg prijzig geworden zijn, zeker met de benodigde accessoires, want ook in Amerika zijn deze persen een stuk duurder.

Maar het geld is uitgegeven en Hildo veegt de kont van z'n kogels wel af!

Voorbereiding

Hildo giet 453-500 Hensel kogels, teruggesized naar 452 voor de beste passing. Dan nog een serie 458-535 Lyman Postell kogels, ook teruggesized naar 452. Alle worden gegoten in een puur lood versie en in een lood met 4% tin legering..

Special order Hensel 452-540 gietblok

Op maat gemaakt, kosten nog moeite worden gespaard voor het beste resultaat. Dit blok heeft Hildo speciaal besteld voor het evenement in Denemarken, maar het komt net te laat binnen om nog kogels mee te gieten. Da's jammer.

 

Wolvet

Om niets aan het toeval over te laten, maakt Hildo zijn kogelvet precies zoals anders, een mengsel 50/50 bijenwas/frituurvet. Als extra komt er een forse lik wolvet bij in. Wolvet, een andere naam voor lanoline, is het vet uit schapenvacht. Na verluidt heeft het goede eigenschappen als ingrediënt in kogelvet en dat kan Hildo nu goed gebruiken. Het is relatief hard, maar stukken zachter dan bijenwas en heeft goede hittebestendige eigenschappen. Hildo heeft voor 26 euro online een kilo besteld bij De Hekserij en kan nu jaren vooruit. Als vet voor uw huid is het ook prima inzetbaar omdat het veel lijkt op menselijk huidvet. Het wordt in feite veel gebruikt als basisproduct voor crèmes. Maar bij Hildo gaat er een flinke lik in zijn kogelvet. Nadat het kogelvet klaar is, voelt het letterlijk wat 'vetter' aan dan zonder wolvet.

 

Kogelbakje

Alle kogels worden uiteindelijk meegenomen in speciaal daarvoor aangeschafte diepvriesbakjes. Laag kogels, dan een paar lagen keukenpapier, dan weer kogels, etc. Ze mogen niet met elkaar in contact komen, want beschadigingen aan het zachte lood zijn niet acceptabel. De bakjes met kogels worden ook tijdens het transport met de nodige voorzichtigheid behandeld.

 

Pand van de schietvereniging Struer

Het lijkt kleiner dan het is, het loopt nog een stuk verder door naar links. Direct achter het gebouw ligt een 50 meter baan. Als het regent staat u droog, want de schietpunten liggen in het gebouw zelf. Links naast het gebouw ligt de 200 meter baan. Op alle banen wordt in de open lucht geschoten, een hele verademing als u met zwartkruit schiet. Rechts van het clubgebouw staat, hoorbaar, een waterzuiveringsinstallatie: geeft soms een luchtje af, maar het is goed te doen.

Oranje schietballon

Op het moment dat er geschoten mag worden, wordt een oranje 'ballon' in top van een mast gehesen. U ziet 'm op de foto hierboven.

 

Herlaadbenodigdheden

Alles heeft Hildo meegenomen, inclusief lege kruitbuisjes, kruit, kruitmolen en weegschaal. Mocht een andere lading wenselijk zijn, dan is dat geen probleem.

Kruitlading

Als voortstuwing kiest Hildo voor 70 grain Zwitsers 3, da's FFG granulatie. Dat heeft een rustiger drukopbouw door wat grotere korrels. Veel lange afstandschutters schijnen zelfs een voorkeur voor Zwitsers 4 (1 1/2 FG) te hebben. Meer dan 70 grain ziet Hildo niet zitten, dan worden de klappen met de zware kogels wel erg fors, ook al omdat het geweer zelf maar 3,6 kilo weegt. Afgezien daarvan: met een 45-70 wordt ook lange afstand geschoten en daar zit u met 65 grain echt wel aan de max, minder nog als de kogel diep in de huls steekt.

 

Achter de 200 meter achietbaan

Een met gras begroeide zandheuvel is de kogelvanger op de 200 meter baan bij het clubhuis in Struer. Daarachter ligt het water. Het is de bedoeling dat u niet over de zandheuvel heen schiet, want dan zou u een schip kunnen raken. Er zijn al die jaren nog nooit ongelukken gebeurd en uiteraard beseffen ook de schutters drommels goed van wat er zou kunnen gebeuren als er over de kogelvanger heen geschoten wordt en er toevallig iets ronddobbert. Het is een kwestie van risco-inschatting. Ziet u zichzelf al in de auto zitten met helm op en brandwerend pak aan? Als alles domweg verboden zou worden wat ook maar een fractie risico met zich meebrengt, blijft er bar weinig over in het leven.

En dat witte tentje dan?

Dat is een tent van de plaatselijke padvinders. Op het moment van schieten mochten die, uiteraard, niet aanwezig zijn.

 

Drukte

Met 42 schutters of daaromtrent kan het af en toe aardig druk worden en is een plaatsje om te schieten niet direct aanwezig. Gelukkig duurt de dag lang genoeg.

 

De 200 meter

Dan Hildo op de 200 meter baan. Campingstoeltje mee waar met de rug ter ondersteuning tegenaan geleund kan worden. Dan het houten kruis om het geweer op te leggen. Het valt Hildo op dat van wiebelen geen sprake meer is, het geweer kan ongelooflijk stil gehouden worden, de enige beweging is zijn hartslag. Een groot verschil met staand schieten. Met de zwaardere kruitlading is de terugslag aanmerkelijk en de schouder wordt op de proef gesteld.

 

Schietkaart 200 meter Eleanor

Hildo is op zich niet eens ontevreden over het uiteindelijke resultaat. Het zit in ieder geval in de buurt, en als er iemand had gestaan had ie nu gelegen, zie de rode stipjes. Een groter probleem: het zicht door het diopter is erg slecht, ondanks dat de zon schijnt. Hildo moet erg lang zoeken voordat hij het doel in zicht heeft en soms lijkt het haast helemaal niet te lukken... en dit is nog maar 200 meter.

 

Afplakken

Afplakken van de schietkaarten op de 200 meter baan.

 

Schoonmaakdoekjes

Komt toch nog aardig wat vuil uit. Dit ondanks dat Hildo de kogel naar beneden duwt met een schoonmaakpatch om de pompstok. Op die manier hoopt de vervuiling zich niet op en blijft de vervuiling van de loop constant. Constanten zijn belangrijk voor een constant resultaat.

 

Gesprek met de Sharps Doctor

De Sharps Doctor is een Duitse specialist op het gebied van Sharps geweren, waarbij precisie van het grootste belang is. Hij doet onderhoud en bouwt zelfs speciale custom Sharpsen naar wens van de klant. Mits u een goed gevulde portemonnee meeneemt, want voor een paar duizend heeft u nog niets speciaals.

Inspectie van Eleanors diopter... vuiltje

De Sharps Doctor inspecteert het diopter van Eleanor en meent dat er niets mis mee is. Een uitstekende diopter en ook de 100 meter ringkorrel insert ziet hij als prima voor de tevverschieten afstanden van 400 en 600 meter. Dan blijkt dat er in de diopterschijf zelf, in het gaatje, wat vuil zit. 'Aha', denkt Hildo, 'geen wonder dat ik er niet best mee kon zien'. De 400 meter lijkt zowaar weer mogelijkheden te gaan bieden!

 

Impactdemper

De 535 grain kogel met 70 grain Zwitsers geeft in combinatie met het lichte geweer een aardige terugslag en Hildo heeft na een dag schieten alweer een zwelling op z´n schouder staan. Als een geweer op die plek staat te hameren is dat minder prettig, maar de oplossing is simpel. Uit een schuimrubber isolatiematje worden een paar stukjes dempend materiaal gesneden en met tape aan elkaar geplakt. Dempt uitstekend en van de tik van het geweer voelt Hildo niets meer.

Twintig schoten

Hildo zal morgen twintig kruitbuisjes meenemen naar de 400 meter baan. Als hij meer dan 20 buisjes nodig heeft om de emmer te raken heeft hij niets op de 400 meter te zoeken, meent Hildo. ´Had Quigley ook niet nodig´, grapt hij.

 

Op weg naar Ulfborg

Allemaal achter elkaar aan als ganzen op een rijtje op weg naar de long range baan, vlabij Ulfborg, ongeveer 35 kilometer rijden vanaf de schietbaan in Struer.

 

Uitdelen Quigley-emmers

Voor iedere deelnemer aan het evenement is er een zinken emmer gereserveerd. De naam van de schutter staat er op en die emmer komt onder een schietschijf te staan, want de emmer zelf is op een afstand van 400 meter niet te zien.

Wat is een Quigley-emmer?
Als u niet weet wat dat is, dan heeft u met 'Quigley Down Under' een heel leuke cowboyfilm gemist. Gewoon even de film, uiteraard legaal, downloaden. Zeker niet 'ik wil de piratebay' googelen om vervolgens 'proxy' te kiezen en daarna één van de 'proxy's' aan te klikken. Zelfs als u Ziggo hebt zit u, voor u het weet, zomaar op de Piratebay en kunt u alles downloaden! En dat mag niet, want Ziggo blokkeert de Piratebay niet voor niets. De blokkade is het gevolg van een gerechtelijke uitspraak... ondanks dat het niet verboden is om via de Piratebay te downloaden? Riekt er naar dat die rechter de wet aan zijn laars lapt.

Maar Hildo doet dat niet!

 

Doelen

Een hoge zandheuvel aan het einde van de baan is de kogelvanger. De bovenste acht schietschijven zijn de kaarten waarop de schutters schieten. Er zijn net twee mensen bezig de Quigley-emmers te plaatsen aan de voet van de schietschijf.

De gong

De onderste schietschijf is geen schijf, maar een gong. Tussen het schot en het 'toink' geluid als de kogel de gong raakt, zit nogal wat tijd: het is duidelijkdat de kogel een tijdje onderweg is. Op de 400 meter worden de wapens ingeschoten op de gong. Het diopter moet op deze afstand een stuk omhoog, in Hildo's geval 11.5 mm.

 

De enige voorlader

Hildo is de enige die met een voorlader schiet, de rest schiet allemaal met achterlader. Verscheidene schutters met een Trapdoor, wellicht de meerderheid met Sharps en daarnaast ook meerdere Rolling Blocks. Vast ook nog wat andere geweren, maar Hildo heeft ze verder niet herkend. Hildo moet bekennen dat hij z'n geweer zelfs niet zou tegen de duurste Sharps zou willen ruilen, want een voorlader heeft net dàt wat alle achterladers niet hebben: losse componenten. Dat maakt het schieten vele malen leuker, maar 41 andere schutters zien dat niet zo. Anders hadden ze er wel met een voorlader gestaan, nietwaar?

 

Anderhalve meter afwijking. Einde verhaal!

Na vier kogels raakt Hildo de gong. Een stuk of zes kogels verder, inclusief het finetunen van het diopter is Hildo in de buurt van het emmertje: een handbreedte eronder. Bij het volgende schot zit Hildo ineens anderhalve meter verder naar rechts. Dit is voor hem voldoende om te besluiten te stoppen.

Wind of andere schietschijf?

Hildo weet niet zeker of het wel zijn eigen schijf is waarop hij gericht heeft. Maar of deze afwijking komt door een windvlaagje of doordat hij verkeerd gericht heeft, is niet langer van belang. Want als hij niet zeker weet wat zijn doel is, dan is het tijd een punt achter de Quigley Shootout te zeten.

Geen begrip

Hildo's reden tot stoppen en de uitleg wordt niet begrepen. Andere schutters menen dat Hildo 'te snel opgeeft', dat hij 'niet doorzet' en dergelijke. Mensen bieden hem nog allerlei geweren aan om tòch die emmer maar te kunnen raken. Natuurlijk is dat hartstikke aardig en zeer collegiaal, maar het geweer heeft helemaal niets te maken met waar het om gaat. Niet goed luisteren, dus foute conclusies en blijvend onbegrip. Dat is spijtig, iets wat Hildo erger vindt dan zijn teleurstelling over het slechte zicht. Of Hildo het emmertje wel of niet raakt, maakt hem niet meer uit.

 

Zaterdag: Long way home

Op zaterdag schiet Hildo uiteraard niet meer mee, al gaat hij nog wel even kijken naar het 600 meter schieten. Toch, in het westen van Denemarken is hij nog nooit geweest, behalve een keer op het eiland Romo. Na een prima pizza en een cola in een dorpje onderweg is zijn depressieve bui al weer vertrokken en wordt de terugreis naar huis ondernomen, einde van dit Denemarken avontuur. Via secundaire wegen weer terug naar Nederland, via een toeristische route. Iets korter qua kilometers, maar volgens Hildo bent u zo wel stukken langer onderweg. Geeft niet, het is immers vakantietijd!

                 _____________________________________________

 

 

29 augustus 2012. Schietkaart Colt Walker

Niet alle schietavonden zijn bijgehouden, want Hildo is een paar keer vergeten zijn camera mee te nemen. In ieder geval heeft hij deze keer de Walker mee, voorzien van een nieuwe hoofdveer. Dat gaat niet lang goed, want dit is de tweede keer dat Hildo met de Walker schiet, en al weer breekt de hoofdveer. 'Getsiederrie', aldus Hildo, die er een beetje beteuterd bij staat te kijken. Zo wordt het schieten met een Walker voor de kapitaalkrachtigen.

Nieuwe hoofdveer?

Die komt er wel, maar nu even niet. Hildo wil eerst zijn aandacht weer leggen op Eleanor na het longrange 'debacle' in Denemarken. Als er geld geïnvesteerd gaat worden in wapens, dan gebeurt dat door aanpassingen aan het huidige diopter van Eleanor.

 

5 september 2012. Schietkaart Lilly. Beste score ooit!

Hildo heeft eigenlijk nog nooit/nauwelijks ècht serieus een serie van 13 kogels geschoten met een geweer. Ook nog niet met Eleanor. Ergens een beetje vreemd maar het proberen, experimenteren en gewoon schieten is al buitengewoon leuk. Natuurlijk wel veel series geknald met musketten, maar die laten, wat precisie betreft, toch wat steken vallen.

Beste score ooit!

Hier knalt Hildo met Lilly, de Pedersoli Frontier in karabijnversie en voorzien van het open vizier van een Tryon, zomaar 92 punten bijelkaar. Een bijzonder prettig einde aan een normale schietavond.

 

23 september 2012. Hensel 452-540 Blackpowder Express

Het speciale gietblok dat Hildo heeft laten maken voor Eleanor op de lange afstand in Denemarken. Dat dit blok net niet op tijd binnenkwam om de kogels daar te kunnen inzetten, betekent niet dat de deze tang weggegooid geld is. Als een kogel op de lange afstand goed schiet, dan gaat het op de kortere afstand natuurlijk ook goed.

Kost een op maat gemaakt Hensel gietblok?

Deze was dik 120 euri, inclusief verzendkosten, en dat is niet duur in de wereld van de voor u op maat gemaakte stalen gietblokken.

Hoe te bestellen?

U gaat naar de site van Hensel Giesskokillen en zoekt daar naar een gietblok dat u wilt hebben, en vergis u niet... die mensen hebben veel meer dan wat de populaire US gietblokleveranciers leveren. Er ging een wereld voor Hildo open! In long range met vetgroeven of paper patched, maxiball, allerlei soorten minié's, hollow point, diabolo's voor kal 12 en 16, maar ook kogels voor bijzondere kalibers van antieke wapens zoals, willekeurig voorbeeld, de Reichsrevolver of zelfs een blok voor de hexagonale kogel van een Whitworth die dan ook nog specifiek op de maat van het geweer wordt gemaakt. Kom daar maar eens om bij RCBS of Lyman. U kunt de blokken bestellen zoals ze zijn, maar u kunt het betreffende gietblok ook laten aanpassen naar de lengte en diameter zoals u die voor ogen heeft, kost niets extra. Hildo heeft de 451-530 Blackpowder Express besteld die is aangepast naar 452-540, dus een iets grotere diameter en iets zwaarder. Waarom? Hildo vindt 'm er goed uitzien, hij lijkt sterk op de ouderwetse Postell longrange-style kogel van de Lyman 458-535, en die schiet, zelfs gedownsized naar 452, eigenlijk prima. U vindt Hildo's Blackpowder Express blok op de website van Hensel op: 'Giesskokillen - Langgeschosse - bladzijde 7'. Zelfs een kogel volledig naar eigen tekening, mocht u daar behoefte aan hebben, is mogelijk. Op het moment dat er speciale dingen (tooling/gereedschappen) gemaakt/aangepast  moeten worden om uw specifieke gietblok te kunnen maken, gaat het meer geld kosten, maar dat is logisch en kan u van tevoren verteld worden. Bijzonder: een ronde neus lijkt niet mogelijk zonder aanpassing van de tooling. U geeft de bestelling door en krijgt een rekening. Nadat de rekening is voldaan en het geld ontvangen is door Hensel, gaan ze aan de slag. Een week na ontvangst van het geld was Hildo's gietblok klaar.

Edit: Hensel kan niet wegen?

De speciaal voor Hildo op maat gemaakte Hensel 452-540 Black Powder Express kogel is perfect, wat diameter betreft. Maar met een lengte van 34,40 mm valt het, gegoten uit 100% lood, niet als 540 grain uit de gietmal, maar komt het op slechts 516/517 grain, en dat is veel te weinig. Het leek allemaal zo mooi, maar niet alles is zo als het lijkt. Om even te vergelijken: De 457-535 Lyman Postell is 36,35 mm lang en komt op 538 grain, en dat is netjes aan het gewicht.

Edit: Wat heeft Hensel over de gewichtsafwijking te zeggen?

In een mail vertelt Heinrich Hensel dat het gewicht gebaseerd was op de opgave van een schutter. Het is echter geen probleem om het gietblok terug te sturen om de kop van de kogel met 1,5 mm te verlengen. Dat is erg aardig van meneer Hensel, maar Hildo vindt het zo ook wel goed. Wellicht schaft hij ooit het gietblok voor de Lyman Postell kogel nog eens aan, die doet het in Eleanor met allerlei soorten en hoeveelheden aan kruit altijd erg goed en... gietblokken heeft u nooit genoeg!

 

Het resultaat

De Hensel 452-540 gietblok doet het verder prima. Om mooie kogels te gieten, is het van belang dat het blok goed op temperatuur is. Die temperatuur bereikt het blok vanzelf tijdens het gieten maar het duurt wel 20-25 kogels als u dit soort joekels giet, misschien wel langer als het buiten kouder is. Hildo warmt het blok van te voren even op met een hobby gasbrander. Voor de zekerheid erg voorzichtig. De vlam op afstand en het blok constant ronddraaien zodat het mooi gelijkmatig opgewarmd wordt om eventueel kromtrekken te voorkomen. Mooie kogels gieten lukt dan al binnen tien kogels. De temperatuur van het lood is zeer belangrijk, zeker bij lange kogels zoals deze. Het gieten van een rondbal stelt niet veel voor, maar voor de perfecte lange kogel moet u veel meer uw best doen en de uitval van niet helemaal perfecte kogels is veel groter.

 

29 september 2012. Schietkaart Eleanor. Hildo een (sub)topper!?

Het is een mooie zaterdag en Hildo heeft zin om te knallen, maar dat heeft ie eigenlijk altijd wel. Het blijft ook na zeven jaar nog steeds zeer de moeite waard. Twee series worden er vandaag geschoten. De bovenste is de eerste. Na het afstellen van het tunnelvizier (de kogels vlogen iets te ver naar links) groepeert het wapen bij de tweede serie precies in het midden. Zomaar, op een gewone zaterdagmiddag, de beste kaart ooit. Negens en tienen, want de drie zevens vallen af.  Hildo is zo maar een subtopper met 94 punten. De rode rondjes geven aan hoe Hildo het interpreteert, op de afbeelding eronder ziet u een close-up van de kaart zoals hij er in het echt uitziet. De gaten zijn wat rafelig, het papier is uitgescheurd en dat maakt de exacte score niet duidelijker.

Niet met de Hensel 452-540 Blackpowder Express

Het was de bedoeling dat Hildo met de 452-540 Hensel projectielen zou schieten, maar hij heeft de verkeerde doos met kogels meegenomen, kan gebeuren. Dus nu met de van 458 naar 452-535 teruggesizede Lyman Postell kogels met 4% tin die voor gebruik in Denemarken zijn gemaakt, maar nooit ingezet. Ze voldoen ook op de 50 meter prima, u ziet het. Het van 458 naar 452 terugsizen doet Hildo overigens in één keer, en het gaat moeiteloos met een Rockchucker pers en een 452 LEE sizing die. Geeft blijkbaar nog prima kogels ook. De Hensel 452-540 kogels gaan de volgende keer mee.

 

3 oktober 2012. Schietkaart Lilly

Nog een keer met Lilly. Wat schiet deze voorlader lekker zeg. Geen terugslag en met 20 grain Zwitsers 2 achter de kogel meer dan genoeg kruit om de kaart haarfijn te doorboren. Niet zo'n goede score als Hildo de vorgie keer met Lilly wist neer te zetten, maar het kan niet altijd feest zijn wat betreft de punten. Het schieten zelf is wèl altijd meer dan de moeite waard en dat maakt alles goed.

 

13 oktober 2012. Kruitlading, kogeltypes en tuimelen

Vandaag een poging om het tuimelprobleem van de 452-540 Hensel Blackpowder Express kogel te ondervangen.

48 grain Explosia 0 en de 452-540

Met 48 grain Explosia 0 (3F granulatie) tuimelt de 452-540 kogel lichtjes. De gaten in de kaart zijn iets langwerpig, de ene iets erger dan de andere, maar er is duidelijk iets niet goed.

Dit keer meer powder! 62 grain Explosia 0 en de 452-540

Als een kogel tuimelt, kan hij zich niet stabiliseren. Stabilisatie gebeurt door het draaien van de kogel. Meer kruit erachter en de kogel gaat sneller door de loop, aldus verhoogt de rotatiesnelheid en daarmee het vermogen van de kogel om zichzelf te stabiliseren. 62 grain kruit is toch 14 grain extra en dat is te merken aan de terugslag. Het resultaat is niet 100%, maar het tuimelen van de 452-540 lijkt minder.

Meer power: 44 grain Zwitsers 2 en de 452-540

Zwitsers is duidelijk krachtiger dan Explosia en de 452-540 tuimelt niet meer. Hildo vermoedt dat het probleem bij de Hensel 452-540 BP Express kogel wel eens een andere oorzaak zou kunnen hebben. Deze manier van voorlaadschieten, met een langwerpige kogel die kleiner is dan de velden van de loop, is het belangrijk dat de kogel zich tóch goed in de trekken zet. Dat de kogel zich in de trekken zet, gebeurt door het opstuiken van het projectiel. Als de kruitlading afgaat duwt deze de kogel naar voren. De hele kogel beweegt echter niet in één keer, eerst beweegt de onderzijde naar voren maar de tip van de kogel staat nog stil. Hierdoor wordt de kogel dikker en zet hij zich in de trekken. Noodzakelijk om zuiver te kunnen schieten.

De eerste klap is een daalder waard

Zwitsers een sterker kruit. Daarom is de tik die Zwitsers aan de kogel geeft vast sterker dan dat van zwakker kruit, zoals Explosia. Klaarblijkelijk is de tik van Zwitsers, zelfs bij gebruik van maar 44 grain, sterker dan 62 grain Explosia kan uitdelen. Dat heeft niets te zeggen over de uiteindelijk mondingssnelheid, want Hildo denkt dat die met 62 grain Explosia hoger zal zijn. Het gaat echter om de explosieve kracht tijdens de belangrijke bewegingsaanvang van de kogel waarbij het opstuikeffect plaatsvindt. Voorladers met undersized kogels zijn nu eenmaal volledig anders anders dan achterladers, waar altijd met oversized kogels geschoten wordt. Niet te vergelijken.

Waarom de Hensel niet en de Lyman wel?

Het fysieke verschil tussen de 452-535 Lyman en de 452-540 Hensel is minimaal. In de praktijk is de Hensel een fractie minder lang en met 517 grain iets lichter dan de Lyman ondanks dat de gewichtsaanduiding anders doet vermoeden. Het grote verschil zit in de bodem van de kogel. De bodem, de eerste driving band eigenlijk, is bij de Hensel duidelijk dikker. Hildo denkt dat daar het verschil wel eens in zou kunnen zitten. Een meer massieve bodem zou sneller/sterker kruit nodig hebben om de bodem te kunnen deformeren (opstuiken). Als de bodem niet goed opstuikt, zou best een gedeelte van de verbrandingsgassen bij de kogel langs kunnen gaan, wat het effect natuurlijk nog zou verergeren. Allemaal theorie, maar in de praktijk doet de Hensel het niet goed met Explosia, terwijl het bij de Lyman wél werkt. De Lyman doet het zelfs al goed bij 48 grain Explosia!

Trek uw conclusie.

 

24 oktober 2012. Nòg een keer!

Weer met 62 grain Explosia 0 en nog een keer met de van 453 naar 452-500 gesizede Hensel kogel.

Niet consistent

Leek de vorige keer het hele groepje met deze kogel en kruitlading iets af te wijken naar rechts, vandaag zit ie in het midden. Toch verschil van dag tot dag en Hildo geeft niet het geweer, maar zichzelf de schuld.

Helemaal links onderaan is het olieschot. Het is de enige kogel die kantelt, de rest gaat prima. Dat het groepje niet kleiner is ligt aan Hildo, maar het is in ieder geval gecentreerd rond het midden. Dat helpt om de score te liften, want Hildo komt toch even tot 85 punten ondanks het niet erg kleine groepje. Tijdens een westernwedstrijd komt ie hiermee vast ergens in de middenmoot terecht.

 

3 november 2012. Verschillende kogels en verschillende kruitladingen

De bovenste kaart is met de 452-500 Hensel kogel en een fikse 70 grain kruitlading. De terugslag is duidelijk aanwezig en Hildo kan na afloop van deze serie iets last van zijn rug noteren. Iets minder kruit is prettiger. De onderste kaart met de 452-540 Hensel Black Powder Express met 62 grain kruit is comfortabeler geschoten, ondanks dat de Blackpowder Express kogel iets zwaarder is.

Vermoeidheid?
Bij de onderste kaart ligt de groep duidelijk verder uitelkaar: vermoeidheid omdat het de tweede kaart betreft? Of geeft 70 grain kruit erachter een kleinere groep?  Evengoed, twee identieke kaarten schieten gaat u nooit lukken, dus de mens achter het geweer is duidelijk van invloed.

Volgende keer opgelegd!

Volgende keer wordt er opgelegd geschoten, zelfde kogels en kruitladingen als vandaag. Dan wordt het een stuk duidelijker waar de verschillen precies in zitten omdat Hildo's schietkwaliteiten dan minder in de weg zitten.

 

10 november 2012. Schieten bij Noconi in Leeuwarden

Even op de 100 meter baan daar, en het is een mooie hoor. Dan kan gelijk het diopter bijgesteld worden zodat die straks goed staat voor de Quigley Cup in Venray. Hildo zal daar voor de eerste keer met een geweer schieten en niet met de Brown Bess. Misschien dat hij ditmaal niet onderaan de lijst eindigt.

Vaandaag heeft hij met Eleanor opgelegd geschoten, maar de groep is groot. Gedeeltelijk door het schroeven aan het diopter, maar gedeeltelijk ook omdat Hildo het geweer niet helemaal stil weet te houden. De Hensel kogels lijken weer iets te tuimelen met Zwitsers 3 (2F). Ondanks het tegenvallend resultaat denkt Hildo dat het diopter nu wel aardig goed zou moeten zijn afgesteld voor de 100 meter. Vanzelfsprekend heeft hij de dioptergegevens genoteerd in zijn boekje. Het tunnelvizier is wat verder naar links gedraaid zodat de kogels wat verder naar rechts afkomen. Lastig is dat na flink wat schieten er op een gegeven moment wel erg veel gaten in de kaart zitten. Het is dan moeilijk te zien waar er net weer een gaatje bijgeprikt is.

Knallen met Gekke Fries & Doeke

Alvorens naar de 100 meter baan te vertrekken, schiet hij samen met Gekke Fries en Doeke nog even op een heel andere manier. Met een revolver en een Winchester cowboy action shooting, dat is toch een behoorlijk andere discipline dan kaartjes schieten. Alles draait erom zo snel mogelijk de haan te spannen en de trekker over te halen van een single action en de laadhevel van een Winchester te bedienen. Hildo heeft ook nog even geschoten met een .22 pump action geweer uit rond 1935, daar kan ook erg vlot mee geschoten worden. Hildo had al tijden niet meer met klein kaliber geschoten en hij verbaast zich erover met de pump action verrassend nauwkeurig te kunnen schieten. Toch liggen de kaartjes en de voorladers Hildo eigenlijk best wel: lekker rustig en langzaam... hij is al een dagje ouder hoor.

 

14 november 2012. Schietkaart Eleanor.

Op 50 meter met het diopter op 100 meter. Duidelijk wat hoger. Hildo hoopt dat het diopter nu een beetje goed staat voor de 100 meter.

Linksafslaande kogels

Het tunnelvizier moet bijgedraaid (naar links) zodat de kogels op de 100 meter verder naar rechts uitkomen. De kogels lijken een beetje in een kromming te vliegen, linksaf. Dat schijnt te liggen aan de draairichting van de kogel. De trekken van Eleanor zijn rechtsom, de kogel draait dus ook rechtsom en dan gaat ie linksaf. Tenminste, daar lijkt het op. In Denemarken op de 200 en 400 meter moest de korrel ook verder naar links om de linksaf gaande kogels te compenseren. Omdat de kogels nu op de 50 meter wel erg ver naar rechts uit lijken te komen, heeft Hildo het vizier toch maar iets verder naar rechts gedraaid zodat de kogels weer wat verder naar links uitkomen. Wordt u er ook al een beetje draaierig van?

Nog vier kogels met Explosia kruit

Gewoon, omdat het Zwitsers op is en het schieten deze avond zo leuk gaat. De  kogels komen met 60 grain Explosia in dezelfde hoek uit als met 45 grain Zwitsers.

                       _____________________________________

 

24 november 2012. Lyman 4500 lubrisizer

Fikse investering in het perfecte schieten. Tegen de 280 euro verder en Hildo heeft de beschikking over een lubrisizer met verwarming, een sizer in de maat 452, een top punch voor de Hensel kogels en een staafje SPG vet voor gebruik met zwartkruit.

Wat is een lubrisizer?

Een vetpers. Het apparaat sizet de kogel naar de juiste maat en perst de vetgroeven vol vet. Één keer op en neer en uw kogel is klaar voor gebruik. Geen eindeloos geknoei meer met vetgroeven van kogels die handmatig vol vet gekliederd moeten worden. Perfect!

Waarom geen RCBS lubrisizer?

Het principe is hetzelfde en er lijkt weinig verschil in te zitten. Lyman is een gerenommeerd merk... en iets goedkoper.

 

Polyester hars in top punch

Wazige foto, maar u ziet al wel waar het heen gaat.

 

Gaatje boren

De vetpers moet natuurlijk nog wel ergens op bevestigd worden. Gelukkig is Hildo's salontafel van degelijke kwaliteit. In de schuur zitten wil hij niet, te koud: de kamer is de enige plek in huis die verwarmd is.

 

Vastzetten

Met een paar M10-bouten en vleugelmoeren zit de pers hartstikke vast en is deze ook snel weer te verwijderen, mocht dat nodig zijn.

Invetten

Vervolgens drukt Hildo her en der een beetje naaimachineolie op de scharnierende en schuivende gedeeltes van de vetpers. Klaar voor gebruik!

 

SPG kogelvet

Volgens de fabrikant superspul, maar Hildo moet de eerste fabrikant nog tegenkomen die z'n eigen spul rommel vindt. 'Mmmm...', denkt Hildo. Geen kleurstoffen, ziet eruit als vet met bijenwas. Snuf, snuf, ruikt wel een beetje anders dan zijn eigen vet. Het is vrij hard, iets minder plakkerig. Veel is het niet, het doosje is kleiner dan u denkt, en met zes euro stevig aan de prijs voor iets van 35 gram(!) vet.

Met gaatje

Het is gemaakt voor gebruik in een Lyman of RCBS lubrisizer, het is een rolletje vet met een gaatje... uit het midden. Past toch omdat het rolletje vet zo klein is

Eenmalig

Dit koopt Hildo nooit weer. Niet omdat het niet goed is maar omdat hij het zelf véél goedkoper kan, en vast niet veel minder goed. De laatste kilo bijenwas kostte hem de laatste keer 6 euro. Een kilo wolvet (pure lanoline) kost iets van 26 euro en iets als ossewit, frituurvet kost een habbekrats. Persoonlijk gelooft hij niet in het bestaan van supervet (zelfs Nivea werkt), maar Hildo wilde het SPG bullet lube vet wel eens een keertje zien.

 

Vullen met SPG kogelvet

De pers is schoon en het kogelvet kan erin. Hoeveel kogels hiermee uiteindelijk gevet kunnen worden weet Hildo niet, maar gek veel zullen het er vast niet zijn.

Lyman kogelvet

Er is ook nog een rolletje hard zwart vet door Lyman zelf bij de pers geleverd. Deze gebruikt Hildo niet, want hij weet niet wat voor vet het is en of het compatibel is met zwartkruit en loden kogels.

 

Zuiger installatie

Als het vet in de pers zit, kunt u de zuiger installeren. De zuiger is voorzien van twee o-ringen die lekkage moeten tegengaan, een soort van 'zuigerveren' als het ware. Let wel op dat de zuiger recht naar binnen gaat en de o-ringen niet beschadigd raken. Met de bijgeleverde ratel kunt u de lange 'zuigerstangbout' linksom draaien zodat de zuiger langzaam naar beneden gaat en uiteindelijk het vet onder de noodzakelijke druk zet. Als het vet niet onder druk staat, kunt u natuurlijk geen kogels vetten. Een speciaal afsluitdopje komt bovenop de vetcilinder te liggen, het heeft geen andere functie dan de zuigerstangbout in het midden te houden en er voor te zorgen dat er geen vuil naar binnen kan.

 

3) Sizen en vetten

Er zijn al verscheidene kogels gesized, dus de sizer zit vol met vet. Hier is de kogel gesized, maar is het vet niet onder druk gezet. Dat werkt niet. Bij elke nieuwe kogel dient u de vetzuiger iets naar beneden te draaien, iets van een kwart slag of een beetje meer, want de druk is na ieder kogel zover gedaald dat de volgende kogel niet meer goed gevet wordt.

 

5) vetten en sizen

Minimaal twee of drie keer moet de kogel op en neer door de lubrisizer om de groeven goed te vullen met vet. Zet u gewoon meer druk op het vet dan kruipt het vet onder de kogel, bijzonder vervelend. Toch weer een smeerboel, want u dient telkens het overtollige vet van de sizer en van de kogel af te halen.

Hildo nog vrolijk?

Op dit moment is het even iets minder. Hoe kan het hè?

Dunner vet dan?

Vet met een minder hoge consistentie zal de vetgroeven gemakkelijker met vet kunnen vullen: de druk op het vet hoeft niet zo hoog te zijn. Helaas, Hildo's eigen, minder harde, vet heeft nòg meer de neiging om onder de kogel te kruipen. Zelfs als de vetdruk zéér laag gehouden wordt en de kogel wel zes keer op en neer bewogen moet worden om de vetgroeven te voorzien van vet, blijft de kogelbodem niet vetvrij.

Andere kogelhoogte?

Hoe diep de kogel de die ingaat, wordt met een schroef aan de onderkant ingesteld. Die houdt het staafje tegen dat uit de sizer die schuift als de kogel er in gaat. Andere kogelhoogtes, van zo diep mogelijk (vlak voor de top punch de die raakt) tot zo hoog mogelijk (dat de bovenste vetgroef niet meer van vet wordt voorzien), geven geen ander resultaat.

 

453-500 Hensel kogel

De zes smalle vetgroeven lopen welhaast over de volledige lengte van deze kogel. Het lukt de Lyman 4500 niet om de bovenste vetgroef van vet te voorzien. 'Ach', denkt Hildo, 'met een vetgroef minder schiet het ook wel'. Het vet-onder-de-kogel-probleem blijft zich ook bij deze kogel onvermoeid voordoen. Met het sizen van 453 naar 452 heeft de Lyman 4500 duidelijk merkbaar meer moeite dan de LEE sizer die heeft heeft met het in één keer sizen van een 457 naar 452 in de Rock Chucker herlaadpers. Met name tijdens het terug omhoog halen, haakt de Lyman even. Een systeem wat de kogel er alleen maar doorheen drukt geniet, wat Hildo betreft, de voorkeur boven een heen en weer gaand systeem, dat tevens gemakkelijker concentrische afwijkingen kan veroorzaken doordat de kogel op twee plaatsen vastgehouden wordt, zowel door de top punch als door de sizer die. Als er ergens iets door slijtage of toleranties niet geheel in lijn ligt, dan weet u wel dat het niet echt lekker meer gaat. Van de andere kant: als een kogel een bobbel heeft aan één kant, wordt ie misschien wel beter gesized  met een top punch, die de kogel mooi in het midden houdt en alleen de bobbel eraf sizet? Van de wéér andere kant heeft u zèlf dan geen goede kogels gegoten en, u weet, problemen dienen bij de bron te worden aangepakt.

 

Loodthermometer, voor de perfecte kogel

Hij is binnen! Mechanische thermometers zijn vrij prijzig, maar Hildo heeft een goedkope digitale thermometer op Ebay aangeschaft, voor 26 euro, rechtstreeks uit China. Het apparaat kan temperaturen aan tot 1300 graden Celcius. Volgens de fabrikant met een nauwkeurigheid van 0,1 graad. Of dat zo is, maakt niet uit. 'Op tienden van graden komt het vast niet aan met kogels gieten', denkt Hildo  Een 9V blok batterij en vier thermokoppels zijn bijgeleverd, waarvan twee met een staaf die in het gesmolten lood gedoopt kunnen worden. Straks weet Hildo precies wat zijn loodtemperatuur is. Vast goed om te weten als hij, als het weer wat warmer is, een nieuwe poging zal doen tot het gieten van perfecte kogels.

 

 BACK 

 ---- Western wedstrijdkalendertje  ----

Zwartkruit wedstrijden worden vrijwel het gehele jaar door georganiseerd. Een klein gedeelte van deze evenementen, waar wat te doen is op welke data, ziet u in Hildo's wedstrijdkalendertje. Klik hier!